Και να που ήρθε αυτό που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί. Το ποδόσφαιρο να είναι έτοιμο για την απόλυτη μπασκετοποίηση. Την ξεφτίλα που ποτέ δεν περιμέναμε πως θα ξεκινήσει από το παρκέ και θα φτάσει στο χορτάρι. Ποια είναι αυτή; Να γίνει και το ποδόσφαιρο ένα άθλημα με διαφορετικούς κανονισμούς ανάλογα τη διοργάνωση.
Είναι σχεδόν βέβαιο πως αυτό θα ζήσουμε φέτος. Το τι είναι πέναλτι ή όχι δεν θα εξαρτάται μόνο από την κάθε φάση, αλλά και από το πρωτάθλημα που παρακολουθούμε. Άλλη λογική θα εφαρμόζεται στην Premier League, άλλη στην La Liga και άλλη στο Champions League.
Πως φτάσαμε ως εδώ; Χρειάστηκε ένας εκρηκτικός συνδυασμός. Να πέσουν μαζί στο ποδόσφαιρο το VAR και οι νέοι κανονισμοί που ισχύουν από την 1η Ιουλίου και τους είδαμε ήδη να υιοθετούνται στις καλοκαιρινές διοργανώσεις, στο Μουντιάλ των γυναικών, στο Ευρωπαϊκό Κ-21, στο Κόπα Αμέρικα και στο Κοπα Άφρικα.
Κανονισμοί που ήρθαν στη χειρότερη χρονική στιγμή και σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθαν να χειροτερεύσουν την κατάσταση, αντί να την εξομαλύνουν.
Όργια στο Παγκόσμιο γυναικών: VAR για τερματοφύλακα
Πριν λίγες μέρες ολοκληρώθηκε το Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών, το πήραν κι αυτό οι ΗΠΑ της εκπληκτικής Ραπίνο. Σ’αυτό το τουρνουά συνέβησαν πράγματα που αν γίνονταν στο Μουντιάλ των αντρών θα είχαν προκαλέσει διπλωματικά επεισόδια, ταραχές στους δρόμους, απειλές θανάτου στα σόσιαλ μίντια.
Νομίζετε πως υπερβάλουμε; ΟΚ, πάμε να τα δούμε. Η Σκοτία προηγείται 3-0 επί της Αργεντινής, η οποία το κάνει 3-2 και πιέζει για την ισοφάριση και το 3-3. Στο 89’ κερδίζει πέναλτι, το οποίο εκτελείται πια στις καθυστερήσεις.
Η τερματοφύλακας πέφτει σωστά, αποκρούει και σώζει με δεύτερη επέμβαση, η Σκοτία πανηγυρίζει. Στοπ, νέα παρέμβαση του VAR. Όχι για κάποιο δεύτερο πέναλτι, αλλά για το αν η τερματοφύλακας τήρησε τη σωστή θέση στην εκτέλεση.
Όχι, βγήκε παράνομα. Κίτρινη κάρτα και επανάληψη του πέναλτι, γκολ, 3-3 τελικό.
Κάποιοι θα πείτε “αυτά είναι αστεία πράγματα”, κάποιοι άλλοι θα πείτε “καλά έκαναν και το είδαν στο video, δεν μπορεί να βγαίνει έτσι, σωστή απόφαση, υπάρχουν κανονισμοί”. Πάμε με εσάς τους “σωστή απόφαση” να δούμε κάτι άλλο.
Γαλλία – Νιγηρία, 0-0. Στο 78’ η Γαλλία κερδίζει πέναλτι, η Νιγηρία ταυτόχρονα μένει με δέκα στο γήπεδο. Η τερματοφύλακας της Νιγηρίας πέφτει σωστά, αλλά δεν φτάνει την μπάλα. Η εκτέλεση δεν είναι καλή, η μπάλα βρίσκει στο δοκάρι και φεύγει άουτ, η Νιγηρία είναι ζωντανή, κρατάει το 0-0.
VAR ξανά. Να δουν τα πόδια της, αν έστω ένα ακουμπάει τη γραμμή. Κανένα, για ελάχιστα εκατοστά. Κίτρινη, επανάληψη. Η τερματοφύλακας της Νιγηρίας χτυπιέται, δεν το πιστεύει, δεν έχει αποκρούσει την μπάλα για να τιμωρηθεί για το αβαντάζ που τάχα αποκόμισε, η μπάλα έχει φύγει άουτ.
Δεύτερη εκτέλεση, γκολ, 1-0 η Γαλλία που έμεινε μέχρι το τέλος.
