Ο νέος χρόνοις βρίσκει την ανθρωπότητα με δυο ανοικτά πολεμικά μέτωπα, σε Ουκρανία και Μ. Ανατολή, με στρατιωτικοποίηση, παραπέρα της πολιτικής ζωής. Στην Ε.Ε. οι στρατιωτικές δαπάνες των κρατών μελών το 2024 έφτασαν 326 δισ, το 2% του ΑΕπ, στην Πολωνία ανέρχονται στο 4,12%, στην Ελλάδα πάνω από 3% ενώ το ΝΑΤΟ προσανατολίζεταιο για 5% και η Ε.Ε. προγραμμάτιζει 700 δισ για εξοπλισμούς και στρατιωτικές υποδομές μεταφέροντας 400 δισ από το ταμείο συνοχής. Αλλά και άλλες χώρες εκτός ΝΑΤΟ όπως η Ιαπωνία αλλά και η Ρωσία και Κίνα, αυξάνουν αυτού του είδους τις δαπάνες, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα πιο εξελιγμένα μαζητικά αεροπλάνα, υποβρύχια και άλλα οπλικά συστήματα. Η ακρίβεια στον τομέα της ενέργειας και τα τρόφιμα γενικότερα, οι οικονομικές δυσκολίες στα εργατικά λαικά στρώματα δημιουργούν ανασφάλεια, πολιτική αστάθεια κυρίως στις χώρες της Ε.Ε. αλλά και παγκόσμιες ανακατατάξεις.
Για τις αιτίες αυτής της κατάστασης, υπάρχουν δυο αναφορές που δίνουν μια ορισμένη απάντηση.
- Η Δυτική Δημοκρατία είναι σαν ένα βαμπίρ. Άρπαξε το αίμα πολλών ανθρώπων για πολλά χρόνια – υπό το πέπλο της αρετής.
- Η δεύτερη αναφορά είναι ερώτηση και απάντηση: Γιατί οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα που δεν έγινε ποτέ πραξικόπημα; Απάντηση: Οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα χωρίς αμερικανική πρεσβεία.
Εν αναμονή της ανάληψης της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Τραμπ, ξετυλίγονται διάφορα σενάρια, υπάρχουν βέβαια και δηλώσεις που το σηματοδοτούν. Πρόκειται για άνθρωπο απρόβλεπτο και αποφασιστικό. Θα πρέπει να αναμένουμε ορισμένες διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ και την εξωτερική πολιτική, η οποία βέβαια θα κινείται στα πλαίσια των στρατηγικών επιδιώξεων και του πολεμικού δόγματος των ΗΠΑ. Να διατηρήσουν την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική ηγεμονία σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο στόχαστρο: Κίνα, Ρωσία, Ιράν.
Η άρχουσα τάξη των ΗΠΑ, ή το λεγόμενο βαθύ κράτος, για χρόνια είχε εξασφαλίσει την κυριαρχία της και στα δυο κόμματα, το Δημοκρατικό και το Ρεπουμπλικανικό, τη Δικαιοσύνη το στρατό, τη CIA και το FBI. Εξασφαλίζοταν η λειτουργία του δικομματικού συστήματος μέσω της εναλλαγής κυρίως κάθε δυο τετραετίες. Η στελέχωση των κυβερνήσεων ήταν δεδομένη από τον ευρύτερο κρατικό μηχανισμό, αυτή ήταν και η σύνθεση της κυβέρνησης Τραμπ την πρώτη τετραετία. Το βαθύ κράτος ήθελε να απαλλαγεί από τον ατίθασο Τραμπ, αλλά αυτός άλωσε το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, γλύτωσε από τη δολοφονική απόπειρα, κέρδισε τις εκλογές, έχει μια κυβέρνηση με δικά του χαρακτηριστικά. Μέσω του Μασκ βλέπουμε παρεμβάσεις υπέρ πολιτικών σχηματισμών, που κινούνται στον ακροδεξιό χώροτου ευρωπαικού πολιτικού συστήματος και ταυτόχρονα μια συμπάθεια αυτών προς τον Τραμπ. Συνοπτικά μπορούμε να εκτιμήσουμε: υπάρχουν ορισμένα κοινά πχ ενάντια στους μετανάστατες. Το κύριο όμως είναι ότι εκφράζουν τη δυσαρέσκεια των λαών ενάντια στην ασκούμενη πολιτική, που δεν μπορούν να εκφράσουν τα αριστερά κόμματα αλλά και ακόμη βαθύτερα και ευρύτερα μια τάση ενάντια στους συνασπισμούς και τις ενώσεις, μια νοσταλγία για το έθνος – κράτος. Αυτό εκφράζει καλύτερα ο Τραμπ: “πρώτα η Αμερική”. Και στην Κίνα η UFWD, με αναφορές στους απανταχού κινέζους, κάτι ανάλογο υπάρχει και στη Ρωσία. Τα όρια μεταξύ εθνικισμού και πατριωτισμού δεν είναι σαφή.
Δηλώσεις Τραμπ
Για τον πόλεμο στην Ουκρανία: προεκλογικά δήλωνε ότι θα σταμάταγε άμεσα τον πόλεμο. Πρόσφατα είπε σε 6 μήνες. Έριξε τις ευθύνες στον Μπάιντεν για παραβίαση των συμφωνιών του Μινσκ. Ωστόσο υπάρχουν και άλλες συμφωνίες και γεγονότα που συνυπολογισθούν στην όποια συμφωνία, που μπορεί να μην είναι μόνο για την Ουκρανία.
