Ένας αναστεναγμός ανακούφισης ακούστηκε σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των ολλανδικών εκλογών την Τετάρτη 15/3 και την επικράτηση του κόμματος του σημερινού πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε.
Οι φιλοευρωπαϊστές νίκησαν και οι ακροδεξιοί φασίστες του «Κόμματος της Ελευθερίας» ήλθαν τελικά δεύτεροι. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα άντεξε το πρώτο κύμα των επιθέσεων της άκρας δεξιάς, η οποία το αμφισβητεί και έχει ως σημαία της την επιστροφή στην οικονομικό και πολιτικό προστατευτισμό, με επικάλυμμα το ρατσιστικό παραλήρημα σε βάρος των μεταναστών και ειδικά των μουσουλμάνων.
Η προσέγγιση αυτή, είναι αρκετά επιφανειακή καθώς δεν ερευνά τις υπόγειες διεργασίες που, συντελούνται και στην ολλανδική κοινωνία. Διεργασίες, οι οποίες, με αφορμή την πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση, αναδύθηκαν στην επιφάνεια με ιδιαίτερη ορμή και δυναμισμό.
Ολλανδία: μια χώρα σε πολιτικό λήθαργο
Τα τελευταία 50 – 60 χρόνια, οι πολιτικές εξελίξεις στην Ολλανδία, ποτέ δεν είχαν απασχολήσει τη διεθνή κοινή γνώμη γατί, δεν υπήρχε κάτι το εξαιρετικό που θα άξιζε τον κόπο να καταγραφεί ως σημαίνον πολιτικό γεγονός.
Η Ολλανδία, ήταν γνωστή για τις τουλίπες της, την ελευθεριότητα στη χρήση ναρκωτικών ουσιών και φυσικά το ποδόσφαιρο, καθώς ο θρυλικός Άγιαξ της δεκαετίας του 70 είχε κερδίσει τις καρδιές εκατομμυρίων φιλάθλων του πλανήτη.
Σε μία πλούσια χώρα, με υψηλό βιοτικό επίπεδο και ισχυρές κοινωνικές υποδομές όπως η Ολλανδία η πολιτική και κοινωνική συνείδηση του λαού επί δεκαετίες λες και βρισκόταν σε λήθαργο, ότι είχε αποκοιμηθεί. Οι εκλογές, ήταν ίσως το τελευταίο πράγμα που απασχολούσε την εργατική τάξη της χώρας, καθώς η ταξική πάλη βρισκόταν σε κατάσταση βαθιάς ύφεσης.
Η κοινωνία σε κίνηση
Η διεθνής κοινή γνώμη έστρεψε την προσοχή της στην Ολλανδία τα τελευταία 10–15 χρόνια, με αφορμή την εμφάνιση στο πολιτικό προσκήνιο της ακροδεξιάς ως σημαντικής πολιτικής δύναμης.
Ήταν προφανές από τότε, ότι ο πολιτικός νιρβάνας που ζούσε η χώρα, είχε διαταραχτεί, ότι κάτι άρχισε να κινείται στην ολλανδική κοινωνία, έστω και στην λανθάνουσα μορφή του ακροδεξιού εθνικισμού.
Οι πρόσφατες εκλογές, έβαλαν οριστική ταφόπλακα, στην εικόνα της απολίτικης και ευημερούσας ολλανδικής κοινωνίας. απολίτικης και ευημερούσας ολλανδικής κοινωνίας.
Η χώρα όπου οι εκλογές στο παρελθόν ήταν μία υπόθεση ρουτίνας, τις τελευταίες ημέρες βρέθηκε στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Δεκάδες τηλεοπτικά συνεργεία από ολόκληρο τον κόσμο είχαν ακροβολιστεί για να καταγράψουν τα αποτελέσματα της εκλογικής αναμέτρησης. Οι άλλοτε ράθυμοι και αδιάφοροι ολλανδοί ψηφοφόροι, λες και ξύπνησαν από μακροχρόνια χειμερία νάρκη, προσήλθαν μαζικά στις κάλπες και άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα. Σε πάνω από 80% κυμάνθηκε η συμμετοχή των ψηφοφόρων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών της χώρας.
Δεν είναι όμως το ξύπνημα του πολιτικά ανενεργού ολλανδικού ηφαιστείου. Και άλλα στοιχεία μας δείχνουν ότι και στη χώρα της τουλίπας συντελούνται πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες στο φόντο της οικονομικής κρίσης που έπληξε το διεθνές καπιταλιστικό σύστημα το 2007 – 2008 και τα σκληρά μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στη συνέχεια για την ανάταξη των όρων καπιταλιστικής εκμετάλλευσης στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην μετά-κρίση περίοδο.