Το VAR ήρθε για τα λάθη, όχι για τον τερματοφύλακα
Ο ορισμός του χάσαμε το μέτρο. Το VAR ήρθε για να εξαλείψει τα μεγάλα λάθη. Τα κραυγαλέα οφσάιντ που χάνονται, τους παίκτες που καλύπτονται, τις βουτιές που γίνονται πέναλτι, τα πονηρά χέρια ή χτυπήματα που περνούν ατιμώρητα.
Δεν υπήρξε ούτε ένας άνθρωπος του ποδοσφαίρου που να είπε κάποια στιγμή “πότε επιτέλους θα βάλουν video στο ποδόσφαιρο, να σταματήσουν οι τερματοφύλακες να βγαίνουν από τη γραμμή στα πέναλτι, να πάψουν οι παίκτες να μπαίνουν πιο γρήγορα στην περιοχή”. Ποτέ.
Δεν ήρθε γι’αυτό το VAR. Και όμως, μόλις ένα χρόνο μετά το Μουντιάλ που μας σύστησε το VAR το 2018, ήρθε το Παγκόσμιο των Γυναικών για να δούμε replay για τα πόδια του τερματοφύλακα στο πέναλτι.
Η αλλαγή στον κανονισμό φέρνει χάος αντί για βελτίωση
Κι όλα αυτά γιατί; Γιατί έγινε αλλαγή στον κανονισμό, που πάντα ήταν λίγο περίεργος: κανένας τερματοφύλακας δεν μπορούσε να μείνει ακίνητος πριν την εκτέλεση, είναι φύσει αδύνατον να μην κινηθείς προς μία κατεύθυνση.
Για να βοηθήσει τους τερματοφύλακες, ο κανονισμός άλλαξε και πλέον λέει πως απλώς το ένα πόδι πρέπει να ακουμπάει στη γραμμή. Στην ουσία λέει στον τερματοφύλακα “μπορείς να κινηθείς, βγάλε το άλλο πόδι από τη γραμμή, πήγαινε προς την κατεύθυνση που θες”.
Κι ήρθε το VAR να πει “α, μάλιστα, αλλαγή κανονισμού, το ένα πόδι πρέπει να ακουμπάει, για πάγωσε την εικόνα να δούμε τι έγινε”. Προσέξτε, δεν το ελέγχει ο διαιτητής στην περιοχή, αλλά το video, η αργή κίνηση. Ο κανονισμός αλλάζει για να βελτιώσει το παιχνίδι και έρχεται η εφαρμογή στην πράξη και το VAR για να δημιουργήσουν ένα πρόβλημα εκεί που δεν υπήρχε.
Κι εκεί αρχίζει να περιπλέκεται το πράγμα. Διότι τα βλέπουν όλα αυτά στην Αγγλία και ρωτούν να μάθουν τι θα γίνει στην Premier League που ξεκινάει τον Αύγουστο και θα έχει VAR για πρώτη φορά. Η απάντηση της Ένωσης των διαιτητών; “Δεν θα χρησιμοποιηθεί το VAR για να ελέγχονται οι τερματοφύλακες στις εκτελέσεις πέναλτι, ο,τι δει ο διαιτητής από μόνος του”.
Από τη μία, νιώθεις ανακούφιση που δεν θα δούμε αυτήν την παρωδία στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου. Από την άλλη, αρχίζει να δημιουργείται το χάος: διαφορετική χρήση του VAR σε κάθε διοργάνωση. Κι είμαστε ακόμα στην αρχή.
Νέοι, πιο αυστηροί κανονισμοί για το χέρι
Από την 1η Ιουλίου ισχύουν νέοι κανονισμοί και μέσα σ’αυτούς υπάρχουν σημαντικές αλλαγές όσον αφορά τις παραβάσεις με το χέρι. Στην ουσία καταργείται η δικαιολογία της γρήγορης φάσης, της κοντινής απόστασης από την μπάλα. Το “χέρι που κάνει το σώμα αφύσικα μεγαλύτερο” και το “χερι πάνω από τον ώμο” θεωρούνται παράβαση, ΑΚΟΜΑ κι όταν η μπάλα έρχεται απευθείας από αντίπαλο, ακόμα κι αν δεν εκτείνεται από πρόθεση.
