Αναγνωρίζεται ευρύτατα από τον ελληνικό λαό ότι το πρώτο γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους τίτλους τιμής για το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα της χώρας μας, για το ΚΚΕ ειδικότερα. Για όποιον μάλιστα ασχοληθεί έστω και ελάχιστα με την σύγχρονη ελληνική ιστορία δεν είναι καθόλου δύσκολο να φτάσει στο συμπέρασμα πως αυτό το γράμμα αποτελεί την πηγή έμπνευσης και την προγραμματική βάση ολόκληρης της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης.
Η αξία του ντοκουμέντου και ο Μ. Μαΐλης: Περί στρατηγικής και τακτικής
Στην εκτίμηση αυτή- την οποία είχαμε διατυπώσει και με άλλη ευκαιρία – ο Μ. Μαΐλης διαφωνεί. Να τι μας απαντάει: «Υποστηρίζουν ότι η γραμμή του Κόμματος στην Κατοχή στηρίχτηκε στο Α΄ γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη. Ο ισχυρισμός είναι ανυπόστατος. Η στρατηγική του Κόμματος στην Κατοχή στηρίχθηκε στην πολιτική των αντιφασιστικών μετώπων, δηλαδή στο 7ο Συνέδριο της ΚΔ και στο 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Σε αυτά στηρίχθηκε και το Α΄ γράμμα».
Καταρχήν εμείς δεν χρησιμοποιήσαμε τον όρο «στρατηγική» για να χαρακτηρίσουμε την πολιτική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που οργάνωσε και καθοδήγησε το ΚΚΕ στα χρόνια της κατοχής. Μόνο ο Μαΐλης αντιλαμβάνεται αυτό τον αγώνα ως στρατηγική κι αυτό για το λόγο ότι δεν κατανοεί καθόλου την έννοια της τακτικής. Για τον Μαΐλη και την σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ στρατηγική και τακτική πρέπει να είναι ένα και το αυτό πράγμα. Που σημαίνει πως όπου το κόμμα δεν πρόβαλε ως άμεσο στόχο τον σοσιαλισμό έπραττε ολέθριο λάθος. Όλη τους η κριτική στην ιστορία του κόμματος πάνω σε αυτή τη βάση κινείται.
Η τακτική, όμως, είναι συστατικό στοιχείο μιας επαναστατικής πολιτικής γιατί δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από την συγκέντρωση δυνάμεων για τον τελικό σκοπό. Κι αυτή η συγκέντρωση δεν μπορεί ποτέ να γίνει αν η πολιτική που προβάλει το επαναστατικό κίνημα δεν πατάει γερά στην πραγματικότητα, σ’ αυτό που ζει και βιώνει η εργατική τάξη κι ο εργαζόμενος λαός. Ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας συνιστά μια πολιτική τακτική. Είτε απειλείται η εθνική ανεξαρτησία, μέσω ενός πολέμου, είτε αυτή έχει καταλυθεί, το άμεσο καθήκον του επαναστατικού κόμματος- εφόσον αυτό θέλει να μην αποσπαστεί από την πραγματικότητα- είναι η οργάνωση του λαού στην πάλη κατά του επίδοξου ή υπάρχοντος κατακτητή. Ο μαρξισμός έχει αναπτύξει σε όλες τις πλευρές του το ζήτημα της εθνικής αυτοδιάθεσης που παρέλαβε από τις αστικές επαναστάσεις. Διδάσκει δε, πως χωρίς εθνική αυτοδιάθεση ένας λαός είναι αδύνατο να καθορίσει μόνος του την τύχη του και να αποφασίσει για την κοινωνική του αυτοδιάθεση, δηλαδή για το κοινωνικό σύστημα κάτω από το οποίο θέλει να ζήσει. Η κατάλυση της εθνικής ανεξαρτησίας καταλύει το δικαίωμα ενός έθνους στην εθνική και κοινωνική του αυτοδιάθεση και εμποδίζει την πραγματοποίηση της πρώτης προϋπόθεσης μιας επανάστασης, την ανάδειξη της εργατικής τάξης σε ηγέτιδα τάξη του έθνους. Συνεπώς, σε συνθήκες ξενικής κατοχής ή ξενικής επιβουλής ο δρόμος για την κοινωνική επανάσταση περνάει μέσα από την πάλη για την εθνική ανεξαρτησία. Αυτό τον δρόμο συγκεκριμενοποίησε το πρώτο γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη, το οποίο αναμφίβολα πατούσε στην προηγούμενη πολιτική του ΚΚΕ και της ΚΔ, την οποία επικαλείται ο Μ. Μαΐλης, χωρίς, όμως ο ίδιος (ο Μ. Μαΐλης δηλαδή) να είναι σε θέση να καταλάβει την γενικότερη σημασία τους και την ανάγκη συγκεκριμενοποίησής τους στις συνθήκες του ελληνοϊταλικού πολέμου και αργότερα.