Αν και γίνεται προσπάθεια οι πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες να επικαλυφθούν κάτω από τον μανδύα της «σύγκρουσης των πολιτισμών» και της ανάδειξης του μεταναστευτικού ως του σημαντικότερου προβλήματος της χώρας, τα αποτελέσματα των εκλογών, δεν συνηγορούν υπέρ αυτής της άποψης. Η μείωση κατά 10 μονάδες της εκλογικής δύναμης του συντηρητικού κόμματος, σε συνδυασμό με την καταβύθιση του συγκυβερνώντος Εργατικού κόμματος και την μικρή άνοδο της ακροδεξιάς, ενισχύουν την άποψη, ότι δεν ήταν το μεταναστευτικό που επηρέασε την ψήφο της εργατικής τάξης της Ολλανδίας. Κριτήριο της ψήφου των λαϊκών στρωμάτων αποτέλεσε η επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής τους θέσης, σε μια χώρα που συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο πλούσια κράτη του πλανήτη.
Ότι άλλα ήταν τα κριτήρια που καθόρισαν την ψήφο των εργαζομένων και όχι το μεταναστευτικό, προκύπτει και από τις προσεγγίσεις που έγιναν την ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων.
Σύμφωνα με τον Γ. Συριόπουλο, ανταποκριτή της ΕΡΤ στις Βρυξέλλες, η χαμηλή ανεργία που εμφανίζει η Ολλανδία, δεν είναι παρά εικονική πραγματικότητα, γιατί η στατιστική υπηρεσία, όσους απασχολούνται δύο ώρες την εβδομάδα, τους θεωρεί εργαζόμενους και όχι άνεργους. Και μιλάμε για μια χώρα, στην οποία το 50% των εργαζομένων απασχολείται με ελαστικές μορφές απασχόλησης, οι οποίες αυξάνουν υπέρμετρα τον βαθμό εκμετάλλευσης της εργασίας. Οι τιμές των καταναλωτικών προϊόντων είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, όπως και τα ενοίκια των κατοικιών. Αυτό σε συνδυασμό με τις περικοπές κοινωνικών δαπανών και τον περιορισμό των επιδομάτων που επέβαλαν οι κυβερνήσεις της χώρας τα τελευταία χρόνια –στα πλαίσια των πολιτικών της δημοσιονομικής και εισοδηματικής λιτότητας που εφαρμόζεται πανευρωπαϊκά– έχει οδηγήσει μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης της Ολλανδίας σε οικονομική και κοινωνική περιθωριοποίηση. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή που συνέβη και στις ΗΠΑ, όπου μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης στράφηκαν αρχικά στον Σάντερς και στη συνέχεια στον Τραμπ….
Όλα τα στοιχεία συντείνουν στο συμπέρασμα, ότι ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται σε μεταβατική περίοδο, όπου η πάλη του παλιού που αμύνεται απεγνωσμένα να κρατήσει τις θέσεις του και του νέου που αντανακλάται στρεβλά στη συνείδηση των εργαζομένων, πυροδοτεί την πολιτική, κοινωνική και οικονομική αστάθεια σε ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο. Η πορεία αυτή είναι βασανιστικά αργή, με κύρια χαρακτηριστικά τις ανακατατάξεις που συντελούνται ανάμεσα στις μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις της εποχής μας, τους περιφερειακούς -ως σήμερα- ιμπεριαλιστικούς πολέμους, την αδυναμία του καπιταλισμού να ανατάξει το ποσοστό κέρδους στα προ κρίσης επίπεδα, την υπερσυσσώρευση κεφαλαίου -η δεν είναι παρά έκφραση της όξυνσης του συνόλου των αντιθέσεων στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες- την απόλυτη και σχετική εξαθλίωση δισεκατομμυρίων ανθρώπων του πλανήτη και την εναγώνια προσπάθεια των ανά τον κόσμο εργαζομένων, να αναζητήσουν νέα πολιτική και κοινωνική έκφραση. Μια προσπάθεια, την οποία κάνει ακόμη πιο δύσκολη η βαθιά κρίση που διαπερνά το κομμουνιστικό κίνημα της εποχής μας, χωρίς να είναι αυτονόητο, ότι η κρίση αυτή κάποια στιγμή θα ξεπεραστεί. Θα είναι όντος βασανιστική η πορεία της ανθρωπότητας από ένα κόσμο που πεθαίνει σε μια νέα, διαφορετική οργάνωση των οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων, η οποία θα είναι σε θέση να δώσει απαντήσεις στα οξυμένα προβλήματα του σήμερα.
Και εδώ ταιριάζουν τα λόγια του ποιητή, ο οποίος μας καλούσε να πάρουμε μαζί μας νερό, να γεμίσουμε τα παγούρια μας με νερό, γιατί το μέλλον θα είναι πολύ ξηρό.
Ο δρόμος προς τη γη της επαγγελίας, περνάει μέσα από μια διαδρομή γεμάτη πόνο, δάκρυα και αίμα. Έτσι γράφτηκε ως σήμερα η πορεία της ταξικής πάλης και έτσι θα συνεχίσει να γράφεται και στο μέλλον. Ώσπου το βασίλειο της αναγκαιότητας, αντικατασταθεί από το βασίλειο της ελευθερίας.
