Αποσπάσματα της ομιλίας του Γ. Αραβανή στην συγκέντρωση της πρωτοβουλίας ΔιΕΕξοδος στα Γιάννενα.
Η έξοδος της Ελλάδας από την ΕΕ είναι στενά δεμένη με τα προβλήματα της επιβίωσης, με την ανατροπή των μνημονίων, την πάλη εναντίον του ιμπεριαλισμού και των πολέμων, την πάλη για τα δημοκρατικά δικαιώματα, την κατοχύρωση και τη διεύρυνση των κατακτήσεων. Αυτό τόνισε ο Γεράσιμος Αραβανής μιλώντας στη συγκέντρωση της πρωτοβουλίας ΔιΕΕξοδος στα Γιάννενα.
Ο ομιλητής άρχισε με μια σύντομη αναφορά στη σημερινή συγκυρία, τις δυσκολίες και τις σημαντικές δυνατότητες που αυτή δίνει. Στη συνέχεια, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε:
«Η κυβέρνηση, είπε, ισχυρίζεται ότι η χώρα άφησε πίσω την κρίση και ανοίγει πανιά για την ανάπτυξη, έρχονται επενδύσεις, ανοίγουν δουλειές, θα ανθίσει η οικονομία και θα έρθει βελτίωση και ζωής όλων. Όμως η σκληρή πραγματικότητα που ζει ο ελληνικός λαός αλλά μαρτυρά. Σκεφτείτε το σοκ των συνταξιούχων όταν πήγαν να πάρουν τη σύνταξή τους και είδαν τις περικοπές. Τις απανωτές χρεοκοπίες μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων, και τις ακόμη περισσότερες μικρών επιχειρήσεων και μικρομάγαζων, τις δεκάδες χιλιάδες απολυμένων και το κύμα χρεοκοπιών που έρχεται, όπως από πολλές πλευρές ομολογείται. Την τραγική κατάσταση στην υγεία, με πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της την εικόνα που παρουσιάζουν τα νοσοκομεία σήμερα. Το σοκ των πλειστηριασμών και κατασχέσεων που ήδη έχουν αρχίσει. Το πραγματικό πάρτι του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας στο μεγάλο πολυεθνικό κεφάλαιο στην πραγματικότητα τώρα αρχίζει. Το ταξίδι του πρωθυπουργού στην Κίνα ήταν πρόσκληση για να πάρουν μέρος οι Κινέζοι σε αυτό διανθισμένο με ευφυολογήματα, όπως η ανακάλυψη του νέου δρόμου του μεταξιού μέσω του οποίου θα μεταφέρονται τα εμπορεύματα στο λιμάνι του Πειραιά και θα διοχετεύονται σ’ ολόκληρη Ευρώπη, ή ότι η συνεργασία των δύο χωρών μοιάζει με ποδήλατο….
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται βαθιά μέσα στην κρίση και όχι στην έξοδο από αυτήν.
Η εργατική τάξη και ο λαός έχουν μπροστά τους πραγματικό Γολγοθά, ο οποίος θα συνεχιστεί για πολύ. Οι μαγικές λύσεις του Τσίπρα, όπως και το succeesstoryτου Σαμαρά είναι παραπλανητικά και δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα.
Τα φαινόμενα κρίσης στο πολιτικό σύστημα και γενικότερα στην πολιτική ζωή συνεχίζονται και δεν πρόκειται να ξεπεραστούν όσο η οικονομική κρίση είναι παρούσα και τροφοδοτεί την κοινωνική δυσαρέσκεια και την αναταραχή. Η συνέχιση της οικονομικής κρίσης και ενδεχομένως η εμβάθυνση της θα οδηγήσει στην αύξηση της κοινωνικής δυσαρέσκειας και της αγανάκτησης, στην αποστροφή του λαού στα πολιτικά κόμματα και την πολιτική που εφαρμόζεται εν γένει και με μια έννοια στους θεσμούς και τις καπιταλιστικές αξίες, στο ίδιο το κοινωνικοοικονομικό σύστημα, έστω με ασαφή χαρακτηριστικά. Από αυτή την άποψη είναι χαρακτηριστικό ένα εύρημα πρόσφατης δημοσκόπησης που ούτε λίγο ούτε πολύ λέει ότι ένας στους δύο ψηφοφόρους που ψήφισαν το Σεπτέμβριο του 2015 σήμερα αν γινόταν εκλογές δεν θα ψήφιζε το κόμμα που ψήφισε τότε, θα ψήφιζε κάποιο άλλο ή δεν θα πήγαινε στην κάλπη.