Για κακή τύχη του Μ. Μαΐλη δεν είμαστε εμείς εκείνοι που υπογραμμίσαμε την αξία του πρώτου γράμματος για το κίνημα της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης. Το έκανε πριν από μας το ίδιο το ΚΚΕ μέσα στην καρδιά της κατοχής. Οι αποδείξεις είναι πολλές. Θα επικαλεστούμε μία που την κρίνουμε υπεραρκετή. Στην εισήγησή του στην Β’ Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1942) ο Γ. Σιάντος, ανάμεσα σε άλλα, αναφέρθηκε στη θέση της Κομμουνιστικής Διεθνούς του Ιουλίου του 1939 (που καλούσε το ΚΚΕ σε περίπτωση ιταλικής επίθεσης να πρωταγωνιστήσει στην αντίσταση του ελληνικού λαού) και στο πρώτο γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη, σημειώνοντας: «Η θέση αυτή της Κομμουνιστικής Διεθνούς, όπως και το σχετικό γράμμα του σ. Ζαχαριάδη, έχουν και σήμερα τεράστια σημασία, γιατί πάνω σ’ αυτή στηρίζεται ολόκληρη η τωρινή εθνικοαπελευθερωτική πολιτική του κόμματός μας» («Το ΚΚΕ- Επίσημα Κείμενα», εκδόσεις Σ.Ε., τόμος πέμπτος, Αθήνα 1981, σελ. 296).
Η διαλεκτική του πολέμου 1940- 1941
Η ηγεσία του ΚΚΕ- και φυσικά ο Μ. Μαΐλης ως μέλος της- αδυνατεί να καταλάβει τη σημασία του πρώτου γράμματος του Ν. Ζαχαριάδη γιατί δεν αντιλαμβάνεται την ουσία της μαρξιστικής θεωρίας για τον πόλεμο, γιατί όλα τα βλέπει σχηματικά και ισοπεδωτικά, γιατί δεν έχει την παραμικρή σχέση με την διαλεκτική.
Βασικός κανόνας της διαλεκτικής είναι πως τίποτα στην φύση και την κοινωνία δεν παραμένει αμετάβλητο, πως τα πάντα βρίσκονται σε εξέλιξη και τροποποίηση- συχνά πυκνά στο αντίθετό τους- πως καμία πολιτική γραμμή, άμεση και μακροπρόθεσμη δεν μπορεί να παραμείνει ίδια όταν από το βασίλειο των διατυπώσεων (στα χαρτιά) περάσει στο βασίλειο της πραγματικότητας (στην πράξη).
Ο πόλεμος 1940- 1941, σε ότι αφορά στην Ελλάδα, τροποποιήθηκε περισσότερες από μια φορές στην διάρκεια του. Όποιος δεν μπορεί να το αντιληφθεί αυτό έχει κόψει τους δεσμούς με τον μαρξισμό. Στο ξεκίνημά του ο ελληνοϊταλικός πόλεμος ήταν εθνικοαπελευθερωτικός- αντιφασιστικός καθώς μια μεγάλη ιμπεριαλιστική- φασιστική δύναμη, η Ιταλία, εξαπέλυε στρατιωτική επίθεση σε βάρος μιας μικρής κι εξαρτημένης χώρας. Εξ αντικειμένου- από μέρους του ελληνικού λαού- είχε και αντιιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά αφού στρεφόταν κατά μιας ιμπεριαλιστικής δύναμης. Αντικειμενικά επίσης, ο πόλεμος του ελληνικού λαού κατά της Ιταλίας εξυπηρετούσε και την ΕΣΣΔ καθώς η τακτοποίηση των πραγμάτων στα βαλκάνια αποτελούσε για τον φασιστικό ιμπεριαλιστικό άξονα την πρώτη προϋπόθεση για εξαπόλυση επίθεσης, στη συνέχεια, εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης.
Όταν ο ιταλικός στρατός άρχισε να υποχωρεί κι ο ελληνικός στρατός προέλαυνε στην Αλβανία ο ελληνοϊταλικός πόλεμος άρχισε να αλλάζει χαρακτήρα. Η συνέχιση του πολέμου από μέρους της Ελλάδας, στο έδαφος της Αλβανίας, ξεπερνούσε τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, ταυτιζόταν με τον σωβινισμό της αστικής τάξης και τα συμφέροντα του αγγλικού ιμπεριαλισμού στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού πολέμου που από τον Σεπτέμβρη του 1939 είχε ξεσπάσει στην Ευρώπη. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι τον πόλεμο τον διηύθυνε η κυβέρνηση Μεταξά, μια αστική, φασιστική, δικτατορική κυβέρνηση που είχε ισχυρούς δεσμούς με την Αγγλία. Στο πλαίσιο αυτό η δράση του ελληνικού στρατού έξω από τα ελληνικά σύνορα χωρίς αμφιβολία θα λειτουργούσε υπέρ των Βρετανών και των μεγαλοϊδεατικών βλέψεων της ελληνικής αστικής τάξης σε βάρος της Αλβανίας. Ο ελληνικός λαός δεν είχε κανένα συμφέρον από μια τέτοια εξέλιξη. Στη συνέχεια, όταν στον πόλεμο κατά της Ελλάδας μπήκε η Γερμανία αυτός ο πόλεμος επανήλθε στα αρχικά του εθνικοαπελευθερωτικά- αντιφασιστικά- αντιιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά τα οποία διατηρήθηκαν για όλο το διάστημα της κατοχής και της αντίστασης.
Το πρώτο γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη και οι πλαστογράφοι του
Το πρώτο γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη χαρακτήριζε τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, από την μεριά του ελληνικού λαού, ως εθνικοαπελευθερωτικό και αντιφασιστικό («Ο Λαός της Ελλάδας διεξάγει σήμερα έναν πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό, ενάντια στο φασισμό του Μουσσολίνι»). Δεν σταματούσε όμως εκεί. Προέτρεπε ώστε ο πόλεμος αυτός να μετατραπεί σε αντιιμπεριαλιστικό- επαναστατικό: «Έπαθλο για τον εργαζόμενο Λαό και επιστέγασμα για το σημερινό του αγώνα πρέπει να είνε, και θα είνε, μια καινούργια Ελλάδα της Δουλειάς, της Λεφτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση και από κάθε εκμετάλλευση, μ’ έναν πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό» (Νίκος Ζαχαριάδης: «ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ, ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ- Άπαντα τα δημοσιευμένα, 1940-1945», Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2011, σελ. 31).
