Εργατικός Αγώνας

Ο κορονοϊός, οι κίνδυνοι για το λαό και τα καθήκοντα του κινήματος

Γράφει ο Γεράσιμος Αραβανής.

Η πανδημία του νέου κορονοϊού, που πλήττει εκατοντάδες χώρες, δεν βρίσκεται ακόμη στην κορύφωση της. Η μία μετά την άλλη οι κυβερνήσεις δηλώνουν ότι τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Η εξάπλωση της με εντυπωσιακή ταχύτητα έχει ήδη προκαλέσει χιλιάδες θανάτους σε πολλές χώρες, είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσει σε σοβαρή ύφεση τις οικονομίες ανάλογα και με τη διάρκεια της. Αποδεικνύει τη μεγάλη ανεπάρκεια των δημόσιων συστημάτων υγείας σε όλες τις χώρες και στις πιο πλούσιες και ανεπτυγμένες, οδηγεί ήδη σε αφαίρεση δημοκρατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων.

Δεν πρόκειται όμως να μείνει εκεί. Οι επιπτώσεις της πανδημίας αυτής θα είναι γενικευμένες σε όλους τους τομείς, τόσο που πολλοί υποστηρίζουν ότι η επόμενη μέρα θα είναι πολύ διαφορετική για όλες τις χώρες και τους λαούς.

 Οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί ο ένας μετά τον άλλον ανακοινώνουν πολύ δυσοίωνες προβλέψεις για την εξέλιξη των οικονομιών. Μεγάλα γερμανικά ινστιτούτα κάνουν αναφορά για μείωση του Γερμανικού ΑΕΠ κατά 8,7% αν η επιδημία συνεχιστεί ως τον Αύγουστο, ενώ η Deutsche Bank εκτιμά μείωση 24% του ΑΕΠ της ευρωζώνης το β’ τρίμηνο και κατά 13% αυτού των ΗΠΑ το αντίστοιχο τρίμηνο. Πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες και μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις άλλων κλάδων κλείνουν τα εργοστάσια τους ή μειώνουν την παραγωγή, ενώ ήδη σε πολλές χώρες μειώθηκε κατακόρυφα η οικονομική δραστηριότητα,  σχεδόν μηδενίστηκε σε κάποιες.

Η οικονομική ύφεση οδηγεί στη λήψη σημαντικών μέτρων τόνωσης της ζήτησης, κυρίως ενίσχυσης των επιχειρήσεων και ορισμένης ανακούφισης των εργαζομένων, μακριά όμως από τις ανάγκες και από τις πραγματικές απώλειες τους. Όμως οι απολύσεις, η αύξηση της ανεργίας, η αφαίρεση εργασιακών κατακτήσεων είναι ήδη ορατές, θα συνεχιστούν και θα εγκατασταθούν, από ό,τι φαίνεται, μόνιμα με τη λήξη της πανδημίας.

Παράλληλα η κρίση αυτή έδειξε τη σαθρότητα όλων των νεοφιλελεύθερων δογμάτων που ζούμε τις τελευταίες δεκαετίες.

Το δόγμα «το δημόσιο είναι πολύ δαπανηρό και αναποτελεσματικό σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα» στον οποίον πρέπει να εκχωρηθούν τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα και όχι μόνο η οικονομική δραστηριότητα αλλά και αυτά που περιλαμβάνει ο τομέας αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης έχει πλέον χρεοκοπήσει σε όλες τις χώρες που ακολουθήθηκε.

Κανένα σύστημα  δημόσιας υγείας δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στοιχειωδώς στις ανάγκες, ούτε καν στα βασικά. Η εικόνα των πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών να εκλιπαρούν την Κίνα για αποστολή αναλώσιμων υλικών και αντιδραστηρίων και γενικά υγειονομικού υλικού είναι χαρακτηριστική.