Ουσιαστικά ο λαός είναι δυσαρεστημένος και απογοητευμένος, αποτραβιέται στο σπίτι του, απέχει από την κοινωνική και πολιτική δράση και αυτό είναι αρνητικό από πολλές απόψεις και κυρίως γιατί δεν πλήττει μόνο τα αστικά κόμματα, πλήττει και τα κόμματα της αριστεράς. Ο κόσμος στη μεγάλη του πλειοψηφία λέει ότι «όλοι οι ίδιοι είναι». Αυτό φυσικά δεν είναι αλήθεια, αλλά από τη στιγμή που είναι ευρύτατα διαδεδομένη άποψη, πρέπει καθένας να προβληματίζεται.
Με δύο λόγια έχουμε τα αστικά κόμματα και το πολιτικό σύστημα, τους θεσμούς και τις αξίες του σε σοβαρή κρίση, είναι αναξιόπιστοι και το αντίπαλο δέος είναι στα κάτω του, δεν πείθει και δεν εμπνέει.
Να δούμε ποια ακριβώς είναι η κατάσταση στα πλαίσια της ΕΕ. Σημειώνουμε μόνο δύο πλευρές.
Η κρίση στην ΕΕ δεν ξεπεράστηκε, είναι παρούσα και φαίνεται ότι σε ορισμένες χώρες βαθαίνει. Οι ρυθμοί μεγέθυνσης της οικονομίας δεν είναι ρυθμοί ανάπτυξης, μάλλον είναι ρυθμοί κρίσης. Καταγράφουμε ως χαρακτηριστικά στοιχεία εκτός από την Ελλάδα, την κρίση στο τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας, τα τεράστια προβλήματα στην Πορτογαλία, από κοντά και άλλες χώρες όπως η Ισπανία, τα σημαντικά προβλήματα στη Γαλλία, ακόμη και στη Γερμανία.
Η λιτότητα, ο αυταρχισμός και η καταστολή στην ΕΕ είναι γενικευμένο φαινόμενο, η κοινωνική δυσαρέσκεια χτυπάει κόκκινο και εκδηλώνεται είτε με την μορφή αγώνων (Γαλλία), είτε με την άνοδο της ακροδεξιάς που δυστυχώς είναι το πιο συχνό φαινόμενο.
Το βρετανικό δημοψήφισμα είναι καθρέφτης των διαθέσεων του λαού της μεγάλης Βρετανίας. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση στις υπόλοιπες χώρες. Η ΕΕ στα μάτια των λαών εμφανίζεται όλο και πιο καθαρά ως αυτό που είναι, αντιδραστικό ιμπεριαλιστικό κατασκεύασμα, το οποίο δεν τους εμπνέει εμπιστοσύνη την αντιμετωπίζουν εχθρικά, στέκουν απέναντί της.
Η διαπίστωση αυτή έχει μεγάλη σημασία, λόγω του ρόλου που έχει η ΕΕ σήμερα για το μονοπωλιακό κεφάλαιο και τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό. Είναι το σημαντικότερο στρατηγικό βάθρο του. Είναι η στρατηγική κίνηση του μονοπωλιακού κεφαλαίου δεκαετίες τώρα να ενώσει πανευρωπαϊκά τις δυνάμεις του για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, τη λαϊκή αμφισβήτηση, το σκληρό ανταγωνισμό με τα υπόλοιπα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Γύρω από αυτή την επιλογή του κεφαλαίου οργανώθηκε παλαιότερα, οργανώνεται και σήμερα όλη η δράση και η άμυνα του. Η αμφισβήτηση και το ξήλωμα της ΕΕ θα έχει σε κάθε περίπτωση γενικότερες επιπτώσεις για το κεφάλαιο και υπό προϋποθέσεις μπορεί να αμφισβητηθεί το ίδιο το σύστημα. Σε κάθε περίπτωση ο κλονισμός της Ε.Ε. θα ανοίξει νέες δυνατότητες για το εργατικό κίνημα αρκεί να μπορέσει το ίδιο να τις αξιοποιήσει.