Προφανώς, το καθήκον της μετατροπής του εθνικοαπελευθερωτικού- αντιφασιστικού πολέμου σε αντιιμπεριαλιστικό- επαναστατικό έπεφτε στις πλάτες των κομμουνιστών που έπρεπε να πρωταγωνιστήσουν στην εθνικοαπελευθερωτική πάλη, να αναδειχτούν σε ηγεμονική- λαϊκή δύναμη της και να της δώσουν την συγκεκριμένη προοπτική. Αυτό ακριβώς έγινε στα χρόνια της Εθνικής αντίστασης όπου στην ελεύθερη Ελλάδα, στο συντριπτικά δηλαδή μεγαλύτερο μέρος της χώρας, εγκαθιδρύθηκε ένας νέος τύπος εξουσίας που ξεπερνούσε τον καπιταλισμό- η λαϊκή δημοκρατία.
Οι επικριτές του πρώτου γράμματος του Νίκου Ζαχαριάδη (ανάμεσά τους και η σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ) δεν αντιλαμβάνονται- ή κάνουν πως δεν αντιλαμβάνονται- την διαλεκτική του πολέμου, όπως την περιγράφει ο τότε ηγέτης του Κόμματος, και τα καθήκοντα των κομμουνιστών που απέρρεαν απ’ αυτήν. Στην προσπάθειά τους να χτυπήσουν το πολιτικό και ιδεολογικό περιεχόμενο του γράμματος επικεντρώνουν στη φράση που λέει ότι «στον πόλεμο αυτό, που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως καμιά επιφύλαξη». Η σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ θεωρεί ότι αυτή η φράση ερχόταν σε αντίφαση με το υπόλοιπο γράμμα. Διαβάζουμε: «Αποτελούσε αντίφαση ότι ο σωστός στόχος που ετίθετο στο γράμμα, για ‘‘μια καινούργια Ελλάδα της δουλιάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση και από κάθε εκμετάλλευση, μ ’ένα πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό», συνυπήρχε με τη φράση ‘‘στον πόλεμο αυτό που διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά …’’. Αν έλειπε από το Α’ γράμμα η παραπάνω επίμαχη τοποθέτηση, θα αποκτούσε ισχυρή υπόσταση και η σωστή περικοπή του γράμματος ‘‘Κάθε πράκτορας του φασισμού πρέπει να εξοντωθεί αλύπητα’’. Όμως αυτό το σημείο έχανε τη δυναμική του από τη στιγμή που το ακολουθούσε η περικοπή ‘‘Στον πόλεμο αυτό που διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά όλοι μας πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως καμιά επιφύλαξη’’. Ο Ζαχαριάδης υποστήριξε αργότερα ότι η συγκεκριμένη φράση μπήκε στο γράμμα γιατί διαφορετικά δε θα δημοσιευόταν» (Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ στον Ιταλοελληνικό πόλεμο 1940- 1941, Εκδόσεις Σ.Ε., Αθήνα 2015, σελ. 150).
Τι θέλει να μας πει εδώ η ηγεσία του ΚΚΕ; Θέλει να μας πει πως η επίμαχη φράση του γράμματος ήταν το λιγότερο μια ανεπίτρεπτη παραχώρηση στο καθεστώς του Μεταξά. Ταυτόχρονα υποστηρίζει πως ο Ζαχαριάδης επί της ουσίας παραδέχτηκε ότι αυτή η φράση έκανε ζημιά αλλά δικαιολογήθηκε με το επιχείρημα πως την συμπεριέλαβε για να δημοσιευτεί το γράμμα. Πρόκειται για πλαστογραφία. Για μια ακόμη πλαστογραφία- στον ατέλειωτο κατάλογο των πλαστογραφιών- της ιστορίας του Κόμματος από την σημερινή του ηγεσία.
Για την ιστορία αναφέρουμε πως οι πρώτοι που χτύπησαν το γράμμα του Ζαχαριάδη, για τα όσα αναφέρει περί Μεταξά, ήταν οι τροτσκιστές. Ακολούθησε ο Μήτσος Παρτσαλίδης με την περιβόητη πλατφόρμα του το 1950 και στη συνέχεια ως επικριτής του γράμματος ήρθε η Διεθνής Επιτροπή των 6 κομμάτων που επενέβη στο ΚΚΕ το 1956 για να καθαιρέσει τον Ζαχαριάδη και να ακολουθήσουν τα όσα ακολούθησαν. Μετά το 1956, με τις αποφάσεις της 6ης και της 7ης Ολομέλειας, η κριτική στο γράμμα για την φράση περί πολέμου και Μεταξά έγινε επίσημη θέση του κόμματος. Το γράμμα αποκαταστάθηκε στη συλλογική ιστορική συνείδηση του κόμματος την περίοδο που στο τιμόνι του ήταν ο Χαρίλαος Φλωράκης. Η τωρινή ηγεσία μάς ξανασερβίρει το παλιό παραμύθι του νεοτροτσκισμού και του λικβινταρισμού – οπορτουνισμού που είχε διαλυτικές επιπτώσεις στο ΚΚΕ.
