«Η οικογένειά μου αποτελείται από τη μάνα μου Στυλιανή, τα δυο αδέλφια μου Αλέξανδρο και Λάμπρο και τις τρεις αδελφές μου Αθηνά, Σοφία και Αγγελική. Ο πατέρας μου Γιάννης Φλωράκης πέθανε στην Αθήνα τον Μάρτη του 1943 από καλπάζουσα φυματίωση σε ηλικία 60 ετών. Ο πατέρας μου κατάγονταν από το Κλειστό της Ευρυτανίας, η μάνα μου από τη Ραχούλα της Καρδίτσας. Εμείς τα παιδιά γεννηθήκαμε άλλα στη Ραχούλα και άλλα στην Καρδίτσα. Μέχρι το 1933 μέναμε στην Καρδίτσα, από το 1933 φύγαμε οικογενειακά για την Αθήνα».
Όπως έλεγε ο ίδιος η πρώτη του επαφή με το εργατικό κίνημα ξεκίνησε από μικρή ηλικία καθώς παρακολουθούσε, από το 1926, τις εκδηλώσεις του Εργατικού Κέντρου Καρδίτσας καθώς και τις αγροτικές κινητοποιήσεις της περιοχής.
Γράφει σε ένα αυτοβιογραφικό του σημείωμα: «Γυρνώντας το απόγευμα από το σχολειό στεκόμουν στο Εργατικό Κέντρο και άκουγα τις ομιλίες και συζητήσεις το εργατών για τα ζητήματά τους, για το δίκιο τους. Πιο πολύ με τραβούσαν τα τραγούδια τους που λέγαν μετά τις ομιλίες στα οποία άρχισα να παίρνω και εγώ μέρος. Εκεί γνωρίστηκα με πολλούς εργάτες και έγινα φίλος των, ιδιαίτερα με τον Τάσο Αρβανίτη, τον Χρόνη, τον Θωμά Τσιρογιάννη, τον Καναβό.
Ένα βράδυ τις μέρες των απόκρεω γυρνώντας με τη μάνα μου από ένα συγγενικό μας σπίτι είδα από την Αρνη να δέρνει άγρια ένας χωροφύλακας έναν εργάτη γνωστό μου, που τον έβλεπα στο Εργατικό Κέντρο, γιατί κοίταξε από το τζάμι μέσα στην αίθουσα που γινότανε χορός της αριστοκρατίας της Καρδίτσας. Το γεγονός αυτό μου έκανε να πιστέψω ότι όσα λέγαν οι εργάτες στο Εργατικό Κέντρο ήτανε αλήθεια και ακόμη ότι όλοι οι χωροφύλακες ήταν όργανα των πλούσιων και εχθροί του λαού».
Το 1929, σε ηλικία 15 ετών διάβασε το «Αλφάβητο του Κομμουνισμού» και την ίδια χρονιά οργανώθηκε στις μαθητικές ομάδες πρωτοπόρων της ΟΚΝΕ. Ήταν η χρονιά που το αστικό καθεστώς ξεκινούσε έναν απηνή διωγμό των κομμουνιστών με το περιβόητο ιδιώνυμο της κυβέρνησης του Ελ. Βενιζέλου.
Το 1931 η οικογένεια του Χαρίλαου κατέβηκε στην Αθήνα και το 1933 ο ίδιος γράφτηκε στην σχολή των 3Τ (ΤΤΤ= Ταχυδρομεία, Τηλεγραφεία, Τηλεφωνία). Παράλληλα συνδέεται με το εργατικό κίνημα μέσω της Εργατικής Βοήθειας και αναπτύσσει συνδικαλιστική δράση, ιδιαίτερα από την στιγμή που διορίζεται στα 3Τ και εργάζεται σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας (Σέρρες, Θεσσαλονίκη, Λάρισα)
Στην διάρκεια του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου αναπτύσσει αντιδικτατορική δράση και στον ελληνοϊταλικό πόλεμο επιστρατεύτηκε σαν αξιωματικός λόγω του επαγγέλματος του.
Το 1941 έγινε μέλος του ΚΚΕ και πήρε δραστήρια μέρος στην ανασυγκρότησή του. Στο ΕΑΜ εντάχθηκε μία ακριβώς ημέρα μετά την ίδρυσή του. Μέσα από τις γραμμές του και στη συνέχεια μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ ανέπτυξε πλούσια αντιστασιακή δράση. Τον Απρίλη του 1942 πήρε μέρος στην οργάνωση και καθοδήγηση της απεργίας των Τριατατικών, στην πρώτη μεγάλη απεργία υπό κατοχή και μία από τις πρώτες απεργίες στη σκλαβωμένη Ευρώπη. Στον ΕΛΑΣ βγήκε τον Μάρτιο του 1943. Γράφει σε κάποιο βιογραφικό του σημείωμα: «Τοποθετήθηκα σαν ομαδάρχης και αργότερα πολιτικός καθοδηγητής διμοιρίας. Πήρα μέρος σ’ όλες τις αποστολές και μικροδράσεις, με την ομάδα μου συνόδευσα τον σ. Σαράφη και Βασίλη Σαμαρινιώτη από τα Δερβενοχώρια μέχρι τα Χάσια όπου τους παρέδωσα στον σύνδεσμο της Αθήνας (τον Θανάση τον Κουτσό) ήτανε η πρώτη φορά που κατέβαινε ο Σαράφης στην Αθήνα μετά την προσχώρησή του στον ΕΛΑΣ».
