του Παναγιώτη Παπαδομανωλάκη
πηγή: thepressproject.gr
Η γενική συνέλευση του ΟΗΕ καταδίκασε για 32η χρονιά με συντριπτική πλειοψηφία τον αποκλεισμό των ΗΠΑ κατά της Κούβας. Το ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών έρχεται σε μια περίοδο που το νησί της Επανάστασης βιώνει μια ιστορική ενεργειακή κρίση και προσπαθεί να ανακάμψει από τις επιπτώσεις του τυφώνα Όσκαρ, που επιτείνονται από τον αποκλεισμό.
Την Τετάρτη 30/10, όπως κάθε χρόνο από το 1992, η γενική συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε με 187 υπέρ και 2 κατά το ψήφισμα για την άρση του αποκλεισμού των Ηνωμένων Πολιτειών κατά της Κούβας. Οι μόνες χώρες που για μια φορά ακόμα καταψήφισαν είναι οι ίδιες οι ΗΠΑ και το σιωνιστικό κράτος. Η Μολδαβία, όπου πρόσφατα διενεργήθηκε ένα αμφισβητούμενο δημοψήφισμα για την συνταγματική υποχρέωση της ένταξης στην ΕΕ, ψήφισε αποχή. Η Ουκρανία, που τα τελευταία χρόνια καταψήφιζε μαζί με τις ΗΠΑ, φέτος απήχε.
Η Βενεζουέλα, που είναι επίσης θύμα των μέτρων οικονομικού καταναγκασμού της Ουάσινγκτον και σταθερά ψηφίζει υπέρ της Κούβας, δεν μπόρεσε να πληρώσει την συνδρομή της για να λάβει μέρος στην ψηφοφορία. Ο απεσταλμένος της Βενεζουέλας στον ΟΗΕ, Σάμουελ Μονκάδα, χαρακτήρισε τον αποκλεισμό «αυτοκρατορική αυταπάτη» και κάλεσε τα έθνη να υποστηρίξουν τον αγώνα της Κούβας για κυριαρχία και αυτοδιάθεση. Η Αργεντινή ψήφισε υπέρ της άρσης του αποκλεισμού, κατά την παράδοση της χώρας, με αποτέλεσμα να εκδιωχθεί της κυβέρνησης, από τον ακροδεξιό πρόεδρο Χαβιέρ Μιλέι, η υπουργός Εξωτερικών, Ντιάνα Μοντίνο.
Για ακόμη μια χρονιά, η συντριπτική πλειονότητα της διεθνούς κοινότητας απορρίπτει τον αποκλεισμο των ΗΠΑ, που εφαρμόζεται από τις διαδοχικές βορειοαμερικανικές κυβερνήσεις μετά τη νίκη της Κουβανικής Επανάστασης. Ειδικά το φετινό ψήφισμα, όμως, έρχεται σε μια στιγμή κατά την οποία η Κούβα αντιμετωπίζει μια εκτεταμένη βλάβη στο σύστημα ηλεκτροδότησης και τις επιπτώσεις του τυφώνα Όσκαρ, που έπληξε πρόσφατα το νησί.
Οι επιπτώσεις του αποκλεισμού στο ενεργειακό δίκτυο της χώρας
Περίπου η μισή Κούβα βυθίστηκε στο σκοτάδι το βράδυ της Πέμπτης 17 Οκτωβρίου, με το black out να επεκτείνεται το πρωί της επομένης σε ολόκληρο το νησί, μετά από βλάβη του θερμοηλεκτρικού σταθμού Antonio Guiteras στην επαρχία Matanzas ανατολικά της Αβάνας. Οι σχολιαστές στα big media της Δύσης περιέγραψαν την κατάσταση στην Κούβα με λέξεις όπως «ανεπάρκεια», «διαφθορά», «κατεστραμμένο κράτος» και άλλες. Ωστόσο, τα ίδια ΜΜΕ απέφυγαν να αναφερθούν στον αντίκτυπο του αποκλεισμού στο ενεργειακό δίκτυο της Κούβας.