Ο Νίκος Ζαχαριάδης έχει απαντήσει πολλές φορές πάνω στο επίμαχο ζήτημα. Ανάλογα με αυτό που έθετε η εκάστοτε κριτική έδινε και την κατάλληλη απάντηση.
Από αυτές τις απαντήσεις θα παρουσιάσουμε εκείνη που απαντάει στην κριτική για την φράση «Στον πόλεμο αυτό, που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως καμιά επιφύλαξη». Το 1962 το Φθινόπωρο, στην εξορία που βρισκόταν, ο Ν. Ζαχαριάδης έγραψε μια μπροσούρα με τίτλο «Προβλήματα κρίσης του ΚΚΕ». Η μπροσούρα αυτή κυκλοφόρησε παράνομα μέσα στους πολιτικούς πρόσφυγες. Στη μεταπολίτευση εκδόθηκε αρκετές φορές από διάφορους εκδοτικούς οίκους. Το 1987 εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΓΛΑΡΟΣ με τον τίτλο «Η Παράνομη μπροσούρα του Νίκου Ζαχαριάδη». Από αυτή την έκδοση παραθέτουμε:
«Μια απ’ τις πιο ιστορικές παραποιήσεις και διαστρεβλώσεις που φτιάχνει η φραξιονιστική κλίκα (σημ. Γ.Π. εννοεί του Παρτσαλίδη- Κολιγιάννη και τους συν αυτώ) είναι και η ερμηνεία που δίνει στο γνωστό γράμμα με την επίθεση της φασιστικής Ιταλίας τον Οχτώβρη 1940.
Πρώτ’ απ’ όλα μπαίνει το ερώτημα: Τι της χρειάστηκε της φραξιονιστικής κλίκας να ξανακινήσει ένα ζήτημα που η ιστορία και ο λαός τόχαν κρίνει τελικά και που αποτέλεσε ένα αναμφισβήτητο Εθνικό τίτλο για το ΚΚΕ και πρόσθετο διεθνιστικό αντιφασιστικό τίτλο μια και το ΚΚΕ συντέλεσε και αυτό με τη συμβολή του στον αντιφασιστικό πόλεμο στο να επιβραδύνει κατά 5-6 βδομάδες τη Χιτλερική επίθεση κατά της ΕΣΣΔ πράμα που της έδωσε πολύ σοβαρή βοήθεια.
Γιατί η φραξ. ομάδα βρωμίζει και δω την κληρονομιά του ΚΚΕ; Η απάντηση είναι μια: μονάχα από φραξιονιστική τύφλωση για να χτυπήσει το Ζαχαριάδη αψηφώντας το γεγονός ότι έτσι δίνει αποφασιστικό όπλο στην αντίδραση να κατασυκοφαντίσει το ΚΚΕ ότι αρνιέται τους λαϊκούς τίτλους του. Μα το πιο σοβαρό στην περίπτωση είναι η ξετσίπωτη πλαστογραφία. Τη φράση απ’ το γράμμα ότι: ‘‘Στον πόλεμο αυτό που διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά πρέπει να δώσουμε ανεπιφύλαχτα όλες μας τις δυνάμεις’’. Εδώ και ο πιο αγράμματος τενεκές καταλαβαίνει και η γραμματική της ελληνικής γλώσσας διακηρύσσει ότι το ανεπιφύλαχτο αναφέρεται στον πόλεμο και όχι στον Μεταξά. Και όμως η φραξιονιστική κλίκα ουσιαστικά κάνοντας υποχώρηση και παραχώρηση μπροστά στην αντίδραση χωρίς ούτε το ελάχιστο να θίγει το Ζαχαριάδη το ονομάζει χοντροκέφαλο λάθος! Ποιον χτυπά και ποιον ωφελεί η αγράμματη αυτή πλαστογραφία είναι ολοφάνερο, γιατί μειώνεται ο ρόλος του ΚΚΕ στο εθνικό ξεσήκωμα και μετατοπίζεται κατά πολλούς μήνες η ημερομηνία της αποφασιστικής συμβολής του κόμματος στον Εθνικό Αγώνα κατά του χιτλεροφασίστα καταχτητή!» («Η Παράνομη μπροσούρα του Νίκου Ζαχαριάδη», Εκδόσεις ΓΛΑΡΟΣ, Αθήνα 1987, σελ. 21- 22- Οι υπογραμμίσεις δικές μας- Γ.Π.).
Περιττό να πούμε ότι την τοποθέτηση αυτή του Ν. Ζαχαριάδη, η σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ την αποσιωπεί προκλητικά. Προφανώς θα έχει τους λόγους της. Κι ακριβώς γι’ αυτό καταφεύγει στην κλασική μέθοδο της πλαστογραφίας να παραθέτει ότι νομίζει πως την βολεύει.
Το πρώτο Γράμμα και η κριτική της Κ.Δ.
Ο θυμόσοφος λαός συμβουλεύει να μην ξύνεται κανείς στην γκλίτσα του τσοπάνη αλλά ο Μ. Μαΐλης δεν φαίνεται να διδάσκεται από τη λαϊκή θυμοσοφία.Θεωρεί πως άδικα τους κατηγορήσαμε- αυτόν και την ηγεσία του ΚΚΕ- ότι στην κριτική τους στο πρώτο γράμμα του Ζαχαριάδη ξεπατίκωσαν τον Άγι Στίνα (Σπύρος Πρίφτης). Και μας παραπέμπει στην Κριτική που άσκησε στο πρώτο γράμμα του Ζαχαριάδη η Κομμουνιστική Διεθνής.
