Με αφορμή μια συζήτηση που είχαν δύο δημοσιογράφοι μεγάλου τηλεοπτικού σταθμού την ημέρα των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου 2015 σκέφτηκα να καταγράψω ορισμένες σκέψεις που είχα κάνει καθώς παρακολουθούσα την στιχομυθία των δημοσιογράφων με τον ρεπόρτερ που είχαν στείλει σε κάποιο εκλογικό κέντρο στο οποίο το 75% των εγεγγραμμένων ήταν γεννημένοι κάπου στις αρχές του περασμένου αιώνα και κατά πάσα πιθανότητα είναι νεκροί σχεδόν στο σύνολό τους.
Οι εν λόγω δημοσιογράφοι σχολίασαν αρνητικά το γεγονός και «κατακεραύνωσαν» το κράτος, την στατιστική αρχή της χώρας και τις λοιπές αρμόδιες υπηρεσίες (δήμους, περιφέρειες κ.λπ.) για την ολιγωρία να έχουν τους κατάλληλους εκλογικούς καταλόγους (ενημερωμένους και πλήρης).
Είναι πράγματι λυπηρό για ένα «ευρωπαϊκό» κράτος του 21ου αιώνα να μην έχει τα κατάλληλα τεχνικά συστήματα έτσι ώστε αυτού του τύπου τα προβλήματα να επιλύονται τάχιστα. Πριν μερικά χρόνια έτυχε να παρακολουθήσω στη Θεσσαλονίκη (ΑΠΘ) την διάλεξη ενός Ηλεκτρολόγου Μηχανικού (απόφοιτος του ΕΜΠ) σχετικά με την υπηρεσία cloud (synnefo και okeanos) την οποία ανέπτυξαν Έλληνες ερευνητές. Το επιστημονικό και τεχνικό υπόβαθρο τέτοιου τύπου ανθρώπων είναι ικανά να δώσουν τις απαιτούμενες τεχνικές λύσεις σε πληθώρα προβλημάτων που άπτονται της (ηλεκτρονικής) διακυβέρνησης, της (ηλεκτρονικής) δημόσιας διοίκησης κ.λπ.
Πώς προσεγγίζεις και πώς επιλύεις ένα πρόβλημα όπως αυτό που οι ανωτέρω δημοσιογράφοι σχολίασαν με πολύ αρνητικό τρόπο; Ακολουθούν ορισμένες σκέψεις.
Η δυνατότητα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι είναι μια εκ των ων ουκ άνευ πραγματικότητες της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Η ύπαρξη και συντήρηση ενός Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) καταγραφής και αποθήκευσης των γεννηθέντων στην Ελληνική επικράτεια (και των μεταναστών στους οποίους δίνεται το εκλογικό δικαίωμ) θα μπορούσε να αποτελέσει την απαρχή της λύσης μιας σειράς προβλημάτων. Μια λύση από πλευράς κράτους θα μπορούσε να έχει την κωδική ονομασία «ΟΠΣ Ελληνικά Ληξιαρχεία». Το εν λόγω πληροφοριακό σύστημα θα πρέπει να είναι σε θέση να «εξάγει» σε πραγματικό χρόνο (realtime και online) και όταν αυτό απαιτείται τους εκλογικούς καταλόγους ανά την επικράτεια.
Τα στάδια μέχρι την τελική επίλυση του προβλήματος σε γενικές γραμμές έχουν ως εξής:
- Δημιουργια Ηλεκτρονικών Ληξιαρχείων (σε κάποιο βαθμό έχω την αίσθηση πως οι Δήμοι έχουν τέτοιες υποδομές πλέον) από τα δεδομένα που υπάρχουν καταγγεγραμμένα σε βιβλία κ.λπ.
- Ενοποίηση των επιμέρους Ηλεκτρονικών Ληξιαρχείων σε ένα «Ενιαίο Ηλεκτρονικό Ληξιαρχείο» που θα αποτελεί την βασική μονάδα του «ΟΠΣ Ελληνικά Ληξιαρχεία».
- Ως γνωστόν στα ληξιαρχεία καταγράφονται η γέννηση και ο θάνατος των ανθρώπων που είναι δημότες σε συγκεκριμένες περιοχές, δήμους κ.λπ. Η «παρακολούθηση» της ηλικίας ενός ανθρώπου σε ηλεκτρονικό σύστημα στο οποίο υπάρχουν αποθηκευμένα δεδομένα σχετικά με αυτόν είναι κάτι που πολύ εύκολα μπορεί να επιτευχθεί μέσω της χρήσης των κατάλληλων φίλτρων.
- Με δεδομένα τα παραπάνω το «ΟΠΣ Ελληνικά Ληξιαρχεία» μπορεί να «εξάγει» «πρότυπους εκλογικούς καταλόγους» ανά περιφέρεια, δήμο, κοινότητα κάνοντας την κατάλληλη επεξεργασία στα δεδομένα που είναι αποθηκευμένα στο «Ενιαίο Ηλεκτρονικό Ληξιαρχείο» κ.λπ.
