Άφησε μη ρωτάς· τρία κόκκινα άλογα στ’ αλώνι
γυρίζουν πάνω σ’ ανθρώπινα κόκαλα κι έχουν τα μάτια δεμένα,
άφησε μη ρωτάς, περίμενε· το αίμα, το αίμα
ένα πρωί θα σηκωθεί σαν τον αϊ-Γιώργη τον καβαλάρη
για να καρφώσει με το κοντάρι πάνω στο χώμα το δράκοντα.
(Γιώργος Σεφέρης, «Η μορφή της μοίρας»
80 χρόνια κλείνουν σήμερα από μια κορυφαία ημερομηνία της
ανθρώπινης ιστορίας: τα ξημερώματα της 8 ης προς την 9 η Μαϊου του
1945, κι ενώ ήδη η Κόκκινη Σημαία της ελπίδας κυματίζει τα ερείπια της
καγκελαρίας του Βερολίνου, οι αρχηγοί των τριών όπλων της ναζιστικής
Γερμανίας υπογράφουν την άνευ όρων παράδοσή της, μπροστά στο
θρυλικό σοβιετικό στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ και στους στρατιωτικούς
εκπροσώπους των συμμαχικών δυνάμεων. Ο Β` Παγκόσμιος πόλεμος,
για την Ευρώπη, έχει τελειώσει, με τη νίκη του Ανθρώπου απέναντι στο
Κτήνος του φασισμού και του ναζισμού.
Ο Β` Παγκόσμιος πόλεμος, όπως και ο πρώτος, ξεκίνησε ως
ιμπεριαλιστικός, ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες, για να
ξαναμοιράσουν τον κόσμο και τις παγκόσμιες αγορές. Ο χαρακτήρας του
Α` Παγκοσμίου Πολέμου παραμένει αναλλοίωτος μέχρι το τέλος του.
Αντίθετα, στο Β` Παγκόσμιο Πόλεμο υπάρχει ένας παράγοντας που
απουσίαζε από τον πρώτο: η Σοβιετική Ένωση, ως πρώτο σοσιαλιστικό –
εργατικό κράτος στην ιστορία. Η επίθεση του φασιστικού συνασπισμού
ενάντια στη Σοβιετική Ένωση προσδίδει στο Β` Παγκόσμιο Πόλεμο
στοιχεία σύγκρουσης ανάμεσα στα δύο οικονομικά – κοινωνικά
συστήματα (καπιταλιστικό – σοσιαλιστικό). Ο αντιφασιστικός
συνασπισμός που δημιουργείται κατά τη διάρκειά του, ανάμεσα στη
Σοβιετική Ένωση και στις δυτικές, καπιταλιστικές δυνάμεις (Μεγάλη
Βρετανία, Γαλλία, ΗΠΑ) έχει ασταθή χαρακτήρα, δεδομένου ότι οι
δυνάμεις αυτές προσβλέπουν στην εξασθένιση, ακόμα και στη διάλυση
της ΕΣΣΔ.
Όποιος προσπαθεί να εξισώσει το σοσιαλισμό με το φασισμό και
το ναζισμό, λειτουργεί ως το «ωραίο πλυντήριο» της φασιστικής
ιδεολογίας, της πιο ανατριχιαστικής που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.
Επίσης την αποταξικοποιεί: ο φασισμός έχει ισχυρότατο ταξικό πρόσημο.
Δεν είναι απλά μια αυταρχική μορφή διακυβέρνησης, με εθνικιστικά –
ρατσιστικά χαρακτηριστικά: είναι η μορφή διακυβέρνησης που επιλέγεικαι επιβάλλει, σε συνθήκες ιμπεριαλισμού η αστική τάξη, ώστε να διασφαλίσει τα συμφέροντά της.
Αν λοιπόν ο φασισμός και ο ναζισμός αποτελούν παιδιά της
αστικής τάξης σε συνθήκες ιμπεριαλισμού, ο σοσιαλισμός είναι το
προλεταριάτο συγκροτημένο σε κράτος. Η κεντρική διαπάλη κατά τη
διάρκεια του Β` Παγκοσμίου Πολέμου είναι, στην πραγματικότητα, η
διαπάλη ανάμεσα σε ένα κατώτερο και σε έναν ανώτερο κοινωνικό –
οικονομικό σχηματισμό. Και, όπως συμβαίνει συνήθως στην Ιστορία,
νίκησε ο ανώτερος.
Σε αυτό το σημείο όμως, αναφύεται και ένα άλλο, εξαιρετικά
σημαντικό ιδεολογικό – πολιτικό ζήτημα: δυστυχώς και από φορείς που
θα όφειλαν να υπερασπίζονται μέχρι τέλους αυτή τη διάσταση του Β`
Παγκοσμίου Πολέμου. Και αυτό το ζήτημα δεν είναι άλλο παρά η
θεώρηση του Β` παγκοσμίου Πολέμου αποκλειστικά ως ιμπεριαλιστικού.