Από τις τάξεις της ΙΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, ο Χαρίλαος Φλωράκης αγωνίστηκε ενάντια στις δυνάμεις κατοχής και αργότερα, τον Δεκέμβρη του 1944 εναντίον του εγγλέζικου ιμπεριαλισμού.
Μετά τη Βάρκιζα, υπέστη διώξεις και φυλακίσεις από το καθεστώς στο πλαίσιο της Λευκής Τρομοκρατίας. Στο διάστημα που ήταν ελεύθερος ανέλαβε δεύτερος γραμματέας της Αχτίδας των δημοσίων υπαλλήλων και από τις αρχές του 1946 ανέλαβε γραμματέας της ΙΙ Αχτίδας Δ.Υ. της Αθήνας μέχρι το Νοέμβρη του ιδίου έτους. Τον Οκτώβρη του 1945 παρακολούθησε τις εργασίες του ιστορικού 7ου Συνεδρίου του ΚΚΕ
Ο Χαρίλαος Φλωράκης βγήκε στον ΔΣΕ ο Νοέμβρη του 1946 ύστερα από εντολή του κόμματος. Διετέλεσε Επικεφαλής της 1ης Μεραρχίας του Δημοκρατικού Στρατού κι έφτασε στο βαθμό του υποστράτηγου. Μαζί με τον Διαμαντή (Γιάννη Αλεξάνδρου) θεωρούνται οι πιο επιτυχημένοι στρατιωτικοί ηγέτες του ΔΣΕ. Αποκορύφωμα δε την κοινής στρατιωτικής τους δράσης είναι η κατάληψη του Καρπενησιού τα μεσάνυχτα της 20ής Ιανουαρίου 1949. Το 1949 εκλέχτηκε μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ εκλέχτηκε αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ και λίγο αργότερα τακτικό.
Στην πολιτική προσφυγιά σπούδασε και αποφοίτησε αριστούχος από την Ακαδημία Πολέμου Φρούντζε της Μόσχας.
Τον Απρίλη του 1954 ήρθε για παράνομη δουλειά στην Ελλάδα. Συνελήφθη στα τέλη Ιουλίου του ιδίου έτους. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε συνολικά 18 χρόνια. Τα 12 κατάδικος και ισοβίτης στις φυλακές και 6 χρόνια στις εξορίες. Πολλές φορές πέρασε από το εδώλιο του κατηγορουμένου του μετεμφυλιακού καθεστώτος και δικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Από τις πιο γνωστές δίκες του ήταν η Μεγάλη Δίκη, το Μάιο του 1960 στο στρατοδικείο της Αθήνας.
Αποφυλακίστηκε για μικρό χρονικό διάστημα το 1966 και ξανασυνελήφθη από την χούντα των Συνταγματαρχών. Εξορίστηκε μέχρι και την άνοιξη του 1971.
Το 1968, μετά τη διάσπαση του Κόμματος, συνέβαλε αποφασιστικά στη μάχη για την επικράτηση των αποφάσεων της 12ης Ολομέλειας. Τον Ιούνη του 1972, η 16η Ολομέλεια τον εξέλεξε μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς, η 17η Ολομέλεια τον εξέλεξε Πρώτο Γραμματέα της ΚΕ του Κόμματος.
Η συμβολή του Χ. Φλωράκη στο κόμμα και στο επαναστατικό κίνημα, από την θέση του Γ.Γ. είναι ανεκτίμητη. Με αυτόν στο τιμόνι το ΚΚΕ επανήλθε από την παρανομία στη νομιμότητα, ανασυγκροτήθηκε και ξανακατάκτησε πρωτοπόρο ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις και στους μαζικούς αγώνες. Ξεπέρασε τα τραύματα και τις κρίσεις που του είχαν προκαλέσει προηγούμενες διασπάσεις. Απλώθηκε οργανωτικά παντού. Οπλίστηκε με θέσεις και με πρόγραμμα που πατούσαν σταθερά πάνω στην ελληνική κοινωνία. Αντιμετώπισε με απόλυτη επιτυχία τον αντικομουνισμό. Αντιστάθηκε στον ρεφορμισμό και στις προσπάθειες να εξαφανιστεί ή να συρρικνωθεί ως πολιτική δύναμη με νόμιμο τρόπο. Κατέστησε τους πολιτικούς φορείς του αριστερού και του δεξιού οπορτουνισμού περιθωριακές πολιτικές ομάδες. Ανέπτυξε μια πλατιά, πολύμορφη και πολύπλευρη πολιτική συμμαχιών που συνιστά ανεκτίμητο κεφάλαιο και πηγή άντλησης πολύτιμων πολιτικών συμπερασμάτων και για το παρόν και για το μέλλον. Συνέβαλε στην δημιουργία ισχυρής αντιιμπεριαλιστικής- αντιμονοπωλιακής δημοκρατικής συνείδησης στις μάζες και δημιούργησε ένα αντίστοιχο ισχυρό μαζικό κίνημα. Διαρκώς ανέπτυσσε την επιστημονική μελέτη του ελληνικού καπιταλισμού και έδωσε ισχυρή ώθηση στα προβλήματα προσέγγισης του στόχου της προλεταριακής επανάστασης.
Ο Χαρίλαος Φλωράκης έφυγε από την ζωή στις 22/5/2005. Το έργο του παραμένει ζωντανό. Η παρακαταθήκη του ανεξάντλητη πηγή κομμουνιστικού φρονηματισμού.