Ενδεικτικά, o αποκλεισμός στην Κούβα δεν προκαλεί μόνο σημαντικές οικονομικές απώλειες, ύψους 14 εκατομμυρίων δολαρίων ημερησίως, αλλά την περιορίζει επίσης από την πρόσβαση στις αγορές και ακόμη και την πραγματοποίηση συναλλαγών. Ο αποκλεισμός στοχεύει, μεταξύ άλλων, την κίνηση κεφαλαίων, τον τουρισμό, την διεθνή ιατρική συνεργασία, τις εισαγωγές τροφίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης, καθώς και άλλους βασικούς τομείς. Ένας από τους τομείς που πλήττεται είναι ο ενεργειακός.
Η Κούβα εξαρτάται κατά 95% από ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, το 80% εκ των οποίων προέρχεται από προϊόντα πετρελαίου. Ένα μέρος των καυσίμων αυτών είναι εγχώρια, αλλά ένα σημαντικό μέρος πρέπει να εισαχθεί από το εξωτερικό, κυρίως από την αδερφή της χώρα, την Βενεζουέλα. Ωστόσο, οι αποστολές καυσίμων από τη Βενεζουέλα μειώθηκαν στο μισό φέτος, καθώς η μπολιβαριανή δημοκρατία, αγωνίζεται να εξασφαλίσει τον δικό της εφοδιασμό, αφού η PDVSA, την κρατική εταιρεία πετρελαίου της χώρας, είναι στο στόχαστο των μέτρων οικονομικού καταναγκασμού της Ουάσινγκτον, που κατ’ ευφημισμό αποκαλούνται «κυρώσεις» (sanctions).
Ταυτόχρονα, τα μέτρα αυτά βάζουν στο στόχαστρο και απευθείας τις εισαγωγές καυσίμων στην Κούβα. Τον Νοέμβριο του 2019, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε απευθείας «κυρώσεις» στην κουβανική εταιρεία Panamericana Corporation, η οποία αγόραζε υγροποιημένο φυσικό αέριο για την κατανάλωση του πληθυσμού, με τον αναπληρωτή γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, Justin G. Muzinich, να ισχυρίζεται πως «η Κούβα έχει διαδραματίσει άμεσο ρόλο στην παρεμπόδιση της επιστροφής της δημοκρατίας στη Βενεζουέλα».
Στη συνέχεια, οι ΗΠΑ επέβαλαν «κυρώσεις» σε πλοία τα οποία μετέφεραν υγροποιημένο φυσικό αέρο (LNG) στη χώρα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν διατήρησε τις 243 πρόσθετες κυρώσεις του Τραμπ και την συμπερίληψη της Κούβας στη λίστα «χορηγών της τρομοκρατίας». Εκτός από την προμήθεια καυσίμων, τα μέτρα οικονομικού καταναγκασμού στοχεύουν επίσης την προμήθεια ανταλλακτικών, με αποτέλεσμα ο εξοπλισμός στα εργοστάσια της χώρας να είναι παλιός και να κινδυνεύει με βλάβες.
Ο τυφώνας Όσκαρ χτυπάει την Κούβα – Δύο μέτρα και σταθμά στα δυτικά ΜΜΕ
Σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, λίγες ημέρες μετά το black out, η Κούβα χτυπήθηκε από τον τυφώνα Όσκαρ, ο οποίος προκάλεσε σοβαρές ζημιές και 8 μέχρι σήμερα καταγεγραμμένους νεκρούς. Τα big media της Δύσης έκαναν ξανά λόγο για αποτυχία του σοσιαλιστικού συστήματος της χώρας, παρά το γεγονος πως το σύστημα πολιτικής προστασίας της Κούβας είναι φημισμένο για την ετοιμότητα του απέναντι στις φυσικές καταστροφές. Συγκεκριμένα, η Κούβα είναι το μεγαλύτερο και πιο πυκνοκατοικημένο νησί της Καραϊβικής, αλλά παρουσιάζει σταθερά τους χαμηλότερους αριθμούς νεκρών κατά τη διάρκεια της περιόδου των τυφώνων, κάτι που σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, δεν συμβαίνει επειδή οι Κουβανοί είναι τυχεροί αλλά επειδή είναι καλά προετοιμασμένοι.