Γράφει: «Μπορούσαν, αν ήθελαν, να παραθέσουν την κριτική της ΚΔ στο Α’ γράμμα και όχι τον Στίνα!… Το Πρωτόκολλο της ΚΔ στις 10 Γενάρη 1941 (πέρα από τις αντιφάσεις που περιείχε και που υπογραμμίζονται στο βιβλίο- σημείωση Γ.Π.: Εννοεί την έκδοση του ιστορικού τμήματος της ΚΕ) έλεγε τα εξής για την επίμαχη φράση του Α΄ γράμματος, ‘‘στον πόλεμο αυτό που διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά…’’: ‘‘Είναι, ωστόσο εσφαλμένο και επιζήμιο να αποκαλείται ο παρών, από την πλευρά της Ελλάδας, πόλεμος εθνικοαπελευθερωτικός πόλεμος της κυβέρνησης Μεταξά εναντίον του φασισμού του Μουσολίνι, όπως έγινε στην επιστολή του συντρόφου Ζαχαριάδη (…) Ετσι, ο ελληνικός λαός θα παραπλανηθεί σχετικά με την αλληλοσύνδεση του δεδομένου πολέμου με τον ιμπεριαλιστικό. Δεν πρέπει, δηλαδή, να αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένος πόλεμος. Τούτο θα παρασύρει τον ελληνικό λαό να στηρίξει στον παρόντα πόλεμο την κυβέρνηση Μεταξά, αντί να την καταπολεμά για την εγκληματική εσωτερική πολιτική της. Αυτό επίσης, θα αποσπάσει την προσοχή του ελληνικού λαού από τη βαριά ευθύνη, την οποία φέρουν η κυβέρνηση Μεταξά και μεγάλο μέρος της ελληνικής αστικής τάξης που, με την προς όφελος του αγγλικού ιμπεριαλισμού πολιτική τους, οδήγησαν τον ελληνικό λαό στον πόλεμο’’ («Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο», σελ. 144).
Ο Μ. Μαΐλης, το ιστορικό τμήμα της ΚΕ και η σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ πήραν και παραθέτουν αυτό το ντοκουμέντο από το βιβλίο του Γρ. Φαράκου «Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος- Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου», που εκδόθηκε από τα Ελληνικά Γράμματα, το 2004. Καλώς έπραξαν αλλά απέναντι στον Ζαχαριάδη συμπεριφέρονται λιγότερο έντιμα απ’ ότι ο Φαράκος. Παραθέτουμε τις αποδείξεις:
Γράφει το Πρωτόκολλο της Γραμματείας της ΚΔ (10-1-1941) στις δύο πρώτες παραγράφους του: «Η εθνική ανεξαρτησία του ελληνικού λαού βρέθηκε υπό σοβαρότατη απειλή, εξαιτίας της στρατιωτικής επίθεσης του ιταλικού ιμπεριαλισμού κατά της Ελλάδας, που αποσκοπεί στην κατάκτηση των ελληνικών εδαφών, την υποταγή του ελληνικού λαού στην ιταλική κυριαρχία και την παγίδευση της Ελλάδας στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο με το μέρος του γερμανο-ιταλικού συνασπισμού. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ενήργησε απολύτως σωστά, στεκόμενο στο πλευρό του στον αμυντικό αγώνα κατά του ιμπεριαλιστή κατακτητή.
Είναι, ωστόσο, εσφαλμένο και επιζήμιο να αποκαλείται ο παρών, από την πλευρά της Ελλάδας, πόλεμος εθνικοαπελευθερωτικός πόλεμος της κυβέρνησης Μεταξά εναντίον του φασισμού του Μουσολίνι, όπως έγινε στην επιστολή του συντρόφου Ζαχαριάδη προς τον υφυπουργό Δημοσίας Τάξεως, πανομοιότυπο της οποίας δημοσιεύθηκε σε κυβερνητικό όργανο» (οι υπογραμμίσεις δικές μας- Γ.Π.).
Ο Φαράκος αντιλαμβάνεται πώς αυτό που λέει η Γραμματεία της ΚΔ για το Γράμμα του Ζαχαριάδη δεν ευσταθεί και σχολιάζει σε υποσημείωση: «Είναι σαφής η παραποίηση στο νόημα του γράμματος του Ζαχαριάδη, που, ασφαλώς, οφείλεται στη μη ακριβή μετάφρασή του στα ρωσικά. Ο Ν.Ζ. δεν έγραφε ότι «ο πόλεμος της κυβέρνησης Μεταξά είναι εθνικοαπελευθερωτικός». Αλλά ότι «ο λαός της Ελλάδας διεξάγει… πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό» και ότι «τον πόλεμο διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά» (υπογραμμίσεις δικές μου). Είναι άλλο θέμα οι παρατηρήσεις που γίνονται για ασάφειες και παρεξηγήσεις που σημειώνει η ΕΕΚΔ» (Γρ. Φαράκος: «Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος- Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου», εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004, σελ. 200). Ο οπορτουνιστής Γρ. Φαράκος είχε την εντιμότητα να σημειώνει την παραποίηση του νοήματος του γράμματος του Ζαχαριάδη στο ντοκουμέντο της Κ.Δ. και να την αποδώσει σε λάθος μετάφρασή του στα ρωσικά. Ο υπερεπαναστάτης Μαΐλης, το υπερεπαναστατικό τμήμα ιστορίας της ΚΕ και η σημερινή υπερεπαναστατική ηγεσία του ΚΚΕ- συμπεριφερόμενοι με απόλυτη ανεντιμότητα απέναντι στο Ν. Ζαχαριάδη- τήρησαν σιγήν ισχύος. Ο σκοπός της αναθεώρησης της ιστορίας του ΚΚΕ- και της κατασυκοφάντησης των τίτλων τιμής του- αγιάζει τα μέσα.
Όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης διαβάζοντας ολόκληρο αυτό το ντοκουμέντο της ΚΔ, το οποίο θα παραθέσουμε στη συνέχεια, όλη η κριτική της Γραμματείας της Κομμουνιστικής Διεθνούς στο πρώτο γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη στηρίζεται ακριβώς σε αυτή την παραποίηση που προφανώς προέκυψε από λάθος απόδοσή του στη ρωσική γλώσσα. Κατά τ’ άλλα το κείμενο της Κομμουνιστικής Διεθνούς είναι κόλαφος για τις θέσεις που παίρνει, σήμερα, η ηγεσία του ΚΚΕ. Χαρακτηρίζει τον ελληνοϊταλικό πόλεμο ιμπεριαλιστικό μόνο από την πλευρά της Ιταλίας και κάνει λόγο για ιταλικό ιμπεριαλισμό. Υπογραμμίζει πως «η εθνική ανεξαρτησία του ελληνικού λαού βρέθηκε υπό σοβαρότατη απειλή» κι ότι «το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ενήργησε απολύτως σωστά, στεκόμενο στο πλευρό του στον αμυντικό αγώνα κατά του ιμπεριαλιστή κατακτητή». Συνεπώς χαρακτηρίζει εθνικοαπελευθερωτικό τον πόλεμο του ελληνικού λαού κατά της ιταλικής εισβολής. Τονίζει πως «αμυνόμενος με όλες τις δυνάμεις του, ο ελληνικός λαός πρέπει ταυτόχρονα να τάσσεται αποφασιστικά εναντίον της πολιτικής Μεταξά, η οποία έθεσε τις δυνάμεις και το αίμα του στην εξυπηρέτηση ιμπεριαλιστικών στόχων. Ο ελληνικός λαός μάχεται και χύνει το αίμα του για τον εαυτό του, για τη δική του ελευθερία και ανεξαρτησία κι όχι για τον αγγλικό ιμπεριαλισμό και το όργανό του, την ελληνική μεγαλοαστική τάξη και την κυβέρνηση Μεταξά». Συνεπώς δικαιώνεται πλήρως η κατεύθυνση που έδινε το γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη για μετατροπή του εθνικοαπελευθερωτικού πολέμου σε αντιιμπεριαλιστικό- επαναστατικό: «Έπαθλο για τον εργαζόμενο Λαό και επιστέγασμα για το σημερινό του αγώνα πρέπει να είνε, και θα είνε, μια καινούργια Ελλάδα της Δουλειάς, της Λεφτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση και από κάθε εκμετάλλευση, μ’ έναν πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό».
Επισημαίνει πως «ο πόλεμος μεταξύ της Ιταλίας και της Ελλάδας σε αλβανικό έδαφος δεν πρέπει, από ελληνικής πλευράς να εξελιχθεί έτσι, ώστε ο αλβανικός λαός να πέσει υπό το ζυγό της ελληνικής κυριαρχίας. Ο ελληνικός λαός, υπερασπιζόμενος την ανεξαρτησία του, θα λάβει τεράστια βοήθεια, εάν συνενωθεί αδελφικά με τον αλβανικό λαό στον αγώνα εναντίον οποιοσδήποτε ξένης κυριαρχίας». Και καταλήγει: «Τη μοναδική διέξοδο από τη δύσκολη κατάσταση, στην οποία έθεσε τον ελληνικό λαό η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μεταξά, οι κομμουνιστές βλέπουν στην πλήρη απομάκρυνση από αυτή την πολιτική, στην προσχώρηση του ελληνικού λαού στην πολιτική της ουδετερότητας και της ειρήνης που ασκείται από τη Σοβιετική Ένωση, και στην καθιέρωση των πιο στενών φιλικών σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας και της Σοβιετικής Ένωσης».
Συνεπώς δικαιώνεται πλήρως η αλλαγή γραμμής που υπάρχει στο δεύτερο γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη ο οποίος υπογράμμιζε: «Ολόκληρος ο Λαός της Ελλάδας ξεσηκώθηκε σαν ένας άνθρωπος και χάλασε τα σχέδια του φασισμού. Με το αίμα του ο Λαός εξασφάλισε τη Λευτεριά και την Ανεξαρτησία του. Έξω απ’ αυτά η Ελλάδα δεν έχει καμμιά θέση στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο ανάμεσα στην Αγγλία και την Ιταλία-Γερμανία. Αφού ο λαός μας υπεράσπισε αποτελεσματικά την Ανεξαρτησία και την Εθνική Λευτεριά του, σήμερα ένα μονάχα πράμα θέλει, ειρήνη και ουδετερότητα με τούτους τους όρους: 1) Να ξανάρθουν τα πράγματα όπως ήταν στις 28 του Οχτώβρη 1940, δίχως καμμιά εδαφική-οικονομική-πολιτική ζημιά σε βάρος της Ελλάδας. 2) Οι πολεμικές δυνάμεις της Αγγλίας να φύγουν όλες απ’ τα χώματα και τα νερά της Ελλάδας. Με βάση τους δυο αυτούς όρους να ζητήσουμε αμέσως απ’ την κυβέρνηση της ΕΣΣΔ να μεσολαβήσει για να γίνει ελληνοϊταλική ειρήνη. Αυτό είνε σήμερα το μοναδικό εθνικολαϊκό συμφέρο. Και η πράξη έχει αποδείξει ότι μόνον η ΕΣΣΔ σήμερα έσωσε την ειρήνη και ουδετερότητα της Γιουγκοσλαβίας-Βουλγαρίας-Τουρκίας. Είμαστε υποχρεωμένοι να ζητήσουμε ειρήνη έντιμη και δίχως κυρώσεις, και για να ξεκαθαρίσουμε άλλη μια φορά τόσο τον εθνικό-αμυντικό-απελευθερωτικό χαρακτήρα του πολέμου που κάνουμε, όσο και ότι είμαστε ξένοι προς τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που κάνουν οι πλουτοκρατικές μεγάλες δυνάμεις. Αν σήμερα δεν δουλέψουμε για μια έντιμη ειρήνη, ο πόλεμος θα χάσει για μας τον εθνικό αμυντικό χαρακτήρα του, θα γίνει καταχτητικός, και τότε θα έχει αντίθετο το λαό».
Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια για το ντοκουμέντο της Κομμουνιστικής Διεθνούς της 10ης Ιανουαρίου 1941. Όσες πλαστογραφίες κι αν κάνει ο Μ. Μαΐλης και η σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ, αυτή η ιστορική αλήθεια δεν ανατρέπεται. Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες δεν θα μείνουν στην άγνοια και στην παραπληροφόρηση των πλαστογράφων.
Στο επόμενο: Ο πόλεμος στα Βαλκάνια και η πολιτική της ΚΔ
***
Σημείωση: Παραθέτουμε ολόκληρο το ντοκουμέντο της Κ.Δ.- όπως δημοσιεύεται στις σελίδες 200- 202 του προαναφερόμενου βιβλίου του Γρηγόρη Φαράκου– ώστε ο αναγνώστης να έχει πλήρη και ακριβή αντίληψη του περιεχομένου του. Επίσης δίνουμε σε pdf τις σελίδες από το βιβλίο του Φαράκου ώστε ο αναγνώστης να έχει πλήρη εικόνα το πώς αυτό το ντοκουμέντο δημοσιεύτηκε στα ελληνικά. Σημειώνουμε πως, πρώτη φορά, αυτό το ντοκουμέντο, ο Φαράκος το δημοσίευσε στο βιβλίο του «Άρης Βελουχιώτης- Το χαμένο αρχείο- Άγνωστα ντοκουμέντα», εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1997, σελ. 191- 194).
«ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Β Nο 683, § 1449,10.1.1941 [Ο τίτλος αυτός γραμμένος διά χειρός Δημητρόφ, στα ρωσικά]
Ορισμένες συστάσεις προς το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας σχετικά με τη θέση του στον ιταλο-ελληνικό πόλεμο
Η εθνική ανεξαρτησία του ελληνικού λαού βρέθηκε υπό σοβαρότατη απειλή, εξαιτίας της στρατιωτικής επίθεσης του ιταλικού ιμπεριαλισμού κατά της Ελλάδας, που αποσκοπεί στην κατάκτηση των ελληνικών εδαφών, την υποταγή του ελληνικού λαού στην ιταλική κυριαρχία και την παγίδευση της Ελλάδας στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο με το μέρος του γερμανο-ιταλικού συνασπισμού. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ενήργησε απολύτως σωστά, στεκόμενο στο πλευρό του στον αμυντικό αγώνα κατά του ιμπεριαλιστή κατακτητή.
Είναι, ωστόσο, εσφαλμένο και επιζήμιο να αποκαλείται ο παρών, από την πλευρά της Ελλάδας, πόλεμος εθνικοαπελευθερωτικός πόλεμος της κυβέρνησης Μεταξά εναντίον του φασισμού του Μουσολίνι, όπως έγινε στην επιστολή του συντρόφου Ζαχαριάδη προς τον υφυπουργό Δημοσίας Τάξεως, πανομοιότυπο της οποίας δημοσιεύθηκε σε κυβερνητικό όργανο . Έτσι, ο ελληνικός λαός θα παραπλανηθεί σχετικά με την αλληλοσύνδεση του δεδομένου πολέμου με τον ιμπεριαλιστικά. Δεν πρέπει, δηλαδή, να αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένος πόλεμος. Τούτο θα παρασύρει τον ελληνικό λαό να στηρίξει στον παρόντα πόλεμο την κυβέρνηση Μεταξά, αντί να την καταπολεμά για την εγκληματική εξωτερική της πολιτική. Αυτό, επίσης, θα αποσπάσει την προσοχή του ελληνικού λαού από τη βαριά ευθύνη, την οποία φέρουν η κυβέρνηση Μεταξά και μεγάλο μέρος της ελληνικής αστικής τάξης, που, με την προς όφελος του αγγλικού ιμπεριαλισμού πολιτική τους, οδήγησαν τον ελληνικό λαό στον πόλεμο.
Στην κατάσταση αυτή, το κύριο καθήκον των Ελλήνων κομμουνιστών είναι να εξηγούν εμπεριστατωμένα στις ελληνικές εργαζόμενες μάζες και τους στρατιώτες την ενοχή και την ευθύνη της ελληνικής αστικής τάξης και της κυβέρνησης Μεταξά για τον ιταλο-ελληνικό πόλεμο. Η συμμαχία με τον αγγλικό ιμπεριαλισμό κατήργησε στην πράξη την ουδετερότητα της Ελλάδας στον παρόντα ιμπεριαλιστικό πόλεμο, μετέτρεψε την Ελλάδα σε όργανο του αγγλικού ιμπεριαλισμού και κατέστησε την ελληνική επικράτεια προγεφύρωμα για τη διεξαγωγή πολέμου εναντίον του γερμανο-ιταλικού συνασπισμού. Έτσι η Ελλάδα γίνεται άμεσο θέατρο του πολέμου, που -εάν αυτός διαρκέσει πολύ- μπορεί να οδηγήσει τη χώρα στον όλεθρο.