Σε αυτή τη θεώρηση των πραγμάτων, παραγνωρίζεται τόσο ο ανοιχτά
αντικομμουνιστικός χαρακτήρας και προσανατολισμός των φασιστικών
καθεστώτων και του Άξονα, της στρατιωτικοπολιτικής συμμαχίας που
συγκρότησαν, όσο και η επιθετικότητα και η ύπουλη πολιτική των
δυτικών «συμμάχων» απέναντι στη Σοβιετική Ένωση. Θα τολμήσω να
πω κάτι ακόμα: σε μια τέτοια θεώρηση του πολέμου, ενυπάρχει και η
αμφισβήτηση της ίδιας της Σοβιετικής Ένωσης ως σοσιαλιστικού –
αγροτικού κράτους, αλλά και των μεγάλων αντιφασιστικών –
αντικατοχικών κινημάτων που έδρασαν στις κατεχόμενες χώρες με
επικεφαλής τους κομμουνιστές (λέγε με Λεβ Νταβίντοβιτς…). Τότε, γιατί
να τιμάμε την αντιφασιστική νίκη των λαών; Αντιφασιστική νίκη σε
ιμπεριαλιστικό πόλεμο;
Εμείς επιμένουμε: στο Β` Παγκόσμιο Πόλεμο συγκρούστηκε ο
Άνθρωπος με το Κτήνος. Και στην κοσμοϊστορική νίκη του Ανθρώπου, η
συμβολή του κράτους των εργατών και των αγροτών, της Σοβιετικής
Ένωσης, του ένοπλου βραχίονά του, του Κόκκινου Στρατού, αλλά και
των λαών της ΕΣΣΔ, είναι εκ των ων ου άνευ. αυτόν τον πόλεμο τον
κέρδισε το παγκόσμιο προλεταριάτο συγκροτημένο σε κράτος, αλλά και
το παγκόσμιο προλεταριάτο υψωμένο σε ηγεμονική δύναμη των εθνών
στις κατεχόμενες χώρες. Αυτόν τον πόλεμο τον κέρδισε η Σοβιετική
Ένωση και τα αντάρτικα κινήματα των κατεχόμενων χωρών, οργανωμένα
και καθοδηγημένα από τους κομμουνιστές που πλήρωσαν και το
βαρύτερο φόρο αίματος. Ανάμεσα σε αυτά, ξεχωριστή σημασία και
σπουδαιότητα έχει το ελληνικό αντάρτικο, η εαμική εθνική αντίσταση με
τον ένοπλο βραχίονά της, τον ΕΛΑΣ, το νεολαιϊστικο παρακλάδι της, την
ΕΠΟΝ, με ψυχή και κορμό το ΚΚΕ.
Τί είναι λοιπόν για μας και τί είναι για το σήμερα – και το αύριο
της ανθρωπότητας – η 9 η του Μάη: είναι η νίκη των «κολασμένων της
γης» απέναντι στους καταπιεστές τους‧ είναι η νότια μετόπη του
Παρθενώνα, όπου οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα τέρατα και τα νικούν‧
η Αντιγόνη νικήτρια μπροστά στον ηττημένο Κρέοντα‧ το κομμένο χέρι
του Κυναίγειρου πάνω στην περσική τριήρη και το «νενικήκαμεν» του
μυθικού Μαραθωνοδρόμου. Οι «Πέρσες» του Αισχύλου. Οι 3.000
εσταυρωμένοι σύντροφοι του Σπάρτακου. Οι βασανισμένοι και καμμένοι
«αιρεσιάρχες» του Μεσαίωνα που ξεσήκωναν τους ταπεινούς, τη «σκόνη
και τον κουρνιαχτό της ιστορίας» ενάντια στους αφεντάδες τους‧ οι
«αβράκωτοι» της μάχης του Βαλμί, το 1792, που νίκησαν το στρατό δυο
αυτοκρατοριών αλλά και οι λεροί φουστανελάδες του αγώνα της
ελληνικής ανεξαρτησίας. Είναι οι κομμουνάροι του 1871 και οι νεκροί
εργάτες της Θεσαλονίκης του `36. Είναι – αγέρωχοι, βαδίζοντας προς το
θάνατο – οι 200 της Καισαριανής. Είναι μια ολόκληρη στρατιά νεκρών,
ταπεινών, εργατών του χεριού και του μυαλού που πέρασαν και που
θάρθουν‧ που έζησαν την καταπίεση των ταξικών κοινωνιών και
πάλεψαν για την ανθρώπινη χειραφέτηση. Αυτή η στρατιά στηρίζει τους
σοβιετικούς φαντάρους την ώρα που υψώνουντην Κόκκινη Σημαία στο
Ράϊχσταγκ. Και η ιστορική μνήμη, αλλά και η υλική ανάγκη που γεννά
την ιστορία, το επαναστατικό υποκείμενο του καιρού μας, η εργατική
τάξη και οι σύμμαχοί της, οφείλουν να μην αφήσουν αυτή τη σημαία να
υποσταλεί ποτέ!
Εργατικός Αγώνας
