Εργατικός Αγώνας

Η κομματική «αποκατάσταση» του Άρη Βελουχιώτη

Του Γιώργου Πετρόπουλου.

Το Σάββατο 23 Ιουνίου συγκλήθηκε πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΚΚΕ για να συζητήσει και να εγκρίνει τον αναθεωρημένο πρώτο τόμο του Δοκιμίου της ιστορίας του Κόμματος που όπως ανακοινώθηκε θα κυκλοφορήσει σε δύο, τελικά, τόμους το φθινόπωρο.

Στη διάρκεια των ολιγόωρων εργασιών της, η Συνδιάσκεψη αποφάσισε και την κομματική αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη. Την απόδοση δηλαδή σ’ αυτόν- μετά θάνατον- της ιδιότητας του κομματικού μέλους (Βλέπε: Ριζοσπάστης 30-6-2018).

Ευθύς εξαρχής ξεκαθαρίζουμε ότι θεωρούσαμε και θεωρούμε πως ο Άρης θα έπρεπε να είχε αποκατασταθεί κομματικά εδώ και πολλά χρόνια. Το ζήτημα επομένως που θα μας απασχολήσει δεν είναι αυτή καθ’ αυτή η αποκατάσταση αλλά ο τρόπος και το σκεπτικό με το οποίο γίνεται.

Κοιτάζοντας πίσω στην ιστορία του ΚΚΕ οφείλουμε να σημειώσουμε πως ο Βελουχιώτης ήταν πάντοτε αποκαταστημένος στην συνείδηση των μελών, των φίλων και των οπαδών του ΚΚΕ, στο λαϊκό κίνημα. Στις κοντινές με το θάνατό του εποχές η αποκατάσταση δεν ήταν δυνατή τόσο για πολιτικούς λόγους όσο και για λόγους αρχών λειτουργίας του κόμματος, δηλαδή, λόγους καταστατικούς. Το παράδοξο, όμως είναι ότι με το πέρασμα του χρόνου αυτοί οι καταστατικοί λόγοι επανέρχονταν συνεχώς ως το βασικό κριτήριο προσέγγισης και εξέτασης του θέματος ενώ αυτό μπορούσε να τεθεί μόνο με όρους ιστορικούς. Ο Άρης έπρεπε να είχε πάρει τιμητικά την κομματική ιδιότητα για την προσφορά του στο κόμμα, στο επαναστατικό και λαϊκό κίνημα, γι’ αυτό που ήταν και συμβολίζει. Άλλωστε οι μετά θάνατον αποκαταστάσεις μόνο τιμητικό χαρακτήρα έχουν. Αν ο άνθρωπος ήταν στην ζωή κανείς- ούτε ο ίδιος- δεν θα σκεφτόταν να ακυρώσει την διαγραφή του. Θα αρκούσε- με εκφρασμένη την θέληση του ιδίου- η εκ νέου επανένταξή του στο κόμμα. Έτσι δεν έγινε και στην κατοχή; Ακύρωσε κανείς τη διαγραφή του από το ΚΚΕ για την δήλωση μετανοίας που είχε υπογράψει;

Τα προαναφερόμενα φαίνεται πως είναι εντελώς ξένα στη σκέψη της σημερινής ηγεσίας του Κόμματος. Το 2011 αρνήθηκε την κομματική αποκατάσταση του Άρη παρόλο που της προτάθηκε και της ήταν γνωστό το προαναφερόμενο σκεπτικό. Αρκέστηκε μόνο στην πολιτική του αποκατάσταση, δίνοντας του δίκιο για το γεγονός ότι διαφώνησε με τη συμφωνία της Βάρκιζας. Το σκεπτικό της τότε Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης- που ενέκρινε το Β’ τόμο του δοκιμίου της κομματικής ιστορίας- ήταν το εξής: «Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη αποφασίζει την επίσημη πολιτική αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη. Θεωρεί ότι είχε δίκιο ως προς την εκτίμηση που έκανε για τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Παράλληλα η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη σημειώνει ότι η διαφωνία του Άρη με τη Συμφωνία της Βάρκιζας δε δικαιώνει τη στάση του απέναντι στη συλλογική θέση του Κόμματος και την παραβίαση από αυτόν της κομματικής πειθαρχίας, καθώς και την αξιοποίηση από τον Αρη της φήμης και του σεβασμού που είχε κατακτήσει την προηγούμενη περίοδο ως καπετάνιος του ΕΛΑΣ και στέλεχος του ΚΚΕ. Η στάση του αυτή, που αποτέλεσε ρήξη με τη θεμελιώδη αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, δεν καθιστά δυνατή τη μετά θάνατο αποκατάσταση και της κομματικής του ιδιότητας».  

