«Ο αγώνας μας τώρα και ένα από τα βασικά μας συνθήματα στην Πανελλαδική Απεργία είναι η διεκδίκηση Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στην Έρευνα και τη Διδασκαλία, ώστε να ορίσουμε κάπως τις εργασιακές μας σχέσεις, σε ένα πεδίο που όλα είναι μη κατοχυρωμένα». Η Ειρήνη Θάνου είναι Πρόεδρος στο Σωματείο Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΣΕΡΕΤΕ). Την Τετάρτη, ημέρα Πανελλαδικής απεργίας, μίλησε στο TPP για τα αιτήματα του Σωματείου, την κατάσταση για χιλιάδες εργαζομένους στα ΑΕΙ αλλά και την καταστολή που αντιμετώπισαν οι ερευνητές/τριες στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, σε μία εκδήλωση που κατά τραγική ειρωνεία ονομαζόταν «Βραδιά του Ερευνητή».
συνέντευξη στους Θάνο Καμήλαλη και Ηλιάνα Ζερβού
«Είμαστε ένα Σωματείο σχετικά νεαρό, που όμως συσπειρώνει ένα πολύ ιδιαίτερο κομμάτι εργαζομένων. Κυρίως απευθύνεται σε εργαζόμενους στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή τη Διδασκαλία και τις υποστηρικτικές λειτουργίες. Ένα κομμάτι πολυδαίδαλο και με πολύ επισφαλείς συνθήκες εργασίας» ανέφερε αρχικά η κα. Θάνου και στη συνέχεια ανέλυσε τα προβλήματα του κλάδου.
«O δικός μας ο κλάδος είναι και ένας περίεργος κλάδος, όπου κάθε φορά που αλλάζει η κυβέρνηση αλλάζουμε και Υπουργείο. Δηλαδή τη μία είμαστε στο Υπουργείο Ανάπτυξης, την άλλη στο Υπουργείο Παιδείας, λίγο κι από τα δύο, είμαστε ένας κλάδος πολυδιασπασμένος. Ένα από τα βασικά ζητήματα που επικρατούν στον κλάδο μας είναι η ανασφάλιστη εργασία μέσω πολλών διαφορετικών μορφών, από τις συμβάσεις υποτροφίας μέχρι τα λεγόμενα “μπλοκάκια”, δηλαδή τους πολλούς μικρούς εργολήπτες που υποτίθεται ότι υπάρχουν μέσα στα ιδρύματα. Έχουμε, επίσης, ανεξέλεγκτα ωράρια και πολύ χαμηλούς μισθούς, σε έναν χώρο που για πολλά χρόνια ήταν τελείως ασυνδικάλιστος, με αποτέλεσμα πάνω σε αυτές τις συνθήκες να ανθίζουν δυστυχώς πάρα πολλά φαινόμενα αυθαιρεσιών διαφορετικού τύπου».
Πληρωμές ανά τρίμηνο ή και αφού έχει παραδοθεί το έργο, απλήρωτη εργασία, εργασία τα Σαββατοκύριακα είναι μερικές από τις συνθήκες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι/ες οι εργαζόμενοι/ες στην Έρευνα. «Οι υποψήφιες διδακτόρισσες (ΥΔ) και μεταδιδακτόρισσες θεωρούνται συχνά από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ως η κατάλληλη επιλογή για φθηνό εργατικό δυναμικό που θα καλύψει (και) τις πάγιες διοικητικές ανάγκες των τμημάτων. Δεν είναι λίγες οι φορές που θέσεις γραμματειακής υποστήριξης, υποστήριξης λειτουργίας βιβλιοθήκης ή τεχνικής υποστήριξης στελεχώνονται από εργαζόμενες στην έρευνα» αναφέρεται σε πρόσφατη καταγγελία του Σωματείου, από το παράρτημα της Θεσσαλονίκης.
Απαντώντας σε ερώτηση για το ποια είναι η πηγή αυτών των προβλημάτων, εστίασε στη «συντριπτική πτώση της δημόσιας χρηματοδότησης» σημειώνοντας ότι «πάνω σε αυτή τη συνθήκη πολλαπλασιάζονται άπειρες μορφές επισφαλούς εργασίας, οι οποίες η αλήθεια είναι ότι είναι εισαγόμενες. Δηλαδή, αντίστοιχη κατάσταση στην Ακαδημία υπάρχει στις χώρες της Ε.Ε. στις ΗΠΑ και σε όλον τον κόσμο». Σχετικά με αυτήν την διεθνή πρακτική εξήγησε ότι «αυτό σχετίζεται και με την προσπάθεια αποσύνδεσης από ένα δημόσιο Πανεπιστήμιο που παράγει έρευνα για τις κοινωνικές ανάγκες και στρέφεται σε μια κατεύθυνση προσέλκυσης επενδύσεων, με βάση τις ανάγκες της αγοράς ή και άλλων ζητημάτων, όπως είναι τα εξοπλιστικά».
