Μεταξύ των άλλων στην τοποθέτησή του ο Γεράσιμος Αραβανής ανέφερε:
Ο ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός σταθερά από την πρώτη στιγμή στο πλαίσιο της αναζήτησης νέων αγορών και επέκτασης της επιρροής του είχε στραμμένο το βλέμμα προς ανατολάς, ο περίφημος δρόμος προς ανατολαςόπως ονομάστηκε. Ανατολική Ευρώπη -Ουκρανία -Ρωσία -κεντρική Ασία. Ο μεγάλος πλούτος των περιοχών αυτών η ονομαστή και ιδιαίτερα παραγωγική μαύρη γη το πλούσιο υπέδαφος σε ορυκτά και κυρίως η μεγάλη η στρατηγική σημασία τις έκανε περιζήτητες.
Ο ιμπεριαλισμός στην προσπάθειά του αυτή προκάλεσε πλήθος αιματηρούς πολέμους από τον κριμαϊκό πόλεμο, στο πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, στην εκστρατεία στην ιμπεριαλιστών στην Ουκρανία εναντίον του εργατικού κράτους το 1919, όσα μεσολάβησαν στο μεσοπόλεμο, η επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας εναντίον της ΕΣΣΔ με τις ευλογίες Αγγλίας και Γαλλίας. Από το 1945 και ύστερα των προσπαθειών ηγούνται οι ΗΠΑ.
Άρα ο δρόμος προς ανατολάς ιστορικά ήταν και είναι βασικός προσανατολισμός της δράσης του ιμπεριαλισμού. Ακριβώς το ίδιο και για περισσότερους λόγους και πιο ουσιαστικούς ισχύει σήμερα.
Μετά το 1991 όταν η Ουκρανία έγινε ανεξάρτητο κράτος μπήκε σε λειτουργία ένα τεράστιο σχέδιο με πόρους και μέσα προκειμένου να διαδοθεί ο ναζισμός, να διαμορφωθεί ουκρανικό εθνικό αφήγημα και να υποταχθεί κάθε αντίσταση. Η Ουκρανία από ουδέτερο κράτος χωρίς πυρηνικά έπρεπε να μετατραπεί σε βάση του ιμπεριαλισμού. Δυτικές υπηρεσίες οργάνωσαν την πορτοκαλί επανάσταση το2004, το φασιστικό πραξικόπημα του Μεϊντάν επακολούθησε ο εμφύλιος πόλεμος και η επέμβαση στην Ρωσίας.
Η πραγματική αιτία του πολέμου και ο χαρακτήρας του
Μετά την μεγάλη κρίση του 2008 εξελίσσονται παγκόσμια και αλληλοτροφοδοτούνται δύο μεγάλες κρίσεις. Αφενός η αδυναμία της δύσης να ανακάμψει οικονομικά κυρίως οι χώρες της ΕΕ και λιγότερο οι ΗΠΑ με αποτέλεσμα η απόσταση μεταξύ τους να μεγαλώσει ιδιαίτερα υπέρ των ΗΠΑ και αφετέρου η αμφισβήτηση της παγκόσμιας ηγεμονίας των ΗΠΑ. Ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης είναι σε πλήρη δράση και ανατρέπει δραστικά τις όποιες ισορροπίες.
Χώρες στον αναπτυσσόμενο κόσμο έχουν μια ιδιαίτερα δυναμική ανάπτυξη. Η Κίνα απειλεί την οικονομική πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ, η Ρωσία ανέκαμψε και προβάλλει ως παγκόσμια δύναμη και μαζί μεγάλες χώρες όπως η Βραζιλία η Ινδία και άλλες που συσπειρώνονται στους BRICS απειλούν την παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ και μαζί τον πρωταγωνιστικό ρόλο τους και συνολικά της δύσης στις παγκόσμιες εξελίξεις.
Η Ρωσία συγκρούεται στην Ουκρανία με το καθεστώς του Κιέβου το οποίο έχει μπει στην υπηρεσία του ΝΑΤΟ με στόχο να καταστήσουν την Ουκρανία ορμητήριο εναντίον της. Διακηρυγμένος στόχος της Ρωσίας είναι η υπεράσπιση των Ρώσων και ρωσόφωνων και η ακύρωση της περικύκλωσης της χώρας και με αυτή την έννοια έχει δίκαιο χαρακτήρα. Παράλληλα ενισχύει αποφασιστικά την επιρροή της στην εξαιρετικής σημασίας περιοχή της Μαύρη θάλασσας και της Αν. Ουκρανίας. Όμως αν εξεταστεί, όπως και είναι το ορθό, στα πλαίσια της γενικότερης αντιπαράθεσης Ρωσίας – ΗΠΑ και ΝΑΤΟ το συμπέρασμα είναι ότι έχουμε αντιπαράθεση με ιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά. Δεν υπάρχουν εθνικά ρωσικά συμφέροντα στη Συρία στο Σαχέλ στην κεντρική Ασία κλπ.