Κατά συνέπεια το καθήκον σήμερα για τις αντιΕΕ δυνάμεις είναι να συμβάλουν στην ανάπτυξη της αμφισβήτησης της ΕΕ και την έκφραση της σε ένα κίνημα ανατροπής.
Στη διαπίστωση μας αυτή εκφράζονται αντιρρήσεις σχετικά με τη σημασία του αντιΕΕ αγώνα.
- Η ΕΕ τουλάχιστο για την Ελλάδα και την αστική τάξη της δεν έχει τη σημασία που πριν περιγράψαμε. Απόδειξη είναι ότι μεγάλα τμήματα της αστικής τάξης λόγω των συμφερόντων τους δεν προσβλέπουν στις Βρυξέλλες αλλά αλλού, στις Ηνωμένες πολιτείες, στη Ρωσία, την Κίνα, ή σε άλλες χώρες, άρα η ΕΕ για τα τμήματα αυτά δεν είναι κάτι σημαντικό για να την υπερασπιστούν, ενώ είναι πιθανόν να θέσουν ακόμη και θέμα συμμετοχής της χώρας σε αυτή.
Αυτό σε καμία περίπτωση δεν ισχύει. Κανένα τμήμα της αστικής τάξης ποτέ δεν εξέφρασε τέτοια άποψη. Ούτε καν αυτά τα τμήματα που έχουν συμφέροντα και σε άλλα καπιταλιστικά κέντρα. Αυτά είναι προφάσεις εν αμαρτίες. Είναι άλλο ζήτημα τα ιδιαίτερα, τα επιμέρους συμφέροντα ενός τμήματος της αστικής τάξης και άλλο η συνολική επιλογή της. Πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν αποκλίνοντα συμφέροντα στα διάφορα τμήματα της π.χ. το εφοπλιστικό κεφαλαίο στην Ελλάδα με παγκόσμια παρουσία, η αστική τάξη της χώρας όμως, μαζί και το εφοπλιστικό κεφάλαιο πάντα στα κεντρικά ζητήματα εκφραζόταν ενιαία. Εξάλλου η ελληνική αστική τάξη και παγκόσμια έχει ισχυρότατη αίσθηση του ενιαίου συμφέροντος και διαθέτει τους μηχανισμούς που ενοποιούν τη συμπεριφορά της.
- Στόχος του αντιΕΕ κινήματος πρέπει να τεθεί η έξοδος από την ευρωζώνη και όχι από την ΕΕ. Στην πορεία οι ίδιες οι εξελίξεις θα θέσουν το γενικότερο στόχο.
Δεν αμφισβητούμε τις καλές προθέσεις όσων θέτουν το ζήτημα μ’ αυτόν τον τρόπο. Την ιστορία όμως δεν την γράφουν οι καλές προθέσεις, αλλά ο εκάστοτε συσχετισμός δύναμης, η ετοιμότητα των λαϊκών δυνάμεων, οι ξεκάθαροι στόχοι τους, η καλή προετοιμασία τους και η ολοκληρωτική έλλειψη αυταπατών. Πάμπολλα είναι τα παραδείγματα κινημάτων που αποδεδειγμένα είχαν καλές προθέσεις και στην πορεία αποπροσανατολίστηκαν, ηττήθηκαν ή συμβιβάστηκαν. Γι’ αυτό απαιτούνται καθαρές θέσεις και στόχοι και ξεκάθαρα δημοσιοποιημένες. Μόνο έτσι διαμορφώνεται κίνημα με στέρεα ταξική συνείδηση για να τραβήξει μπροστά.