Η δημιουργία του Σωματείου των ερευνητών/τριών και των εργαζομένων στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, το 2021, προέκυψε ως απάντηση στην ανομία που επικρατεί γύρω από τις εργασιακές συνθήκες. «Ένα από τα πρώτα τρίπτυχα που έβαζε το Σωματείο μας στο υλικό του, από την πρώτη απεργία που κάναμε, ήταν το “Ωράριο – Μισθός – Ασφάλιση”. Για τόσο βασικά πράγματα μιλάμε και σε τόσο βασικά πράγματα έπρεπε να επανέλθει η συζήτηση» τόνισε χαρακτηριστικά η Πρόεδρος του Σ.ΕΡ.Ε.Τ.Ε.
Στα τρία περίπου χρόνια δράσης του, το Σωματείο έχει πραγματοποιήσει δύο κλαδικές απεργίες και έχει επεκταθεί σε «τρία παραρτήματα, σε Πάτρα – Θεσσαλονίκη – Λάρισα, οπότε εχει μαζικοποιηθεί ο λόγος μας και η πίεση που ασκούμε. Δεν έχουν αλλάξει συντριπτικά οι σχέσεις, αλλά υπάρχει πολύ μεγαλύτερη πίεση για αναγνώριση αυτού του δυναμικού, γιατί πολύς κόσμος ανακυκλώνεται και φεύγει από την Έρευνα».
«Ο αγώνας μας τώρα και ένα από τα βασικά μας συνθήματα στην Πανελλαδική Απεργία είναι η διεκδίκηση Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στην Έρευνα και τη Διδασκαλία τόνισε επίσης. «Ώστε να ορίσουμε κάπως, κάποιες από τις εργασιακές μας σχέσεις σε ένα πεδίο που όλα είναι μη νομικά κατοχυρωμένα. Κάποια στοιχειώδη που θα μας κάνουν να μπορούμε να ζήσουμε. Ακόμα και χωρίς την κρατική χρηματοδότηση, που είναι κι αυτή από τις βασικές μας διεκδικήσεις, περνάνε πολλά χρήματα από την Έρευνα, μέσα από ιδιωτικές πρωτοβουλίες, τα οποία ποτέ δεν καταλήγουν σε καλύτερες μισθολογικές απολαβές για εμάς».
Σημείωσε, ωστόσο, ότι «δεν κοιτάμε μόνο τα δικά μας αιτήματα, βλέπουμε και τη μεγάλη εικόνα, η οποία είναι κοινή για όλους. Είμαστε σε συνεχόμενο συντονισμό με όλο το κομμάτι των εργαζόμενων στην πανεπιστημιακή κοινότητα και τα ερευνητικά κέντρα. Σίγουρα με τους φοιτητές, που είναι σε έντονη αγωνιστική δραστηριότητα και με ένα κομμάτι των μελών ΔΕΠ (Διδακτικό και Εκπαιδευτικό Προσωπικό)». Ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τις κινητοποιήσεις ενάντια στα ιδιωτικά Πανεπιστήμια.
Αναφέρθηκε επίσης σε υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς γύρω από το επάγγελμα του ερευνητή, που επιχειρούν να μειώσουν το έργο του, οι οποίοι βασίζονται στην άγνοια και σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ σχολίασε και τη βίαιη καταστολή που αντιμετώπισε το Σωματείο, όταν προσπάθησε να μιλήσει για τα προβλήματα του χώρου σε μια εκδήλωση με όνομα «η Βραδιά του Ερευνητή».
«Έχουμε ακούσει πολλά. Οι “τεμπέληδες υποψήφιοι διδάκτορες”, ότι “δεν είναι εργασία, είναι χόμπι”, ότι είμαστε “φοιτητές”. Παράλληλα όμως, είμαστε αυτοί που πάνω στις δικές μας πλάτες κάνουνε διάφορες φιέστες, όπως η “Βραδιά του Ερευνητή”, μια ετήσια διοργάνωση που γίνεται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Φέτος, σε μία από τις πολλές εκδηλώσεις, με παρουσία πολιτικού προσωπικού, επιχειρήσαμε να εκθέσουμε τα χρόνια προβλήματά μας. Κι αυτό που αντικρίσαμε, με πρωτοβουλία του Πρύτανη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του κ. Χατζηγεωργίου, είναι τη βίαιη επίθεση από ΟΠΚΕ και ΜΑΤ και τη σύλληψη μελών του Σωματείου μας. Μας είχαν μόνο στους πάγκους, για να χρησιμοποιούμαστε ως βιτρίνα για την καινοτομία που τους ενδιαφέρει και όταν πάμε να συζητήσουμε για το πώς πρέπει να βιοποριστούμε, εκεί οι πόρτες κλείνουνε και καμιά φορά γίνεται και βίαιο. Τώρα πριν λίγο ενημερώθηκα ότι ο Πρύτανης έχει προχωρήσει σε λοκ άουτ, γιατί έχουμε ένα γλέντι οικονομικής ενίσχυσης στο Κάτω Πολυτεχνείο, για τα δικαστικά έξοδα του μέλους μας που συνελήφθη και για την υπόθεση του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, που ζητάει πίσω δεδουλευμένα από συναδέρφους».
«Αυτοί που μιλάνε για “Αριστεία” είναι άριστοι στην ανομία. Είναι άριστοι στο να παρανομούνε στα εργατικά δικαιώματα» τόνισε.
