του Πέτρου Ιωαννίδη
Πρόσφατα κυκλοφόρησε η είδηση, ότι εμβόλιο που στηρίζεται στην τεχνολογία mRNA δοκιμάζεται για την αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα. Το σκεύασμα που βρίσκεται σε τελική φάση κλινικών δοκιμών, αναμένεται να ανοίξει το δρόμο για την αντιμετώπιση του μη – μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα.
Οι εταιρείες βιοτεχνολογίας που το αναπτύσσουν, προσανατολίζονται στην ανάπτυξη παρόμοιων σκευασμάτων, για μορφές καρκίνου που έχουν ιδιαίτερη διάδοση στον πληθυσμό (πχ μελάνωμα) καθώς επίσης και για την αντιμετώπιση διάφορων λοιμωδών νοσημάτων, ενδεχομένως και του AIDS.
Τα εμβόλια τύπου mRNA είναι πολύ πιο ασφαλή, με λιγότερες παρενέργειες από εμβόλια προηγούμενων γενεών.
Η τεχνολογία mRNA έχει μακρά ιστορία.
Τα πρώτα χρόνια της έρευνας για το mRNA χαρακτηρίζονταν από μεγάλο ενθουσιασμό για τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Ταυτόχρονα όμως αναδύθηκαν και οι δύσκολες τεχνικές προσεγγίσεις που απαιτούσαν μεγάλη καινοτομία για να ξεπεραστούν.
Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν ότι τα μόρια του mRNA απορροφούνται από το σώμα και αποδομούνται γρήγορα πριν προλάβει να «παραδώσει» το μήνυμά του δηλαδή να μεταφραστεί μέσα στα κύτταρα.
Η λύση σε αυτό το πρόβλημα προήλθε από τις εξελίξεις στη νανοτεχνολογία: η ανάπτυξη λιπιδικών σωματιδίων (νανοσωματίδια λιπιδίων) που περιέβαλαν το mRNA σαν μια «φούσκα», επιτρέποντάς του να εισέλθει στα κύτταρα. Μόλις το mRNA εισέλθει σε κύτταρο, το μήνυμα του μπορεί να μεταφραστεί σε πρωτεΐνες, όπως η ακίδα πρωτεΐνης του SARS-CoV-2, και το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί στη συνέχεια να προετοιμαστεί να αναγνωρίσει την ξένη πρωτεΐνη. Σε αυτήν την αρχή στηρίχτηκαν τα εμβόλια mRNA ενάντια στον Covid-19
Τι συνέβη λοιπόν αφού ανακάλυψαν αυτήν την τεχνολογία;
Τα πρώτα εμβόλια mRNA που χρησιμοποίησαν αυτούς τους λιπιδικούς φάκελους αναπτύχθηκαν κατά του θανατηφόρου ιού Έμπολα, αλλά επειδή αυτός ο ιός απαντάται μόνο σε έναν περιορισμένο αριθμό χωρών της Αφρικής, δεν υπήρξε εμπορική ανάπτυξη στις ΗΠΑ.
Μετά όμως, ήρθε η COVID-19… τι συνέβη τότε;
Η πανδημία COVID-19 ώθησε τους κατασκευαστές να αναπτύξουν δεκάδες πιθανά εμβόλια κατά του SARS-CoV-2 και έφερε τεράστιες αυξήσεις στη χρηματοδότηση.
Με την COVID, αυτή η τεχνολογία βρήκε την ευκαιρία της και αποδείχθηκε ασφαλής και αποτελεσματική. Το εμβόλιο COVID-19 της Pfizer είναι το πρώτο προϊόν mRNA που έλαβε πλήρη έγκριση από τον FDA στις ΗΠΑ.
Από όλα τα παραπάνω, αναδεικνύονται γλαφυρά οι νομοτέλειες του καπιταλισμού.
Η τεχνολογία – καινοτομία αναπτύσσεται μόνο υπό το πρίσμα του κέρδους. Συγκεκριμένα, η τεχνολογία mRNA, για να βρει την αναγκαία χρηματοδότηση για την ανάπτυξή της, έπρεπε να περιμένει την «πολεμική οικονομία» στα χρόνια της πανδημίας.
Όμως, με τις εφαρμογές αυτής της τεχνολογίας, μπορούν να σωθούν χιλιάδες ζωές, από πολλές διαφορετικές ασθένειες, ανάμεσα τους και ο καρκίνος. Έπρεπε να περάσουν σχεδόν 30 χρόνια, ώστε οι εταιρείες να αρχίσουν να αναπτύσσουν αυτά τα σκευάσματα. Στο μεσοδιάστημα χιλιάδες άνθρωποι, σε όλον τον πλανήτη, βρήκαν το θάνατο, από ασθένειες που όπως αποδεικνύεται σήμερα, μπορούσαν εδώ και χρόνια να έχουν αντιμετωπιστεί.
Όσο το φάρμακο, και η ανθρώπινη υγεία γενικότερα, αποτελούν εμπόρευμα, δαπανηρές τεχνολογίες δεν μπορούν να αναπτυχθούν, παρά μόνο αν αποφέρουν τα απαραίτητα κέρδη.
Αντίθετα στη σοσιαλιστική κοινωνία, όπου η υγεία δεν είναι εμπόρευμα, αλλά κοινωνικό αγαθό, τέτοιες τεχνολογίες αναπτύσσονται ανεξάρτητα του εάν «συμφέρει».
Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα λοιπόν, με το ιστορικό αυτό ερώτημα να αναδεικνύεται για πολλοστή φορά.