- Ορισμένοι αρθρογράφοι από το χώρο της αριστεράς διατυπώνουν την κριτική ότι η ΔιΕΕξοδος δεν συνδέεται με το σοσιαλισμό. Τίθεται το ερώτημα τι σημαίνει σύνδεση με το σοσιαλισμό; Αν εννοείται ότι η ανάπτυξη της δράσης εναντίον της ΕΕ στην προοπτική της αποδέσμευσης θα πρέπει να ωριμάζει τις προϋποθέσεις για τον σοσιαλισμό τότε απαντάμε ότι ακριβώς αυτό κάνει η ΔιΕΕξοδος. Αν το αντιλαμβάνονται ως διατύπωση μιας ολοκληρωμένης πρότασης που οδηγεί στο σοσιαλισμό, ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο μέσω του οποίου η εργατική τάξη διεκδικεί την εξουσία οφείλουμε να τους πούμε ότι είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Εννοούν ένα μέτωπο δυνάμεων με επαναστατική στόχευση, εντελώς αναγκαίο μεν, αλλά και εντελώς αν ώριμο για τα σημερινά δεδομένα. Η ΔιΕΕξοδος είναι ένα κίνημα πολιτών που συγκρούεται με την ΕΕ διεκδικώντας την αποδέσμευση της χώρας από τη σκοπιά των εργατικών συμφερόντων.
- Τέλος υπάρχει η άποψη ότι δεν πρέπει να τεθεί και να διεκδικηθεί η έξοδος της χώρας από την ΕΕ, ούτε άλλοι μεγάλοι πολιτικοί στόχοι, που θα αποτελέσουν το όχημα για τη διαμόρφωση των προϋποθέσεων για βαθιές αλλαγές με στόχο την εξουσία της εργατικής τάξης. Μάλιστα θεωρούν ότι η διατύπωση και η διεκδίκηση τέτοιων στόχων ενέχει τον κίνδυνο ενσωμάτωσης του κινήματος στην αστική τάξη και στις επιδιώξεις της. Θεωρούν ότι η διεκδίκηση άμεσων οικονομικών στόχων κυρίως και η ζύμωση της αναγκαιότητας του σοσιαλισμού είναι η τακτική που πρέπει το εργατικό κίνημα να ακολουθήσει. Θεωρούμε ότι τις θέσεις αυτές τις έχει απορρίψει πανηγυρικά η ιστορία.
Η εργατική τάξη και οι εργαζόμενοι της χώρας μας έχουν σημαντική πείρα σχετικά με το τι αντιπροσωπεύει η ΕΕ και θα πρέπει το κίνημα να την αξιοποιήσει. Έχει συνειδητοποιήσει η εργατική τάξη και ο λαός τις επιπτώσεις από την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ το 1980. Τον πακτωλό των κονδυλίων που υποτίθεται θα έρχονταν στη χώρα, όπως και ποιος καρπώθηκε τα κονδύλια που ήρθαν. Γνωρίζει ότι η προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας στο ευρωενωσιακό καταμερισμό σήμανε την καταστροφή των σημαντικότερων καλλιεργειών στη γεωργία, των σημαντικότερων κλάδων στη μεταποίηση και συνολικά στη βιομηχανία. Το Μάαστριχτ και ιδιαίτερα η ΟΝΕ και το ευρώ επιτάχυναν την αποσάθρωση αυτή. Η παραγωγική βάση της χώρας συρρικνώθηκε ακόμη περισσότερο. Επιχειρήσεις και νοικοκυριά οδηγήθηκαν σ’ ένα τεράστιο δανεισμό και καταχρέωση. Το δημόσιο χρέος, παλιά αμαρτία της χώρας από την εποχή των δανείων της ανεξαρτησίας, εκτινάχθηκε κυρίως στην εποχή του ευρώ στα ύψη, ως συνέπεια του ιμπεριαλιστικού χαρακτήρα της ΕΕ και αντίστοιχα του εξαρτημένου χαρακτήρα του ελληνικού καπιταλισμού. Ότι έχαναν οι εργαζόμενοι και τα κράτη στην ευρωπαϊκή περιφέρεια τα συγκέντρωνε το μονοπωλιακό κεφάλαιο και