Πρόσφατα εκδόθηκε και παρουσιάστηκε στη Λευκάδα σε επιμέλεια της Βιβής Κοψιδά το ημερολόγιο του Πάνου Γιαννούλη καπετάνιου του 2ου τάγματος του 2/39 συντάγματος του ΕΛΑΣ. Η έκδοση και παρουσίαση του είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός για τη Λευκάδα και τους αγωνιστές της αντίστασης και των κατοπινών αγώνων, που οι αγώνες και η θυσία τους διαμόρφωσαν καλύτερες προϋποθέσεις για ένα φωτεινότερο μέλλον για όλους μας και ιδιαίτερα τους νέους.
Η μεγαλύτερη τιμή για τη Λευκάδα είναι η συμβολή των ανθρώπων της στους μεγάλους αγώνες και στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα δεκαετίες ολόκληρες ως τις μέρες μας. Στα πλαίσια αυτά ο αγώνας και η θυσία του Πάνου Γιαννούλη και των συντρόφων του, συνολικά ο μεγάλος αγώνας της εαμικής αντίστασης στην κατοχή και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας εναντίον της αγγλοαμερικάνικης εξάρτησης για πρόοδο και σοσιαλισμό έχουν ξεχωριστή θέση.
Στο ημερολόγιο ο συγγραφέας του περιγράφει τους αγώνες και τη δράση του ως στέλεχος του ΕΛΑΣ από το 1941 ως το 1945. Κατάφερε να το συγγράψει στην ανάπαυλα των μεγάλων γεγονότων μεταξύ του αγώνα της κατοχής και αυτού του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας μεταξύ Μάη 1945 και Οκτώβρη 1945 όνταςπαράνομος επικεφαλής των ανδρών του που δεν παρέδωσαν τον οπλισμό και έμειναν καταδιωκόμενοι αναμένοντας το νέο ξεσηκωμό.
Η συνέχεια δεν περιλαμβάνεται στο ημερολόγιο, δεν υπήρχε τότε χρόνος για ημερολόγια. Στη μάχη της Πούντας τον Ιούνιο του 1947 σκοτώθηκε και μαζί όλοι οι σύντροφοι του τα κεφάλια των οποίων τα κρέμασαν στο πεντοφάναρο της κεντρικής πλατείας οι “πατριώτες” λουφαδόροι, συμβιβασμένοι της κατοχής, συνεργάτες των κατακτητών και μετά την απελευθέρωση στην υπηρεσία της κυβέρνησης των “αντιστασιακών” του Καΐρου για να συνεχίσουν το προπολεμικό έργο τους στηριγμένοι στις αγγλικές ξιφολόγχες. Στο ημερολόγιο ζωντανεύει το “είναι’’, η ιδιοσυγκρασία του Πάνου Γιαννούλη, απείθαρχος, ανυπότακτος, με ετοιμότητα για δράση και θυσίες πολλές φορές παράτολμος, έβαζε το σκοπό και το καθήκον πάνω από τον εαυτό του τα έδινε όλα για την απελευθέρωση από τον κατακτητή για μια δίκαιη Ελλάδα για όλα τα παιδιά της.
Η ανάδειξη των μεγάλων ιστορικών στιγμών, των μεγάλων αγώνων και των ανθρώπων- πρωταγωνιστών τους που μεταφέρονται στις επόμενες γενιές είναι που διαμορφώνουν τους χαρακτήρες των ανθρώπων, το φρόνημα και της συνείδησή τους. Γύρω από αυτή την ιστορική αλήθεια διαμορφώνονται οι πρωτοπορίες και σε μεγάλο βαθμό οι λαοί, είναι το καύσιμο για την πορεία στο μέλλον. Η γνώση της ιστορίας είναι αναγκαίο στοιχείο για το μέλλον αν και όχι ικανό από μόνο του. Με μια όμως πολύ σημαντική επισήμανση. Η μετάδοση της ιστορικής αλήθειας ολόκληρης, όπως ακριβώς την έγραψαν οι πρωταγωνιστές της, χωρίς παραποιήσεις, αποσιωπήσεις και διαστρεβλώσεις.