Το σοσιαλιστικό σύστημα πολιτικής προστασίας της Κούβας, βασίζεται στην ευαισθητοποίηση του κοινού και στην κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα, παράλληλα με τις οδηγίες που μεταδίδονται συνεχών από τις αρχές μέσω της κρατικής τηλεόρασης. Ωστόσο, ο τυφώνας έκανε δυσκολότερη την αποκατάσταση του ηλεκτρικού δικτύου, αφού χτύπησε μια περιοχή, όπου βρίσκονται δύο σημαντικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής στην πόλη Holguín Santiago de Cuba.
Βέβαια, η Κούβα δεν είναι η μόνη χώρα που έχει υποστεί black out. Το Πουέρτο Ρίκο, αποικία των Ηνωμένων Πολιτειών, το 2017, χτυπήθηκε από κυκλώνες με αποτέλεσμα την κατάρρευση του συστήματος ηλεκτροδότησης. Η Κούβα, αν υπό καθεστώς αποκλεισμού, αντιμετώπισε τις διακοπές ρεύματος σε 4 ημέρες. Στο Πουέρτο Ρίκο χρειάστηκαν 328 ημέρες, ή περίπου 11 μήνες, για να αποκατασταθεί η παροχή ρεύματος. Μάλιστα, η τότε κυβέρνηση Τραμπ φέρεται να μπλόκαρε τις προσπάθειες οικονομικής υποστήριξης για την αποκατάσταση των ζημιών στο Πουέρτο Ρίκο. Και, εντός της χώρας, το 2021 κατέρρευσε το ηλεκτρικό δίκτυο του Τέξας, το οποίο είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ενέργειας των ΗΠΑ, εκθέτοντας περισσότερα από 4,5 εκατομμύρια σπίτια και επιχειρήσεις χωρίς ρεύμα στο κρύο, με αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 246 ανθρώπων.
Η Κούβα δεν είναι επίσης η μοναδική χώρα που έχει αντιμετωπίσει φυσικές καταστροφές. Ο τυφώνας Μίλτον άφησε 32 νεκρούς στην πιο πλούσια χώρα του πλανήτη, τις ΗΠΑ. Περισσότερους από τους θανάτους που άφησε ο τυφώνας Όσκαρ στην κατά πολύ φτωχότερη Κούβα. Ωστόσο, σε καμία από αυτές τις περιπτώσεις, τα μεγάλα συστημικά μέσα ενημέρωσης δεν έκαναν λόγο για αποτυχία του καπιταλιστικού συστήματος, του νεοφιλελευθερισμού ή της νεοαποικιοκρατίας, ούτε φυσικά κάλεσαν τον λαό να εξεγερθεί εναντίον τους.
Η είσοδος στις BRICS είναι ένα παράθυρο στον αποκλεισμό της Κούβας
Η πρόσφατη σύνοδος των BRICS στο Καζάν της Ρωσίας ενέκρινε το επίσημο αίτημα της Κούβας να ενταχθεί στην συμμαχία ως κράτος – εταίρος, όπως και άλλες 12 χώρες. Στο Καζάν ο εκπρόσωπος της Κούβας χαιρέτισε τις διακηρύξεις της συμμαχίας αναπτυσσόμενων κρατών για μια βαθιά μεταρρύθμιση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο κυριαρχείται από το δολάριο, κατ εξοχήν εργαλείο πίεσης, έως στραγγαλισμού, 39 κρατών, συμπεριλαμβανομένης της Κούβας. Επιπλέον, όπως προσέθεσε, η πρόσβαση στην Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS διαδραματίζει ολοένα και πιο αποφασιστικό ρόλο ως σημαντική εναλλακτική λύση για τα έθνη του Παγκόσμιου Νότου, επιτρέποντάς τους να έχουν πρόσβαση σε οικονομικούς πόρους, υπό δικαιότερες συνθήκες.