Οι νέοι κανονισμοί μοιάζουν να έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις αλλαγές που έχει ήδη φέρει το VAR. Από τη στιγμή που πλέον όλα μπαίνουν στο μικροσκόπιο, αφού πλέον όλα εξετάζονται σε αργή κίνηση, θα περίμενε κανείς οι κανονισμοί να γίνουν λιγότερο αυστηροί. Στο φινάλε, όταν φτιάχτηκαν δεν είχαν το replay στο μυαλό τους, αλλά την κανονική ροή, την μεγάλη ταχύτητα στην οποία παίζεται το ποδόσφαιρο.
Αντί να χαλαρώσουν οι κανονισμοί και να γίνουν πιο ελαστικοί, έρχονται να γίνουν πιο αυστηροί την εποχή που όλα ελέγχονται καρέ-καρέ. Πλέον, είναι πιο πιθανό να κερδίσεις πέναλτι με κάποιο χέρι, παρά με φάουλ του αντιπάλου πάνω σε επιθετική προσπάθεια.
“Στην Premier Leagueδεν θα δίνουμε πέναλτι”
Όμως και πάλι το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο κανονισμός, αλλά η διαφορά στην εφαρμογή. Όπως και στην περίπτωση των τερματοφυλάκων στα πέναλτι, έτσι και στο χέρι, η Premier League είναι ξανά έτοιμη να διαχωρίσει τη θέση της. Σύμφωνα με το αποκλειστικό ρεπορτάζ των Times και τις δηλώσεις του Μάικ Ράιλι, η Premier League θα τραβήξει τη δική της ρότα.
“Στην Αγγλία πάντα λέμε πως τα χέρια είναι μέρος του παιχνιδιού και δεν θέλουμε να τιμωρούμε κάτι, αρκεί να μην υπάρχει προσπάθεια να μεγαλώσεις το σώμα σου για να μπλοκάρεις την μπάλα. Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον στο οποίο οι αμυντικοί έχουν πάντα τα χέρια πίσω από την πλάτη ή οι επιθετικοί σημαδεύουν τα χέρια για να πάρουν πέναλτι”.
Τα λόγια του Ράιλι μοιάζουν με όαση λογικής στον παραλογισμό των κανονισμών και της αλόγιστης χρήσης του VAR. Η Premier League αποδεικνύει γιατί δεν είναι τυχαία η Νο1 ποδοσφαιρική διοργάνωση στον κόσμο. Δεν βάζει τίποτα πάνω από το παιχνίδι, το προϊόν και την προστασία του.
Μόνο εκεί δείχνουν να καταλαβαίνουν σε τι ποδόσφαιρο οδηγούμαστε με τον συνδυασμό VAR+αυστηροί κανονισμοί.
Στο Champions League θα είναι πέναλτι, στην Αγγλία τίποτα
Όμως, το πρόβλημα παραμένει. Με άλλους κανονισμούς θα σφυρίζεται η Premier League, με άλλους τα υπόλοιπα πρωταθλήματα. Δεν είναι υπερβολή, ο Ράιλι χρησιμοποίησε και παράδειγμα, το χέρι-πέναλτι του Σισόκο στον τελικό Λίβερπουλ-Τότεναμ στο Champions League. “Φαίνεται καθαρό πέναλτι, αλλά στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρεται να μπλοκάρει τη σέντρα. Δείχνει στους συμπαίκτες του να καλύψουν έναν επιθετικό, δεν είναι ηθελημένη κίνηση να μεγαλώσει το σώμα του”.
Την ώρα που όλα τα πρωταθλήματα είναι έτοιμα να τιμωρούν σχεδόν κάθε χέρι με πέναλτι, η Premier League θέλει να λέει “πάμε παρακάτω”. Ο καθένας μπορεί να έχει την άποψή του για το ποια στάση είναι η καλύτερη. Λογικά στους περισσότερους θα αρέσει η λογική των Άγγλων, αλλά το θέμα δεν είναι αυτό.
Οδεύουμε ολοταχώς για ένα ποδόσφαιρο με διαφορετικούς κανονισμούς ανάλογα με το που διεξάγεται ο αγώνας. Το χέρι στο Λίβερπουλ-Τότεναμ θα είναι πέναλτι στο Champions League και τίποτα στην Premier. Η εκτέλεση των πέναλτι μπορεί να επαναλαμβάνεται σε κάποια πρωταθλήματα, ενώ σε κάποια άλλα το VAR δεν θα ασχολείται με τη θέση του τερματοφύλακα.