Τι άλλαξε από τότε κι έρχεται σήμερα το ΚΚΕ να αποκαταστήσει και κομματικά τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ; Απολύτως τίποτα. Κι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στην τωρινή απόφαση που τον αποκαθιστά και κομματικά. Διαβάζουμε το σκεπτικό:

«Στο διάστημα που πέρασε από την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του 2011, η όλη διαδικασία για τη συγγραφή του Α’ τόμου του Δοκιμίου Ιστορίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1939 – 1949, έδωσαν τη δυνατότητα μεγαλύτερης εμβάθυνσης στη δράση και την κατάσταση του ΚΚΕ στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μελετήθηκαν παραπέρα η λειτουργία του Κόμματος και η σχέση του με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης.

Τεκμηριώνεται το συμπέρασμα ότι η συλλογική λειτουργία των καθοδηγητικών οργάνων (ΠΓ και ΚΕ) ήταν ανεπαρκής, με ανάλογη επίδραση σε όλη τη δομή του ΚΚΕ. Αυτή η ανεπάρκεια εκφράστηκε ακόμα περισσότερο στο διάστημα της απελευθέρωσης και το Δεκέμβρη του 1944, έως την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, περίοδο κατά την οποία παραγκωνίστηκε ταυτόχρονα το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ.

Η υποβάθμιση της συλλογικής λειτουργίας του ΠΓ και της ΚΕ συνεχίστηκε και μετά από την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, ενώ εκφράστηκε χαρακτηριστικά και στον τρόπο αντιμετώπισης του Άρη Βελουχιώτη από το ΠΓ. Δίχως να δικαιώνεται η απειθαρχία του, συνάγεται ότι η διαρρηγμένη συλλογική λειτουργία όχι μόνο δεν προσέφερε στον Άρη, καθώς και σε χιλιάδες άλλα κομματικά μέλη, πεδίο για μια ουσιαστική συζήτηση, αλλά και τροφοδοτούσε εξ αντικειμένου φυγόκεντρες κινήσεις, που βεβαίως είχαν πολιτική βάση. Προκάλεσε τη μαζική αντίδραση των μελών του Κόμματος και ΕΛΑΣιτών στη Συμφωνία της Βάρκιζας, που γρήγορα ανατράπηκε από τη ζωή.

Τα παραπάνω ενισχύουν το σκεπτικό ότι η μη κομματική αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη δεν εναρμονίζεται με την πολιτική του αποκατάσταση που έγινε το 2011.

Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ αποφασίζει να αποκατασταθεί ολόπλευρα ο Αρης Βελουχιώτης».

Τι μας λέει εδώ η καθοδήγηση του ΚΚΕ και η πρόσφατη πανελλαδική συνδιάσκεψη με την απόφαση της;

Ο Άρης αποκαθίσταται κομματικά όχι γιατί δικαιώνεται η παραβίαση του καταστατικού από μέρους του αλλά γιατί το καταστατικό το είχε παραβιάσει και η κομματική ηγεσία που τον διέγραψε παραβιάζοντας την αρχή της συλλογικότητας στη λειτουργία του κόμματος. Επομένως οφείλουμε να συμπεράνουμε ότι ο Άρης αποκαθίσταται σήμερα γιατί η ηγεσία του ΚΚΕ θεωρεί άδικο να έχει πληρώσει μόνο αυτός την παραβίαση του καταστατικού ενώ το είχαν παραβιάσει και οι άλλοι.

Το σκεπτικό αυτό είναι ασύλληπτο. Αλλά όταν εξετάζεις την ιστορία με το καταστατικό στο χέρι αυτά παθαίνεις. Λες και κάνεις παραλογισμούς.

Θα ακολουθήσουμε την ηγεσία στη συλλογιστική της θέτοντας ένα απλό ερώτημα: Όντως το καταστατικό παραβιάστηκε και από τις δυο πλευρές. Και από τον Άρη και από την τότε ηγεσία. Όντως είναι άδικο που τιμωρήθηκε μόνο ο Άρης.