Αμυνόμενος με όλες τις δυνάμεις του, ο ελληνικός λαός πρέπει ταυτόχρονα να τάσσεται αποφασιστικά εναντίον της πολιτικής Μεταξά, η οποία έθεσε τις δυνάμεις και το αίμα του στην εξυπηρέτηση ιμπεριαλιστικών στόχων. Ο ελληνικός λαός μάχεται και χύνει το αίμα του για τον εαυτό του, για τη δική του ελευθερία και ανεξαρτησία κι όχι για τον αγγλικό ιμπεριαλισμό και το όργανό του, την ελληνική μεγαλοαστική τάξη και την κυβέρνηση Μεταξά.
Ο πόλεμος μεταξύ της Ιταλίας και της Ελλάδας σε αλβανικό έδαφος δεν πρέπει, από ελληνικής πλευράς να εξελιχθεί έτσι, ώστε ο αλβανικός λαός να πέσει υπό το ζυγό της ελληνικής κυριαρχίας. Ο ελληνικός λαός, υπερασπιζόμενος την ανεξαρτησία του, θα λάβει τεράστια βοήθεια, εάν συνενωθεί αδελφικά με τον αλβανικό λαό στον αγώνα εναντίον οποιοσδήποτε ξένης κυριαρχίας.
Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μεταξά, που εφαρμόζεται για το χατίρι του αγγλικού ιμπεριαλισμού, διακυβεύει την ανεξαρτησία του ελληνικού λαού, ενώ, η αντιδραστική εσωτερική της πολιτική, επέφερε στον ελληνικό λαό μεγάλες συμφορές και τον αποστέρησε όλων των δικαιωμάτων και ελευθεριών του. Κατά συνέπεια, πρέπει να διεξαγάγει οξύτατη πάλη εναντίον αυτής της κυβέρνησης και της αντιδραστικής εξωτερικής και εσωτερικής της πολιτικής. Ωστόσο, σε αυτή την κατάσταση, οι Έλληνες κομμουνιστές δεν προωθούν το σύνθημα της ανατροπής της κυβέρνησης Μεταξά και του σχηματισμού λαϊκής κυβέρνησης γιατί, για την υλοποίηση ενός τέτοιου συνθήματος, δεν έχουν ακόμη δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις υπό τη μορφή μαζικού κινήματος εναντίον της κυβέρνησης Μεταξά και της ελληνικής αστικής τάξης. Επίσης, οι κομμουνιστές δεν τάσσονται κατά των αμυντικών ενεργειών της κυβέρνησης, που θα ήσαν αντίθετες στα συμφέροντα του ελληνικού λαού και δεν προβάλλουν συνθήματα εναντίον της συμμετοχής των κληρωτών στον πόλεμο. Οφείλουν όμως να εξηγήσουν στον ελληνικό λαό ότι το υφιστάμενο καθεστώς στρέφεται εναντίον των πιο στοιχειωδών ζωτικών του συμφερόντων και πως η διαφύλαξη της ανεξαρτησίας του είναι δυνατή μόνο ως αποτέλεσμα της εγκαθίδρυσης ενός καθεστώτος που θα έχει την υποστήριξη των λαϊκών μαζών της Ελλάδας και θα υπηρετεί τα συμφέροντά τους.
Οι κομμουνιστές είναι υποστηρικτές της μέγιστης ενίσχυσης της αμυντικής ικανότητας του ελληνικού λαού, μέσω της καθιέρωσης των εσωτερικών του ελευθεριών, της αποκατάστασης των αστικοδημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών του εργαζόμενου λαού, του τερματισμού της τρομοκρατίας και της απελευθέρωσης όλων των πολιτικών κρατουμένων, όπως και άλλων μέτρων που υπηρετούν τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Οι κομμουνιστές επιδιώκουν τη συσπείρωση όλων των προοδευτικών δυνάμεων της χώρας, για να προσφέρουν στον ελληνικό λαό ειρήνη και ελευθερία και να διασφαλίσουν την εθνική του ανεξαρτησία.
Οι κομμουνιστές τάσσονται εναντίον κάθε μετακύλισης των πολεμικών βαρών στις εργαζόμενες μάζες και υπέρ της προστασίας των οικονομικών όρων επιβίωσης της εργατικής τάξης, της αγροτιάς, των επαγγελματοβιοτεχνών και της εργαζόμενης διανόησης.
Τη μοναδική διέξοδο από τη δύσκολη κατάσταση, στην οποία έθεσε τον ελληνικό λαό η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μεταξά, οι κομμουνιστές βλέπουν στην πλήρη απομάκρυνση από αυτή την πολιτική, στην προσχώρηση του ελληνικού λαού στην πολιτική της ουδετερότητας και της ειρήνης που ασκείται από τη Σοβιετική Ένωση, και στην καθιέρωση των πιο στενών φιλικών σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας και της Σοβιετικής Ένωσης.
10 Ιανουάριου 1941
Υπέρ:
υπογραφές:
Δημητρόφ
Γκότβαλντ
Μανουήλσκι
Έρκολι
Φλορίν
Πικ
Μαρτύ
Ιμπαρούρι»