Η υποχρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος υγείας χρόνια τώρα από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις και η προώθηση των συμπράξεων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα που υπήρξε βασική κατεύθυνση των Βρυξελλών, φέρει ολοκληρωτικά την ευθύνη για τη σημερινή του κατάσταση. Τα νοσοκομεία της χώρας μας βρέθηκαν κυριολεκτικά γυμνά, χωρίς υλικά, χωρίς προσωπικό, εξεταστικά μέσα και τεχνολογικό εξοπλισμό, και με ελάχιστες κλίνες στις μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Από 680 κλίνες ΜΕΘ, αριθμός ανεπαρκέστατος, το 2011 οδηγηθήκαμε στις 567, ενώ θα έπρεπε να φθάνουν οι κλίνες ΜΕΘ και ΜΑΦ στις 3,5 χιλιάδες περίπου ανά 100.000 κατοίκους.  Εικόνα τριτοκοσμικής χώρας. Εκεί οδήγησε η υποχρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος υγείας την τελευταία δεκαετία όταν από 15,412 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009 έφτασε στα 8,815 δισεκατομμύρια το 2017, δηλαδή σχεδόν στο μισό. Την ίδια περίοδο κυριολεκτικά διαλύθηκε η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και τα Κέντρα Υγείας. Αυτή ήταν η επιτυχία για την οποία επαίρονται οι πρώην υπουργοί υγείας Λοβέρδος, Γεωργιάδης και Βορίδης και οι Πολάκης και Ξανθός που κινήθηκαν στην ίδια λογική με τους προηγούμενους όταν κυβέρνησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Θα πρέπει όλοι να θυμόμαστε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σημερινός πρωθυπουργός, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα της ΝΔ για τη δημόσια υγεία το 2014 έκανε αναφορά για διαθεσιμότητα και απολύσεις 7900 γιατρών και υγειονομικού προσωπικού, ενώ ο Γεωργιάδης ζητούσε τη δόξα των απολύσεων γιατρών να μην την πάρει το ΔΝΤ αλλά ο ίδιος.

Υποκριτικά σήμερα, θιασώτες των μνημονίων και της λιτότητας βγαίνουν ένας-ένας υποστηρικτές της Δημόσιας Υγείας. Βουλευτές, πρώην υπουργοί, εκδότες και δημόσιοι παράγοντες. Χαρακτηριστικά το Βήμα της Κυριακής έγραφε: «Κακά τα ψέματα, χωρίς  ισχυρή κρατική παρέμβαση και δράση, χωρίς την αυτοθυσία των ανθρώπων του κατασυκοφαντημένου δημόσιου συστήματος υγείας, δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά θάνατος, δυστυχία και βεβαίως οικονομική και κοινωνική κατάρρευση». Μη σκεφτεί κανείς ότι το Βήμα μετατράπηκε σε πολέμιο των ιδιωτικών επιχειρηματικών συμφερόντων και συγκινήθηκε από τον αγώνα και την προσφορά του δημοσίου του συστήματος. Κάθε άλλο και μάλιστα να σημειώσουμε ότι το δημόσιο σύστημα υγείας και στις καλύτερες μέρες του λειτουργούσε σε καπιταλιστικές βάσεις: με αδιαφάνεια, χρηματοδότηση, ανοιχτό στην εκμετάλλευση του από τις πολυεθνικές των φαρμάκων και του ιατρικού και νοσοκομειακού εξοπλισμού, πού όμως πάντα στηριζόταν στην προσπάθεια του υγειονομικού προσωπικού του που μονίμως ήταν εκτεθειμένο στις αήθεις επιθέσεις και τη δυσφήμηση. Η υποχώρηση της κρατικής χρηματοδότησης άνοιξε το δρόμο στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας με κριτήριο όχι φυσικά τους καλύτερους όρους παροχής υπηρεσιών υγείας, αλλά το κέρδος του.

Ενδεικτικό είναι το πώς λειτούργησε το μοντέλο αυτό στην περίπτωση του κορονοϊού, εκεί φάνηκε ο εγκληματικός χαρακτήρας αυτής της πολιτικής. Τα δημόσια συστήματα υγείας των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσίαζαν τεράστιες ελλείψεις απολυμαντικών, και άλλων μέσων προστασίας υγειονομικών και ασθενών, δυσεύρετες ήταν οι στολές προστασίας κι άλλο υγειονομικό υλικό, τα τεστ και κυρίως τα αντιδραστήρια.