- Το «ΟΠΣ Ελληνικά Ληξιαρχεία» θα πρέπει να δίνει την δυνατότητα σε κατάλληλα εκπαιδευμένους χρήστες (π.χ. υπάλληλοι ΚΕΠ ή ακόμα και απλοί πολίτες) να κάνουν τροποποιήσεις. Λόγου χάρη, θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα για έναν δημότη Αλεξανδρούπουλης που ζει μόνιμα στη Κρήτη (για λόγους εργασίας κ.λπ) να μπορεί να ψηφίσει στο τόπο διαμονής τους χωρίς να χρειάζεται να εγγραφει σε κατάλογο ετεροδημοτών αρκεί να δηλώσει έγκαιρα πώς θέλει να ψηφίσει σε άλλη περιοχή από αυτήν στην οποία είναι δημότης. Εδώ θα πρέπει να ξεκαθαρίστει πως οι «πρότυποι εκλογικοί κατάλογοι» που περιγράφηκαν στο βήμα d είναι αυτοί που εξάγονται με βάση τους καταγγεγραμμένους δημότες ανά κοινότητα, δήμο κ.λπ. Η κατάργηση της έννοιας του ετεροδημότη καθώς και της αναγκαιότητας μετάβασης στην πολή όπου κανείς είναι δημότης εξοικονομεί πόρους για τους εργαζόμενους και διασφαλίζει στο ακέραιο την δυνατότητα του εκλέγειν σε όλους ανεξαιρέτως και χωρίς αστερίσκους (τόπος μόνιμης διαμονής, οικονομικές δυνατότητες κ.λπ.). Ακόμα και οι εργοδότες μπορούν να οφεληθούν μιας και δεν θα απαιτείται η χορήγηση ειδικών αδειών στους εκλογείς.
- Οι «δηλώσεις τροποποίησης τόπου άσκησης εκλογικού δικαιώματος» μπορούν και πρέπει να γίνονται αυστήρα εντός της πρώτης εβδομάδας μετά την προκύρηξη των εκλογών. Ο τελικός κατάλογος συγκροτείται τρεις εβδομάδες πριν τις εκλογές και δεν μπορεί να τροποποιηθεί μέχρι την διεξαγωγή της επικείμενης εκλογικής αναμέτρησης. Ο κατάλογος μπορεί να τροποποιηθεί εκ νέου (π.χ. λόγω θανάτου εκλογέα στο διάστημα των τριών εβδομάδων μέχρι τις εκλογές) μετά την λήξη των εκλογών και την ανάδειξη νέας κυβέρνησης.
Υστερόγραφο 1: Αυτή τη στιγμή η ελληνική κοινωνία έχει να αντιμετωπίσει πολύ σοβαρότερα και σημαντικότερα προβλήματα (διατροφή, θέρμανση, οικονομικές δυσκολίες κ.λπ.). Το παρόν άρθρο είναι μια «απάντηση» στο ύφος των δημοσιογράφων των μεγάλων ΜΜΕ το κράτος των οποίων δεν έχει ακόμα καταφέρει να «εξορθολογίσει» ορισμένα ζητήματα που οι «προηγμένες» δημοκρατίες της Δύσης έχουν κάνει εδώ και καιρό.
Υστερόγραφο 2: Φυσικά οι εκλογές δεν αλλάζουν τον κόσμο. Φυσικά σε καταστάσεις επαναστατικής μετάβασης και ταξικών συγκρούσεων τα παραπάνω δεν έχουν νόημα (ίσως να έχουν νόημα μετά την νίκη μιας επανάστασης με στόχο την διασφάλιση από τεχνικής σκοπιάς την δυνατότητα στον κάθε εργαζόμενο – πολίτη να εκφράζει μια θέση μέσω της διαδικασίας των εκλογών για κάποιο θέμα). Σε καταστάσεις σχετικής «αστικής δημοκρατικής ομαλότητας» έχω την αίσθηση πως η υιοθέτηση της παραπάνως σκέψης και η εφαρμογή της (με τις αναγκαίες προσθήκες) θα μπορούσε να βελτιώσει την λειτουργία ορισμένων υπηρεσιών του κράτους.
Πέτρος Ιωαννίδης
Υστερόγραφο 3: Πέτρος Ιωαννίδης: ψευδώνυμο που χρησιμοποίησα σε προηγούμενα άρθα-κείμενα-παρεμβάσεις μέσω της ιστοσελίδας της Κίνησης Κομμουνιστών Εργατικός Αγώνας
Υστερόγραφο 4: Μια περισσότερο προωθημένη προσέγγιση είναι αυτή της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας. Βέβαια επειδή ο κόσμος που ζούμε δεν είναι ούτε όμορφος, ούτε ηθικός, ούτε αγγελικά πλασμένος θα μπορούσαν να ανακύψουν πληθώρα προβλημάτων προς επίλυση (κρυπτογράφηση ηλεκτρονικής ψήφου, μυστικότητα αυτής κ.λπ).
Υστερόγραφο 5: Με το «ΟΠΣ Ελληνικά Ληξιαρχεία» που περιγράφηκε παραπάνω είναι δυνατή η καθιέρωση της δυνατότητας να ψηφίζουν και οι Έλληνες του εξωτερικού από τις χώρες στις οποίες κατοικούν μόνιμα. Βέβαια το ειδικό βάρος της συμμετοχής τους πρέπει να προσδιοριστεί ρητά μιας και δεν είναι μόνιμοι κάτοικοι της Ελλάδας και δεν βιώνουν αυτά που βιώνουν το εγχώριο εργατικό δυναμικό. Προτείνω το ειδικό βάρος της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού να είναι στο ένα δέκατο (1/10) της ψήφου των Ελλήνων που ζουν εντός της Ελλάδας.
Γιάννης Πουρσανίδης
3/3/2015