Πόσο ωφελεί η εξιστόρηση να μένει στα ανδραγαθήματα και τις ικανότητες του Πάνου Γιαννούλη, γενικότερα η εξιστόρηση των γεγονότων, αν δεν αναδεικνύεται ο σκοπός του αγώνα, ποια ιδανικά τον ενέπνεαν, τι ήταν αυτό που κινητοποίησε έναν ολόκληρο λαό. Και επειδή την ιστορία την γράφουν οι νικητές κατά πως τους εξυπηρετεί βέβαια, η ολοκληρωμένη αλήθεια που φτάνει ευρύτερα στο κοινωνικό σύνολο και γίνεται κτήμα του είναι αυτό που θα ματαιώσει τα αντιλαϊκά σχέδια τους. Τότε η γνώση της ιστορίας γίνεται δύναμη,αλλιώς γίνεται επετειακός γιορτασμός, παρέλαση μπροστά από τους επίσημους, τότε ο αγώνας της κατοχής γίνεται άνευρη ενωμένη εθνική αντίσταση,θάβοντας τον εαμικό αγώνα και τον αγώνα του ΕΛΑΣ και αποκρύπτοντας ότι μέρος των Ελλήνων, η κυρίαρχη τάξη και όλοι όσους επηρέαζε ανέχτηκαν ή ανοιχτά συνεργάστηκαν με τον κατακτητή και πολέμησαν τις εαμικές δυνάμεις.
Ο Πάνος Γιαννούλης εμφορούμενος από τις ιδέες της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σοσιαλισμού και το πρόγραμμα του ΚΚΕ εντάχθηκε στο ΕΑΜ πολέμησε τον κατακτητή από τις γραμμές του ένοπλου βραχίονα του του ΕΛΑΣ. Το πρόγραμμα του ΕΑΜ και των πολιτικών δυνάμεων που το δημιούργησαν, κυρίως του ΚΚΕ, ο αγώνας που ανέπτυξε είχε διπλή στόχευση. Την απελευθέρωση της χώρας από την μπότα του κατακτητή και τη λαοκρατία, τη λύση δηλαδή του πολιτικού ζητήματος μεταπολεμικά με βάση τη θέληση του λαού. Ο περιορισμός των στόχων του αγώνα στην απελευθέρωση της χώρας μόνο, είναι η ουσία της διαστρέβλωσης της ιστορίας. Περιορίζεται στο μεγάλο ζήτημα της απελευθέρωσης και αποσιωπά εντελώς τους κοινωνικούς και πολιτικούς στόχους, την εξαγγελία της ανάγκης σοσιαλιστικής οργάνωσης κοινωνίας.
Η λαοκρατική λύση του κοινωνικού και πολιτικού προβλήματος της χώρας στο πρόγραμμα του ΕΑΜ ήταν συγκεκριμένη. Περιλάμβανε την εξομάλυνση στο εσωτερικό της χώρας μετά την απελευθέρωση, τον αφοπλισμό και την τιμωρία των συνεργατών του κατακτητή, την αποκατάσταση της τροφοδοσίας των πόλεων που πεινούσαν, την ανόρθωση των κοινωνικών λειτουργιών και ελεύθερες δημοκρατικές εκλογές για την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης και βέβαια ολοκληρωμένο πλαίσιο μέτρων που οδηγούσαν τη χώρα στο σοσιαλισμό.
Με αυτό το πρόγραμμα γιγαντώθηκε το ΕΑΜ και το ΚΚΕ, για αυτούς τους σκοπούς αγωνίστηκε ο Πάνος Γιαννούλης και η σύντροφοι του. Προβάλλοντας τους αγώνες του χωρίς το περιεχόμενο και τους σκοπούς που τους ενέπνεαν και κινητοποιούσαν το λαό ουσιαστικά ευνουχίζεται η ιστορία, καταστρέφεται η ιστορική μνήμη, οδηγείται ο λαός και η χώρα στην αποδοχή μετέπειτα της αμερικανοκρατίας, της ένταξης στο ΝΑΤΟ και στην υποστήριξη των πολεμικών περιπετειών του, στην επιβολή των μνημονίων στην πιο πρόσφατη περίοδο, στην καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και του λαού, γίνεται η Ελλάδα πρωταθλήτρια στις πολεμικές δαπάνες αιμοδοτώντας τις πολυεθνικές του πολέμου στο όνομα της αντιμετώπισηςτων εξωτερικών απειλών, σε κατεστραμμένο σιδηρόδρομο με 57 νεκρούς, σε ιδιωτικοποιημένα κοινωνικά αγαθά, σε υποθηκευμένο μέλλον.
Τόσο μακριά φτάνει η διαστρέβλωση της ιστορίας χωρίς βέβαια να είναι η μοναδική αιτία για τα παραπάνω.
Αυτό δίνει και το μέτρο της ευθύνης των προοδευτικών εκπαιδευτικών, των προοδευτικών ανθρώπων και των κομμάτων και πολιτικών οργανώσεων που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστερά.
Γεράσιμος Αραβανής