Θυμίζουμε πως το διαφορά την έχουμε ζήσει ήδη. Πέρυσι, πριν τα νοκ-άουτ του Champions League, η UEFA ενημέρωσε τις ομάδες για την ξεχωριστή οδηγία που έχει δώσει στους διαιτητές. “Χέρι που μπλοκάρει σουτ ή σέντρα θα είναι πέναλτι” έλεγε η οδηγία, που ήταν εκτός του πλαισίου των κανονισμών.
Τη συνέχεια θα τη θυμάστε, με το πέναλτι που δόθηκε στο Σάλκε-Σίτι, αλλά κυρίως αυτό στο Παρί-Γιουνάιτεντ που έκρινε και την πρόκριση στις καθυστερησεις.
Πάμε για έτσι και γιουβέτσι
Πάμε να ζήσουμε την ποδοσφαιρική εκδοχή του “στο NBA ο κανονισμός λέει έτσι, στην Ευρώπη λέει γιουβέτσι”. Μόνο που στο μπάσκετ αυτός ο διχασμός είχε τη λογική του Αμερική-Ευρώπη και ήταν κάτι που μάθαμε και συνηθίσαμε από την αρχή. Το ποδόσφαιρο ήταν πάντα ίδιο παντού και πλέον χωρίζεται σε ζώνες. Ακόμα και το VAR χρησιμοποιείται με διαφορετικό τρόπο ανά πρωτάθλημα, ενώ πλέον οι λίγκες θεωρούν πως έχουν δικαίωμα να χειρίζονται όπως θέλουν τους κανονισμούς.
Κανείς δεν ξέρει τι μπάχαλο θα επικρατήσει στο μυαλό κυρίως των τηλεθεατών που θα πρέπει να θυμούνται τι ισχύει σε κάθε πρωτάθλημα, ενώ ένας θεός ξέρει αν θα βοηθηθούν όπως πρέπει από τους ανθρώπους που θα κάνουν τις μεταδόσεις. Θα τους εξηγεί κανείς τι ισχύει ή θα γίνονται έξαλλοι λόγω της άγνοιας κανονισμών και οδηγιών;
Σαν να μην έχουμε δει ποτέ ξανά ποδόσφαιρο
Το ποδόσφαιρο έχει μετέωρο, αβέβαιο βήμα στο πρώτο του διάστημα χέρι-χέρι με το VAR. Λογικά κάποια στιγμή θα ισορροπήσει, θα βρεθεί η άκρη και η σταθερότητα, θα συνεννοηθούν οι λίγκες και οι διαιτητές. Μέχρι τότε, θα περιμένουμε και θα υπομένουμε. Μετά το καλό ξεκίνημα με το Μουντιάλ, η μπάλα έχει χαθεί.
Στον ημιτελικό του Κόπα Αμέρικα η Αργεντινή και ο Μέσι ήταν έξαλλοι για τη διαιτησία. Ζητούν δύο πέναλτι, σε φάσεις που παλαιότερα κανένας ποτέ δεν θα τολμούσε ποτέ να πει πως τον αδίκησαν. Κανένας εκτός Ελλάδας φυσικά, γιατί εμείς εδώ αυτά τα τηλεοπτικά πέναλτι τα συζητάμε χρόνια τώρα.
Τα πέναλτι που ζητάει η Αργεντινή θα ήταν πάντα αστεία, αλλά δεν είναι αστεία το καλοκαίρι του 2019: τα ζητάνε γιατί τα είδανε να δίνονται ή έστω να εξετάζονται σε όλο το Κόπα Αμέρικα. Πλέον σκάνδαλο δεν είναι μια καθαρή ανατροπή ή ένα εξόφθαλμο οφσάιντ, πλέον σκάνδαλο είναι το “όλα αυτά τα φάουλ τα βλέπετε στο VAR, γιατί δεν είδατε και τα δύο δικά μας;” του Μέσι.
Δεν έχει σημασία πλέον αν έχει δίκιο ή άδικο. Σημασία έχει πως φτάσαμε να εξετάζουμε φάσεις που δεν θα μας απασχολούσαν ποτέ. Όπως έγραψε και ο Tζόναθαν Γουϊλσον, βλέπουμε δεκαετίες ποδόσφαιρο και ξαφνικά δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε τα μάτια μας, ούτε πλέον να απαντήσουμε ξεκάθαρα στο “είναι ή δεν είναι”.
Δεν ξέρουμε, γιατί δεν ποτέ δεν χρειάστηκε να πάρουμε σοβαρά τέτοιες φάσεις. Πλέον δίνονται και είμαστε αναγκασμένοι να το κάνουμε.
Πηγή: sport24.gr