Αφού όμως έχετε τόσο ψηλά το καταστατικό, την ορθή και δίκαιη εφαρμογή του, αφού εξετάζεται το ιστορικό παρελθόν και τα ιστορικά πρόσωπα με καταστατικούς όρους γιατί δεν το τηρείτε αναδρομικά και εκ των υστέρων; Γιατί αποκαθιστάτε τον Άρη κομματικά και δεν διαγράφετε- μετά θάνατον- όλους τους άλλους που παραβίασαν το καταστατικό αλλά τότε την γλίτωσαν; Είναι παράλογο; Είναι. Αλλά είναι η μόνη φυσιολογική συνέπεια του παραλογισμού που διακρίνει το σκεπτικό για την κομματική αποκατάσταση του Άρη.

Η ηγεσία του ΚΚΕ προσπαθεί να μας πείσει ότι μετά το 2011- κι αφού μελέτησε πολύ το ζήτημα- κατάφερε να τεκμηριώσει το συμπέρασμα ότι η συλλογική λειτουργία των καθοδηγητικών οργάνων (ΠΓ και ΚΕ) ήταν ανεπαρκής κατά την κατοχή, στην απελευθέρωση, στο Δεκέμβρη, μετά τη Βάρκιζα. Πολύ περίεργο για να είναι αληθινό. Και τούτο γιατί η συγκριμένη εκτίμηση έχει διατυπωθεί- με τον πιο επίσημο τρόπο- εδώ και πολλές δεκαετίες από το ΚΚΕ. Θα παραθέσουμε ορισμένες αποδείξεις.

Το 1988 κυκλοφόρησε σε έκδοση της ΚΕ η «Σύντομη Ιστορία του ΚΚΕ- Σχέδιο». Στις σελίδες 223-224 διαβάζουμε: «Η εκπλήρωση των επιδιώξεων του ΚΚΕ και του ΕΑΜ για ανεξάρτητη και λαοκρατική Ελλάδα δεν επιτεύχθηκε… Βασικές αιτίες των λαθών ήταν: α. Η υπερτίμηση από την καθοδήγηση του ΚΚΕ των δυνάμεων του αγγλικού ιμπεριαλισμού και η έλλειψη ξεκάθαρης αντίληψης για τις εγκληματικές προθέσεις του εναντίον του εαμικού κινήματος· β. Η αδυναμία της καθοδήγησης να δει έγκαιρα και να συνδυάσει, σύμφωνα με τη μαρξιστική αντίληψη, το καθήκον της απελευθέρωσης με την αντιμετώπιση του προβλήματος της εξουσίας· γ. Η απουσία συλλογικής λειτουργίας της καθοδήγησης, ιδιαίτερα στις πιο αποφασιστικές στιγμές του αγώνα, και δ. Το χαμηλό ιδεολογικό επίπεδο των στελεχών του Κόμματος».

Στον πρώτο τόμο του Δοκιμίου της κομματικής ιστορίας- που τώρα αναθεωρήθηκε-, στην σελ. 500, διαβάζουμε για τις αιτίες των λαθών που οδήγησαν στην ήττα του ΕΑΜικου κινήματος: «Βασικές αιτίες των λαθών ήταν: α) Η αδυναμία της ηγεσίας του ΚΚΕ να δει έγκαιρα και να συνδυάσει, σύμφωνα με τη μαρξιστική αντίληψη, το καθήκον της εθνικής απελευθέρωσης με την ταυτόχρονη αντιμετώπιση του προβλήματος της εξουσίας, β) Η απουσία συλλογικής λειτουργίας της ηγεσίας, ιδιαίτερα στις πιο αποφασιστικές στιγμές του αγώνα, καθώς και η έλλειψη συλλογικής επεξεργασίας των βασικών ζητημάτων στρατηγικής και τακτικής του ένοπλου και μαζικού πολιτικού αγώνα. Και γ) Η υπερτίμηση από την ηγεσία των δυνάμεων του αγγλικού ιμπεριαλισμού και η έλλειψη ξεκάθαρης αντίληψης για τις εγκληματικές προθέσεις του εναντίον του ΕΑΜικού κινήματος».

Συνεπώς, η σημερινή ηγεσία δεν ανακάλυψε τίποτα. Κι αν ανακάλυψε κάτι αυτό δεν άλλαξε ούτε στο ελάχιστο αυτό που ήξερε- ή όφειλε να ξέρει- χρόνια πριν το 2011.

Είναι φανερό- επομένως- ότι η κομματική αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη έγινε για να εξυπηρετήσει άλλους σκοπούς κι όχι γιατί η σημερινή ηγεσία του κόμματος αντιλαμβάνεται κάποιο ιστορικό κομματικό χρέος απέναντι, στην ιστορική αλήθεια, στον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ, στη γενιά της εθνικής αντίστασης και στο κόμμα που μας έφερε ως εδώ.

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email
Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη
Εργατικός Αγώνας