Μια από τις απαιτήσεις των «εταίρων»-δανειστών, όπως παρουσιάζεται τις τελευταίες μέρες στα ΜΜΕ, είναι η αύξηση του ΦΠΑ στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας από το 13% που είναι σήμερα στο 23%. Οι δανειστές δεν είναι σε καμία περίπτωση ασυνεπείς. Πιστεύουν πως πρέπει να φιλελευθεροποιηθεί η αγορά ενέργειας και κάνουν τα πάντα ούτως ώστε να το επιτύχουν.
Σταδιακά, τα τελευταία χρόνια δημιουργείται το νομοθετικό πλαίσιο, που θα καταστήσει πραγματικότητα την μετάβαση από την «μονοπωλιακή» ΔΕΗ σε καθεστώς φιλελεύθερης (Liberalized) αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Πριν χρόνια, ως φοιτητής, έτυχε να παρακολουθήσω ένα συνέδριο φοιτητών ΗΜΜΥ στην Αθήνα. Ένας από τους καλεσμένους ομιλητές ήταν στέλεχος της τράπεζας Merril Lynch. Ο καλεσμένος ήταν Έλληνας και η παρουσίαση είχε γίνει στην ελληνική γλώσσα. Ο άνθρωπος αυτός περιέγραφε με γλαφυρότητα τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν έτσι ώστε να «σπάσει» το κρατικό μονοπώλιο στην Ενέργεια. Βασικά σημεία της ομιλίας του σχετίζονταν με το «κομμάτιασμα» του κρατικά ελεγχόμενου μονοπωλιακού ομίλου έτσι ώστε στη συνέχεια να είναι εφικτή η φιλελευθεροποίηση (liberalization) της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Έτσι, δημιουργήθηκαν μια σειρά εταιρειών, κάθε μια εκ των οποίων ανέλαβε ένα συγκεκριμένο πεδίο δραστηριοτήτων που παλαιότερα ανήκαν όλες στον ενιαίο φορέα ΔΕΗ ΑΕ. Οι φορείς – εταιρείες είναι:
- ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) – (μεταφορά στην ελληνική πραγματικότητα αυτού που οι αγγλοσάξονες θεωρητικοί του καπιταλισμού αποκαλούν Energy Regulation Authorities)
- ΛΑΓΗΕ AE (Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) – (μεταφορά στην ελληνική πραγματικότητα αυτού που οι αγγλοσάξονες θεωρητικοί του καπιταλισμού αποκαλούν Energy Market Operators)
- ΔΕΔΔΗΕ AE (Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας) – (μεταφορά στην ελληνική πραγματικότητα αυτού που οι αγγλοσάξονες θεωρητικοί του καπιταλισμού αποκαλούν DSO – Distribution System Operator)
- ΑΔΜΗΕ AE (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) – (μεταφορά στην ελληνική πραγματικότητα αυτού που οι αγγλοσάξονες θεωρητικοί του καπιταλισμού αποκαλούν ΤSO – Transmission System Operator)
- ELPEDISONENERGYSA
- ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΕ
- GREEN ENVIRONMENTAL AND ENERGY NETWORK AE
- VOLTERRA AE
- PROTERGIA AE
- NRG ΑΕ
- WATT + VOLT AE
Η πάλαι ποτέ ενιαία ΔΕΗ ΑE έχει μετατραπεί σε έναν από τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας που δραστηριοποιούνται στον ελλαδικό χώρο. Άλλοι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας[1]:
Οι προμηθευτές προμηθεύονται την ηλεκτρική ενέργεια στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας την οποία εν συνεχεία μεταπωλούν στους καταναλωτές σε τιμές λιανικής πώλησης. Φυσικά, όλα αυτά γίνονται «εικονικά», μιας και η ενέργεια είναι ένα «άυλο» προϊόν.