ιμπεριαλιστικός πυρήνας της ΕΕ και κυρίως η Γερμανία. Η πορεία αυτή κορυφώθηκε στην εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης που άρχισε το 2008, με την λεηλασία των εργαζομένων και της χώρας και την εξάρτηση που σήμερα ζούμε. Μια χώρα προτεκτοράτο. Η ευθύνη της ΕΕ στην πορεία αυτή είναι τεράστια και ο λαός το αντιλαμβάνεται και αυτό καταγράφεται καθημερινά στις δημοσκοπήσεις με ποσοστά ακόμη και πάνω από 50%, παρά το κλίμα τρομοκρατίας που ασκούν τα αστικά μέσα ενημέρωσης και οι μηχανισμοί. Οι διαθέσεις αυτές σε πιο θετικές συνθήκες μπορούν να εκφραστούν ως ένα πανίσχυρο πλειοψηφικό ρεύμα που θα ασκήσει σοβαρή επίδραση στις πολιτικές εξελίξεις
Σχετικά με τις διαθέσεις εναντίον της ΕΕ υπάρχει μια σπουδαία διαφορά μεταξύ της χώρας μας και πολλών χωρών της δυτικής και κεντρικής Ευρώπης. Εκεί σε μεγάλο βαθμό τις αντιΕΕ διαθέσεις τις ηγεμονεύει η ακροδεξιά, τις εκμεταλλεύεται για να διαδώσει το ρατσισμό και την ξενοφοβία, να προετοιμάσει αντιδραστική στροφή της πολιτικής ζωής. Στην Ελλάδα οι διαθέσεις αυτές έχουν αντιιμπεριαλιστικά, αντιμονοπωλιακά και αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά και κατά συνέπεια μπορεί να τις ηγεμονεύσει το εργατικό κίνημα και η μαχόμενη Αριστερά. Αν το αντιΕΕ κίνημα είναι αποτελεσματικό και ισχυρό μπορεί να τροφοδοτήσει ένα ισχυρό κίνημα αποδέσμευσης από την ΕΕ και ανατροπής της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων.
Το στόχο της σύγκρουσης και της εξόδου από την ΕΕ δεν πρέπει να τον βλέπουμε αποκομμένο από την πραγματικότητα που ο ελληνικός λαός βιώνει, αλλά ως σημαντικό κρίκο στο πλαίσιο του συνολικού πλέγματος των αντιθέσεων της κοινωνίας και κυρίως της σύγκρουσης της εργατικής τάξης με το μονοπωλιακό κεφάλαιο. Να το βλέπουμε στενά δεμένο με τα προβλήματα της επιβίωσης, με την ανατροπή των μνημονίων, την πάλη εναντίον του ιμπεριαλισμού και των πολέμων, την πάλη για τα δημοκρατικά δικαιώματα, την κατοχύρωση και τη διεύρυνση των κατακτήσεων. Ίσως την αντίθεση αυτή να την τοποθετήσουμε αυτή τη στιγμή ένα βήμα πιο μπροστά, να είναι η καρδιά του πλαισίου που διεκδικεί το εργατικό και το λαϊκό κίνημα, αλλά όχι εντελώς αποκομμένη.
Η προοπτική του σοσιαλισμού δεν έρχεται πιο κοντά αν την επικαλούμαστε συνεχώς, αλλά αν δρούμε με σχέδιο και συνέπεια, ώστε να αντιμετωπίζονται οι άμεσες ανάγκες του λαού, να φωτίζεται η ουσία των ταξικών αντιθέσεων, να αναδεικνύονται οι ευθύνες της αστικής τάξης και των πολιτικών εκπροσώπων της, να στρέφονται οι αγώνες στα βάθρα του καπιταλιστικού συστήματος.
Η πρωτοβουλία για την αποδέσμευση από την ΕΕ μπορεί να συμβάλει σημαντικά, αναπτύσσοντας αφενός μεν αυτοτελή δράση και αφετέρου παρεμβαίνοντας σε κάθε έκφανση της κοινωνικής και πολιτικής δράσης. Το άπλωμά της σε όλη τη χώρα και η μαζικοποίηση της είναι το στοίχημα της επόμενης περιόδου».