Το 1990, η ιδρυτική διακύρηξη της Ουκρανίας αναφέρει τη μόνιμη ουδετερότητα του κράτους, χωρίς πυρηνικά που είναι ενταγμένα στο Σύνταγμα.
Το 1997, στο μνημόνιο της Βουδαπέστης μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας αναφέρεται αποδοχή της Ουκρανίας για ουδετερότητα χωρίς πυρηνικά εκμέρους των ΗΠΑ έχει υπογράψει ο τότε πρόεδρος Κλίντον. Φυσικά ρόλο θα παίξουν και τα τοπικά δημοψηφίσματα που αποφάσισαν ένταξει στη Ρωσία και η πορεία του πολέμου.
Παναμάς: Η διώρυγα κατασκευάστηκε επί Ρουσβελτ, μάλιστα η διάνοιξη συνυπολογίσθηκε με το μέγεθος των πλοίων της εποχής. Αργότερα παραχωρήθηκε στον Παναμά. Σήμερα, μια εταιρεία από το Χονγκ – Κονγκ ελέγχει δυο από τα πέντε λιμάνια, κατασκευάζει λιμάνι βαθέων υδάτων και μια τέταρτη γέφυρα στη διώρυγα.
Γροιλανδία: σήμερα οι ΗΠΑ έχουν στο νησί στρατιωτική βάση που φαίνεται ότι δεν αρκεί στον Τράμπ. Ανήκει στη Δανία, μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά αυτό φανερώνει ότι ο Τραμπ δεν κάνει διάκριση: είναι μήνυμα συμμόρφωσης στους συμμάχους της Ευρώπης και τον Καναδά.
Μέση Ανατολή: υπάρχει μια πολύπλευρη υποστήριξη των ΗΠΑ στο Ισραήλ. Ταυτόχρονα υπήρχε υποστήριξη ΗΠΑ – Ισραήλ προς τους Κούρδους. Η παρέμβαση της Τουρκίας στη Συρία, μια ορισμένη διφορούμενη δήλωση του Τραμπ, τα θετικά λόγια για τον Ερντογάν και η απουσία του Νετανάχιου από την ορκομωσία του Τράμπ, περιπλέκουν την κατάσταση μέσα στη γενική αδιαφορία για τους Παλαιστίνιους.
Η Ελλάδα: πρωτοστατεί στην ενίσχυση της Ουκρανίας,συμπαρατάσσεται με το Ισραήλ, επιδιώκει να ζωντανέψει τον άξονα Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ – ΗΠΑ. Ο Μητσοτάκης αναφέρει μονότονα “η Ελλάδα παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας” αγνοόντας τους κινδύνους που δημιουργεί η πολιτική του, μιλάει και για οικονομική ανάπτυξη. Τις ημέρες συζήτησης του προυπολογισμού μίλησε για το 2,3% ανάπτυξη, πάνω από την Ε.Ε., για αύξηση στους μισθούς. Ας δούμε την πραγματικότητα:
- το 2009, το κατά κεφαλή ΑΕΠ στη χώρα ήταν το 93% του μέσου όρου της ΕΕ. Το 2023 ήταν το 69%.
- ο μέσος μισθός στην χώρα ήταν 1379 ευρώ, σήμερα είναι 1325
- η παραγωγικότητα είναι 49% του μέρου όρου της Ε.Ε.
- το ΑΕΠ της Ελλάδας το 2008 ήταν 239 δις, το 2024 232
- σε 10 χρόνια ίσως φτάσουμε στους δείχτες τους προ κρίσης. Αλλά το χρέος παραμένει στα 410 δις,το δημόσιο μαζί με το ιδιωτικό χρέος πάνω από 600 δις.\
Ο κόσμος αλλάζει, η κυρίαρχη τάση των κρατών είναι όχι ολόπλευρη δέσμευση, παραδείγματα άπειρα. Οι Ινδίες είναι στους BRICS, έκαναν συμφωνίες με τη Ρωσία πρόσφατα για πετρέλαιο για 10 χρόνια, αλλά και με ΗΠΑ. Η Σ. Αραβία έχει εμπορικές συναλλαγές με ΗΠΑ και Κίνα. Το ίδιο μια σειρά χώρες της Ασίας και της Ν. Αμερικής. Το νέο έτος, η Ινδονησία ανακοίνωσε ένταξη στους BRICS. Στη χώρα μας, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τον προυπολογισμό ακούσθηκαν πολλά, όλα όμως ήταν στη ρότα του ευρωμονόδρομο. Αλλά βελτίωση χωρίς φτηνό ΦΑ και λιπάσματα απο τη Ρωσία, χωρίς αναστολή πληρωμής χρέους και με τις ΝΑΤΟικές στρατιωτικές δαπάνες στα ύψη δε γίνεται λύση των κοινωνικών προβλημάτων. Σε αυτά τα ζητήματα κρίνεται η προοδευτικότητα των κομμάτων και των πολιτικών συλλογικοτήτων, το ενδιαφέρον για τη λύση των προβλημάτων του λαού. Εξωπραγματική και επικίνδυνη είναι η ταύτιση από οριμένους της Κίνας με τις ΗΠΑ, της βάσης των ΗΠΑ στη Σούδα με τις εγκαταστάσεις της COSCO στον Πειραιά, αγνοόντας το χαρακτήρα και αντίστοιχες συμφωνίες.