Ανάλυση που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της ρωσικής δεξαμενής σκέψης Valdai Club, αναφέρει πως η Κούβα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα νικελίου και κοβαλτίου στον κόσμο, καθώς και άλλα ορυκτά, αλλά ο αποκλεισμός εμποδίζει την εισαγωγή και την ανάπτυξη απαραίτητης υψηλής τεχνολογίας. Η Ρωσία είναι εξορυκτική δύναμη, διαθέτει την τεχνολογία που χρειάζεται η Κούβα, και δεν φοβάται να πληγεί περαιτέρω από τις κυρώσεις των ΗΠΑ (ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται). Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, οι BRICS μπορούν να βοηθήσουν την Κούβα με διάφορους τρόπους στον τομέα της ενέργειας, συγκεκριμένα, με ανταλλαγή νικέλιου έναντι πετρελαίου, ή επενδύσεις των BRICS στον ενεργειακό τομέα της Κούβας, ώστε να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα συσκότισης και να αξιοποιηθούν η γεωγραφία και το κλίμα για την ανάπτυξη της θαλάσσιας, αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Η ίδια η Κούβα έχει ανακοινώσει ως βραχυπρόθεσμο στόχο να επενδύσει στην ενεργειακή αυτονομία της αυξάνοντας το ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο νησί από το σημερινό 5% σε 24% μέχρι το 2030, αφού το εξορυκτικό μοντέλο θεωρείται ακριβό, αναποτελεσματικό και επιβλαβές για το περιβάλλον.
Ήδη τους τελευταίους μήνες, η Κίνα συνεργάζεται με την Κούβα για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων προς παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Συγκεκριμένα, οι κουβανικές επαρχίες Villa Clara, Ciego de Avila και Holguin προχωρούν την εγκατάσταση τριών φωτοβολταϊκών πάρκων που δώρισε η Κίνα, όπως αναφέρει το Prensa Latina , συνεργάτης του TV BRICS, συμβάλλοντας στην απεξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα. Κατά τη διάρκεια του black out, η Κίνα, η Βενεζουέλα, το Μεξικό, η Κολομβία, η Ρωσία και τα Μπαρμπάντος προσέφεραν υποστήριξη στην Κούβα.
Η περιφερειακή και διεθνής συνεργασία στον ολοένα περισσότερο πολυπολικό κόσμο είναι σημαντική για το νησί της Επανάστασης.
«Mια σπίθα αλληλεγγύης με την Κούβα»
Ο ευρωπαικός οργανισμός medicuba-europa είναι μια οργάνωση με παραρτήματα σε 14 ευρωπαϊκές χώρες, που μαζεύει και στέλνει ιατρικό υλικό στην Κούβα. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, ο οργανισμός είχε διοργανώσει την πανευρωπαϊκή καμπάνια «Σύριγγες για την Κούβα», καθώς το νησί είχε καταφέρει να παράξει τα δικά του εμβόλια για τη νόσο, αλλά είχε έλλειψη σε σύριγγες λόγω του αποκλεισμού.
Το Medicuba επανέρχεται με την Πανευρωπαϊκή Καμπάνια Υλικής Αλληλεγγύης «Ενέργεια για Ζωή» #EnergyForLife, με σκοπό την εξασφάλιση σταθερού και καθαρού ενεργειακού εφοδιασμού για τα ιδρύματα υγείας στην Κούβα, ώστε να βελτιωθεί η παροχή ιατρικών υπηρεσιών στον πληθυσμό. Προκειμένου να στηρίξει την προσπάθεια των κουβανικών αρχών, το mediCuba-Europe, σε συνεργασία με άλλες ευρωπαϊκές οργανώσεις αλληλεγγύης, αποφάσισε να στηρίξει τρία έργα με σκοπό την παραγωγή 1000kWp ηλιακής ενέργειας για την Κούβα.
Στην Ελλάδα, o Σύλλογος Χοσέ Μαρτί Αλληλεγγύη στην Κούβα συμμετέχει στην πανευρωπαϊκή εκστρατεία υπό το σύνθημα «Mια σπίθα αλληλεγγύης με την Κούβα», καλώντας τους φίλους του νησιού της Επανάστασης να υποστηρίξουν τις προσπάθειες για ενεργειακή αυτονομία, κάνοντας μια συνεισφορά ή κοινοποιώντας τις πληροφορίες στα δίκτυά τους.