Κανένα νοσοκομείο καμίας χώρας δεν είχε στοιχειωδώς μία ορισμένη επάρκεια σε αντιδραστήρια. Ήταν πολύ μακριά από τις ανάγκες της πανδημίας που έτσι κι αλλιώς είναι πολύ μεγάλες. Γιατί συμβαίνει αυτό; Τα αντιδραστήρια παράγονται κατά βάση από δύο μεγάλες εταιρείες την ελβετική Rochκαι την ολλανδική Qiagen που πρόσφατα εξαγοράστηκε από αμερικανική πολυεθνική. Hπαραγωγή μεγάλων ποσοτήτων αντιδραστηρίων και η αποθήκευση τους για ώρα ανάγκης είναι κάτι αδιανόητο για το ιδιωτικό κεφάλαιο. Aυτό παράγει για να πουλήσει άμεσα και να κερδίσει και όχι να στοκάρει για πολύ καιρό, ενδεχομένως για κάποια χρόνια και με σοβαρές απώλειες. Αυτό το κάνει ο κρατικός τομέας, μάλλον έπρεπε να το κάνει, να στοκάρει παρά το κόστος. ‘Επρεπε να έχει τα παραγωγικά μέσα και την τεχνολογία για να παράγει μαζικά όταν οι ανάγκες είναι πολύ μεγάλες. Αυτό, όπως διαμορφώνεται η κατάσταση, δεν ήταν δυνατόν να γίνει σε καμία χώρα και στο βαθμό που συνεχίζεται η υποβάθμιση του δημόσιου τομέα της υγείας και η παράδοσή του στο ιδιωτικό κεφάλαιο θα χειροτερεύει όλο και περισσότερο. Το ζήτημα είναι αν ο καπιταλισμός μπορεί σήμερα να επιστρέψει σε ένα τέτοιο   ρόλο του κράτους ή έρχεται η ώρα για βαθιές ανατροπές και για άλλο χαρακτήρα οργάνωσης και ανάπτυξης των κοινωνιών

Παλαιότερα στην Ελλάδα λειτουργούσε ένας αριθμός αξιόπιστων εταιρειών παραγωγής  παραφαρμακευτικού και παραϊατρικού υλικού. Η ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κυρίως στην ευρωζώνη και η στροφή της οικονομίας μονοσήμαντα σχεδόν στις υπηρεσίες, όπως επέβαλε ο ευρωενωσιακός καταμερισμός εργασίας οδήγησε στο κλείσιμο τους και στην ανάγκη μαζικών εισαγωγών τέτοιων προϊόντων και σε συνάρτηση με την ιδιωτικοποίηση στην υγεία δημιουργούνται τα σημερινά φαινόμενα με τραγικές επιπτώσεις στην υγεία του λαού και πλήγματα στη χώρα.

Χρεοκόπησε το δόγμα της παγκοσμιοποίησης που προβαλλόταν ως η προοπτική των κοινωνιών για το μέλλον. Η ελευθερία της κίνησης των κεφαλαίων, των ανθρώπων και των προϊόντων, η παγκόσμια οικονομική συνεργασία που θα έπαιρνε τη θέση του ανταγωνισμού μεταξύ των δύο κοινωνικοοικονομικών συστημάτων και η Ειρήνη θα αντικαθιστούσε τον κίνδυνο θερμοπυρηνικού αφανισμού των κοινωνιών. 

Η πτώση του τείχους του Βερολίνου, κατά την αστική προπαγάνδα, θα οδηγούσε στην πτώση των τειχών παντού. Και σήμερα βλέπουμε να ορθώνονται εκατοντάδες τείχη σε όλο τον πλανήτη, όσα δεν είχαν χτιστεί ολόκληρο τον 20ο αιώνα, για να αποκλείσουν τους φτωχούς και τους κατοίκους των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών που πεινούν. Σήμερα κλείνουν τα σύνορα   της χώρας μας με την Τουρκία και υψώνονται τείχη   για να μην ενοχληθούν οι ευρωπαϊκές ελίτ και παράλληλα υψώνονται τείχη στα σύνορα μεταξύ των χωρών της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να εμποδιστεί ο νέος κορονοϊός, υποτίθεται. Υψώνονται τείχη που περικυκλώνουν το λαό της Παλαιστίνης, νέο «Σινικό Τείχος» στα σύνορα Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και Μεξικού και χιλιάδες άλλα.

 Σήμερα οι ανταγωνισμοί μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, κυρίως, βρίσκονται στα ύψη, καθημερινά παίρνουν εκρηκτικό χαρακτήρα και τροφοδοτούν πολέμους σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής διεξάγουν έναν ανελέητο εμπορικό πόλεμο εναντίον της Κίνας, των χωρών της ΕΕ, κυρίως της Γερμανίας, παίρνουν μέτρα εναντίον του Μεξικού και χωρών του Ειρηνικού με μοναδικό στόχο να υπερασπίσουν την  παγκόσμια κυριαρχία τους και να εμποδίσουν την Κίνα να πάρει την πρωτοκαθεδρία μεταξύ των ισχυρών χωρών του πλανήτη. Τα χτυπήματα κάτω από τη μέση διαδέχονται το ένα το άλλο. Ο Τραμπ αρνείται να χρησιμοποιήσει συσκευή εξέτασης που πρότεινε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας γιατί ήταν γερμανικής προέλευσης, κάνει λόγο για «κινεζικό» ιό με προφανείς στόχους και προκειμένου να βγει μπροστά από τους Κινέζους στον ανταγωνισμό για την παρασκευή του εμβολίου, επιχειρεί να εξαγοράσει τον αμερικανό διευθυντή πρωτοπόρας γερμανικής εταιρείας που έχει κάνει σοβαρά βήματα στην παρασκευή του εμβολίου για τον κορονοϊό.

