Εργατικός Αγώνας

Μια ιστορική επίσκεψη του Χ. Φλωράκη στα Σκόπια

Γράφει ο Γιώργος Πετρόπουλος.

Στο σημερινό «Ριζοσπάστη» δημοσιεύεται άρθρο με τίτλο «ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΓΔΜ- Σταθερή και συνεπής η θέση του ΚΚΕ 25 χρόνια τώρα».

Το πρώτο μέρος του άρθρου αναφέρεται στην επίσκεψη αντιπροσωπείας του ΚΚΕ με επικεφαλής τον Χαρίλαο Φλωράκη στα Σκόπια, στις αρχές Μαΐου του 1998 και συγκεκριμένα στη συνάντησή του με τον Κίρο Γκλιγκόροφ. Στην αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, εκτός από τον Χαρίλαο, συμμετείχαν ο Ηλίας Λέγγερης, μέλος τότε της ΚΕ και του Τμήματος Διεθνών σχέσεων του ΚΚΕ, και ο γράφων (Γιώργος Πετρόπουλος) ως δημοσιογράφος του «Ριζοσπάστη», για τη δημοσιογραφική κάλυψη της επίσκεψης στη γείτονα.

Έχοντας πλήρη γνώση των όσων έγιναν κατά την επίσκεψη της αντιπροσωπείας του ΚΚΕ στα Σκόπια, καταθέτω τη δική μου μαρτυρία ώστε ο αναγνώστης να αποκτήσει ολοκληρωμένη άποψη του θέματος, του τι έλεγε το ΚΚΕ τότε και τι λέει τώρα για το ζήτημα των σχέσεων με την ΠΓΔΜ και το ονοματολογικό ζήτημα.

Φτάσαμε, οδικώς, στα Σκόπια την Δευτέρα 4 Μαΐου 1998. Στο ξενοδοχείο που θα μέναμε μάς περίμενε αντιπροσωπεία του κυβερνητικού κόμματος του Κίρο Γκλιγκόροφ, καθώς και αντιπροσωπεία της ελληνικής πρεσβείας, αποτελούμενη από το επιτετραμμένο Θ. Πασσά και τον Κώστα Κατσάνο, που τότε ήταν επίσημος μεταφραστής της ελληνικής πρεσβείας στα Σκόπια και έκτακτος υπάλληλος στο μεταφραστικό τμήμα του υπουργείου Εξωτερικών στη Βόρεια Ελλάδα.

Στο ξενοδοχείο μάς περίμενε επίσης ο Βάσκο (Βασίλης) Καρατζάς, Σλαβομακεδόνας, παλιός μαχητής του ΔΣΕ και συμμαχητής του Χαρίλαου, πολιτικός πρόσφυγας που δεν του επέτρεπαν να έρθει στην Ελλάδα λόγω της σλαβομακεδόνικης καταγωγής του. Η συνάντηση του Βάσκο με τον Χαρίλαο -μετά από πάρα πολλά χρόνια- ήταν συγκινητική.

Η αντιπροσωπεία της Πρεσβείας, πολύ φιλική και φιλόξενη, από τις πρώτες κουβέντες που είχαμε μαζί τους, άφησε με σαφήνεια να εννοηθεί πως ήθελε να παραβρίσκεται στις συναντήσεις που θα κάναμε -και κυρίως στη συνάντηση του Χαρίλαου με τον Κίρο Γκλιγκόροφ. Μας είπαν ξεκάθαρα ότι ο Κώστας Κατσάνος (παλιός δικός μου γνώριμος από τα φοιτητικά μας χρόνια) ήταν στην απόλυτη διάθεσή μας για τις μεταφράσεις και ο επιτετραμμένος Θ. Πασάς να μας συνοδεύσει παντού.

«Θεωρούμε μεγάλης σημασίας για τη χώρα την επίσκεψή σας εδώ», είπε ο τελευταίος στον Χαρίλαο. Εκείνος χαμογέλασε με νόημα.

Μετά όταν μείναμε μόνοι ρώτησε εμένα και τον Ηλία:

«Τι λέτε; Είναι φανερό πως από την Ελλάδα θέλουν να έχουν πλήρη γνώση για το τι θα πούμε και το τι θα κάνουμε».

«Εσύ τι λες», ήταν η δική μας ερωτηματική απάντηση.

«Ας τους αφήσουμε ορέ, δεν έχουμε να κρύψουμε τίποτα», είπε ο καπετάνιος και το ζήτημα έληξε εκεί. Όταν γυρίζαμε στην Ελλάδα με πείραζε: «Κοίτα, αυτοί της πρεσβείας θα κάνουν έκθεση για την επίσκεψή μας. Εσύ που ασχολείσαι με την ιστορία να την βρεις κάποτε και να τη δημοσιεύσεις. Κι από το υλικό που έχεις μαζέψει να συγκρίνεις αν θα γράφουν την αλήθεια».