Η προηγούμενη κυβέρνηση με το νομοσχέδιο για την «μικρή ΔΕΗ» θέλησε να φιλελευθεροποιήσει μέρος των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ατμοηλεκτρικοί σταθμοί παραγωγής με πρώτη ύλη καύσης τον λιγνίτη) καθώς επίσης και την πρώτη ύλη («αποθήκες» λιγνίτη σε διάφορα μέρη της ελληνικής επικράτειας). Φυσικά, βασικοί υποψήφιοι αγοραστές των υπό φιλελευθεροποίηση δομών ηλεκτρικής ενέργειας (παραγωγή και μεταφορά) είναι γερμανικοί ενεργειακοί και οικονομικοί κολοσσοί (βλέπε RWE κ.λπ)
Επιστρέφοντας στο θέμα που τέθηκε στην πρώτη παράγραφο είναι απολύτως λογικό, στο πλαίσιο σκέψης των δανειστών, να επιδιώκεται ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια της τάξης του 23%. Αυτό συμβαίνει διότι η ενέργεια παύει να θεωρείται κοινωνικό αγαθό, εάν ποτέ συνέβαινε αυτό, στο οποίο δικαιούται να έχει πρόσβαση ο καθένας και μετατρέπεται σε εμπόρευμα – υπηρεσία προς πώληση στην αποκαλούμενη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από εταιρείες παραγωγής ενέργειας – χονδρική πώληση σε προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας – λιανική πώληση στον τελικό καταναλωτή λ.χ. βιομηχανίες, βιοτεχνίες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά).
Όταν επιλέγεις να παραμένεις σε μια δομή όπως αυτή της ΕΕ και ειδικότερα όταν ο υπουργός οικονομικών της κυβέρνησης και της χώρας αναφέρεται σε συνέντευξη του στην αναγκαιότητα ομοσπονδοποίησης της ΕΕ τότε προφανώς στα πλαίσια λειτουργίας της ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει και η εγχώρια κατάσταση να προσομοιάζει στο καθεστώς που ισχύει στις χώρες – μητροπόλεις της ΕΕ. Δηλαδή τις χώρες του κραταιού συγκεντρωτικού καπιταλισμού (βλέπε Γερμανία).
Η ανωτέρω αναφορά του υπουργού οικονομικών αντανακλά τον τρόπο αντίληψης μερίδας της κυρίαρχης ελληνικής ελίτ που «αρνείται» να υποκύψει σε αυτό που οι ευρωατλαντικές «δεξαμενές σκέψεις» (think tanks) έχουν προ-αποφασίσει όσον αφορά τον καταμερισμό οικονομικής και πολιτικής ισχύος στην ομόσπονδη ΕΕ.
Οι ριζοσπαστικές και επαναστατικές πρωτοπορίες οφείλουν να διαφωτίζουν τους εργαζόμενους σχετικά με τα παραπάνω. Ο βαθμός επίδρασης των διάφορων ρυθμίσεων (regulations) στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στις ζωές της πλειοψηφίας των εργαζομένων της χώρας είναι μεγάλος. Και μπορεί σε τμήμα της κυβέρνησης η μετατροπή της χώρας σε πλουραλιστικό ενεργειακό κόμβο να μοιάζει με λύση, αρχικά βραχυπρόθεσμη, και αν οι ευρωπαίοι «εταίροι» επιμείνουν στην λεγόμενη «σκληρή γραμμή» η λύση να αποκτά «μεσοπρόθεσμα» και «στρατηγικά μακροπρόθεσμα» χαρακτηριστικά (βλέπε είσοδο της Ελλάδας στη διακρατική συμμαχία BRICS και πιθανή μετατροπή αυτής σε BRIGCS), η αλήθεια είναι ότι, δυστυχώς, ενώ ζούμε σε συνθήκες «ιστορικού χρόνου» (χρονικές περίοδοι που υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τις συνθήκες επαναστατικών μεταβάσεων στην ευρωπαϊκή ήπειρο), αυτός ο χρόνος, ελλείψει επαναστατικής πρωτοπορίας, μοιάζει να είναι «παρατεταμένος» και τελικά η πλάστιγγα να γέρνει υπέρ της κυρίαρχης μερίδας των ευρωπαίων κεφαλαιοκρατών (γερμανική οικονομική και πολιτική ελίτ).
Γιάννης Πουρσανίδης
23 Μαΐου 2015
[1] Στοιχεία που μπορεί να βρει ο ενδιαφερόμενος στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ ΑΕ.