Η ανθρωπότητα έχει άμεση ανάγκη να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής και τους κινδύνους που αναφύονται και για αυτό είναι αναγκαία η συνεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο όλων των επιστημόνων και των τεράστιων επιστημονικών και τεχνολογικών δυνατοτήτων που κατέχουν οι χώρες. Υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις να παρασκευαστούν εμβόλια για τις επιδημίες, φάρμακα για τις ασθένειες, τροφή και ανθρώπινες συνθήκες ζωής για τον πληθυσμό ολόκληρου του πλανήτη και αυτές θυσιάζονται στο βωμό της επιδίωξης παγκόσμιας κυριαρχίας με συνέπεια μεγάλο κομμάτι της ανθρωπότητας να  δυστυχεί. Το κομβόι των στρατιωτικών καμιονιών στο Μπέργκαμο που κουβαλούσε φέρετρα επειδή στην πόλη είχαν γεμίσει τα νεκροταφεία γίνεται, μεταφορικά και κυριολεκτικά, όλο και πιο συχνό φαινόμενο. Αυτός είναι ο καπιταλισμός της εποχής μας και η εικόνα του θα χειροτερεύσει, δεν διορθώνεται.

Στα μέτρα αυτά των ΗΠΑ η Κίνα δεν μένει με σταυρωμένα χέρια, απαντά όχι με τον ίδιο τρόπο, αλλά με χιλιάδες τόνους υγειονομικού υλικού ενισχύει την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ελλάδα και άλλες χώρες τη στιγμή που οι μεγάλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρνήθηκαν να το κάνουν στέλνοντας ευχές και καλά λόγια. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μείωσαν δραματικά τη συνδρομή τους στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η Κίνα χορηγεί επιπρόσθετα 20 εκατομμύρια ευρώ για να ενισχυθούν τα συστήματα υγείας φτωχών χωρών. Η στάση της αυτή δεν είναι, κυρίως, δείγμα έκφρασης αλληλεγγύης σε άλλες χώρες αλλά απόδειξη του ανελέητου πολέμου για τη γεωπολιτική επιρροή που διεξάγεται.

Το δόγμα η «Ευρώπη της Αλληλεγγύης» με το οποίο μας βομβαρδίζουν δεκαετίες τώρα φαίνεται ότι φτάνει στην οριστική χρεοκοπία του. Για ποια αλληλεγγύη στην Ιταλία που δέχεται τέτοια θανατηφόρα πλήγματα από τον κορονοϊό, στο Βέλγιο και αλλού από τη Γερμανία και γενικότερα την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να γίνεται λόγος, όταν η ΕΕ και οι κυβερνήσεις των κρατών ευθύνονται για την καταστροφή των δημοσίων συστημάτων υγείας και του κοινωνικού κράτους στην εποχή της κρίσης, πολιτική που συνεχίζεται και σήμερα;

Ο ελληνικός λαός έχει πολλά να αξιολογήσει σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι μόνο την κρίση του νέου κορονοϊού. Έχει την εμπειρία της δεκαετίας των μνημονίων και την τεράστια καταστροφή σε βάρος του εργαζόμενου λαού και της χώρας προκειμένου να  σωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες και η Ελλάδα να δεθεί πιο σφιχτά στον ευρωενωσιακό ιμπεριαλισμό.

Σε κάθε περίπτωση η επόμενη μέρα μετά την κρίση δεν θα είναι η ίδια. Οι αλλαγές θα είναι μεγάλες σε όλα τα επίπεδα και αυτό θα συμβεί σε βάρος των λαϊκών συμφερόντων. Οι όροι της πάλης του λαού τότε, η δυνατότητα του να κερδίσει νίκες και να πετύχει κατακτήσεις διαμορφώνονται σήμερα στον αγώνα για την επιβίωση του, για να χαθούν όσο το δυνατόν λιγότερες ανθρώπινες ζωές, για να αποκρουστεί η αξιοποίηση της σημερινής κρίσης  ώστε να επιβληθούν νέα βάρη στον ελληνικό λαό. Από καλύτερες θέσεις να δυναμώσει ο αγώνας εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο την αποδέσμευση, εναντίον της εξάρτησης της χώρας από τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, εναντίον του κεφαλαίου και της εξουσίας του.

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email
Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη
Εργατικός Αγώνας