Όντως, στη συνάντηση με τον Γκλιγκόροφ η πρεσβεία ήταν παρούσα με μεταφραστή τον Κώστα Κατσάνο. Εμείς είχαμε ως μεταφραστή τον Βάσκο Καρατζά, τον οποίο μας είχαν διαθέσει οι γείτονες. Ο Χαρίλαος τον εμπιστευόταν λόγω της παλιάς γνωριμίας τους και του αγωνιστικού του παρελθόντος. Μάλιστα, όταν ένα βράδυ η πρεσβεία μάς έκανε το τραπέζι ο Χαρίλαος ρώτησε ευθέως τον Θ. Πασσά:

«Γιατί ορέ δεν αφήνετε τον Καρατζά να έρθει στην Ελλάδα. Αυτός έχει δώσει αγώνες. Το κλείσαμε το κεφάλαιο του Εμφυλίου».

«Γιατί δεν κάθεται φρόνιμα, κ. Πρόεδρε», ήταν η χαμογελαστή απάντηση του Θ. Πασσά.

«Κι εγώ δεν καθόμουν φρόνιμα. Αυτά πρέπει να τελειώσουν», ανταπάντησε ο Χαρίλαος. Γελάσαμε όλοι. Κι όλοι είχαμε καταλάβει.

Στις 5 Μαΐου 1998 έγινε η συνάντηση του Χαρίλαου με τον Κίρο Γκλιγκόροφ. Νωρίτερα συναντηθήκαμε με αντιπροσωπεία του κυβερνητικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της ΠΓΔΜ, στην οποία συμμετείχαν: η Ιλίνκα Μήτρεβα, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Βουλής της γείτονος χώρας και μέλος του προεδρείου της Κ.Ε. του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Ο Γιόβαν Πεϊκόφσκι, επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του κόμματος και ο Νάνο Ρούζιν, βουλευτής του κόμματος και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σχέσεων με το ΝΑΤΟ της ΠΓΔΜ.

Γι’ αυτές τις συναντήσεις ο αναγνώστης μπορεί να διαβάσει το ρεπορτάζ μου στον Ριζοσπάστη εδώ.

Μετά τη συνάντηση με τον Γκλιγκόροφ ο Χαρίλαος έκανε δήλωση στην τηλεόραση της ΠΓΔΜ. Ο αναγνώστης θα την βρει εδώ

Στις 5 Μαΐου το βράδυ, η εφημερίδα «Νόβα Μακεντόνια» ζήτησε συνέντευξη από τον Χαρίλαο. Όταν υποβλήθηκε το σχετικό αίτημα και το αποδέχτηκε ο Χαρίλαος, καθίσαμε οι τρεις μας (Χαρίλαος Φλωράκης, Ηλίας Λέγγερης, Γιώργος Πετρόπουλος) για τη σχετική προετοιμασία. Προβλέψαμε μια σειρά ερωτημάτων και τα συζητήσαμε. Το πώς δηλαδή θα έπρεπε να απαντηθούν. Στη συνέχεια εγώ ανέλαβα να περάσω στο χαρτί τα πιθανά ερωτήματα και τις απαντήσεις στις οποίες καταλήξαμε, έτσι ώστε ο Χαρίλαος να τα μελετήσει και να είναι απολύτως έτοιμος. Η συνέντευξη δόθηκε την επομένη. Μετάφραση στα ελληνικά και στα σλαβομακεδόνικα έκανε ο Βάσκο Καρατζάς.

Η εντολή του Χαρίλαου σε μένα, από την πρώτη στιγμή που πατήσαμε το πόδι μας στα Σκόπια, ήταν σαφής:

«Κοίτα το μαγνητοφωνάκι σου να δουλεύει τέλεια. Καταγράφεις τα πάντα ώστε να μην μπορεί να πει κανείς τίποτα -είτε εδώ είτε στην Ελλάδα- χωρίς να είμαστε σε θέση να απαντήσουμε με στοιχεία. Δημοσιογράφος είσαι, κανένας δεν θα σου πει γιατί χρησιμοποιείς μαγνητόφωνο». Η εντολή τηρήθηκε.

Η συνέντευξη, όπως δημοσιεύτηκε στη «Νόβα Μακεντόνια», έχει παραλείψεις και διαστρεβλώσεις. Το πλήρες περιεχόμενό της δημοσιεύτηκε στον «Ριζοσπάστη» στις 7 Μαΐου 1998. Ο αναγνώστης μπορεί να την διαβάσει εδώ.

Ολοκληρώνοντας αυτή την αφήγηση καλώ τον αναγνώστη να διαβάσει τα ρεπορτάζ εκείνης της επίσκεψης και κυρίως τη συνέντευξη του Χαρίλαου στη «Νόβα Μακεντόνια».

Μιλάει για όλα τα επίμαχα σημεία του προβλήματος με τη γείτονα και για τον ρόλο που έπαιζαν και παίζουν στην περιοχή ΝΑΤΟ, ΗΠΑ, Ε.Ε. Τονίζει ότι το ονοματολογικό δεν είναι το κύριο αλλά πρέπει να λυθεί.

Υπογραμμίζει τον κίνδυνο του εθνικισμού και από τις δύο πλευρές, ξεκαθαρίζει το θέμα με τους σλαβομακεδόνες-Έλληνες πολίτες κ.λπ. Στο πλαίσιο αυτό ο αναγνώστης μπορεί να κρίνει μόνος του αν όσα λέει σήμερα το ΚΚΕ είναι ίδια με αυτά που έλεγε τότε διά στόματος Χαρίλαου.

Ελπίζω να μην χρειαστεί να επανέλθω.

 

Πηγή: efsyn.gr

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email
Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη
Εργατικός Αγώνας