Έγινε προσπάθεια να στοιχειοθετηθεί ο χαρακτήρας του πολέμου ως δίκαιος και πατριωτικός με το επιχείρημα ότι δεν πρόκειται για ιμπεριαλιστική χώρα. Όμως ιμπεριαλιστικούς πολέμους δεν κάνουν μόνο οι χώρες που έχουν ιδιαίτερα αναπτυγμένα ιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά. Ούτε βεβαίως κριτήριο του χαρακτήρα του πολέμου μπορεί να είναι ποιος είναι ο επιτιθέμενος και ποιος παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο.
Ο πολυπολικός κόσμος
Ένα σχετικά ισχυρό ρεύμα στη χώρα μας και παγκόσμια που αυτοτιτλοφορείται ως αντιφασιστικό και αντιιμπεριαλιστικό μας καλεί να στηρίξουμε τη Ρωσία και γενικότερα τους BRICS εναντίον των χωρών του δυτικού ιμπεριαλισμού για να διαμορφωθεί ένας πολυπολικός κόσμος που θα δημιουργήσει καλύτερες προϋποθέσεις για την εργατική υπόθεση.
Αφού θα είναι ένας κόσμος ανεξάρτητων κρατών χωρίς εξουσιαστές και επεκτατικούς πολέμους και εν τέλει πιο δίκαιος εκεί οι εργάτες, οι υπάλληλοι, οι αγρότες, οι επαγγελματίες θα βρουν την ικανοποίηση των αιτημάτων τους ή τουλάχιστον καλύτερες συνθήκες να οργανώσουν τη ζωή τους. Ορισμένοι μάλιστα αναφέρουν ότι η Κίνα 500 και πλέον χρόνια δεν έκανε πόλεμο κατάκτησης και άρα δεν έχει κουλτούρα και παραδόσεις επιθετικές, ακόμη ότι θα υπάρχει αναδιανομή πλούτου και αποκατάστασης της δημοκρατίας.
Ο πολυπολικός κόσμος διαμορφώνεται αντικειμενικά από την ίδια την πορεία των εξελίξεων και από τους νόμους κίνησης του καπιταλισμού. Δεν τον διαμορφώνουν τα κράτη και οι ηγεσίες με τη δράση τους, μπορούν να καθυστερήσουν τις εξελίξεις όχι όμως να τις ακυρώσουν. Ο ΤΡΑΜΠ δεν αποφασίζει τον πολυπολικό κόσμο, τα όρια της επιρροής κάθε πόλου και κάθε κράτους. Είναι πραγματιστής σε αντίθεση με την ηγεσία Μπάιντεν και με προηγούμενες ηγεσίες των ΗΠΑ αντιλαμβάνεται την αδυναμία των ΗΠΑ να διατηρήσουν την παγκόσμια κυριαρχία τους αποδέχεται ότι οι ανερχόμενες δυνάμεις και κυρίως η Κίνα διευρύνουν την επιρροή και τις δυνατότητες τους δημιουργούν συμμαχίες και γίνονται παράγοντας διαμόρφωσης των παγκόσμιων εξελίξεων και πλέον δεν μπορούν να το αποτρέψουν. Για αυτό το λόγο φροντίζει οι ΗΠΑ να έχουν τις μικρότερες απώλειες να κερδίσουν ότι μπορούν από άλλους ανταγωνιστές και κυρίως από τους ευρωπαίους και να ισχυροποιήσουν στην αμερικάνικη ήπειρο την επιρροή τους.
Το μέλλον του κόσμου δεν είναι κάποιος πολυπολικόςκόσμος που συγκροτείται από καπιταλιστικά κράτη, αλλά ο σοσιαλισμός, ο αληθινός σοσιαλισμός όταν τα συμφέροντα των εργατών και των συνόλου των εργαζομένων θα είναι κυρίαρχα. Οι ανταγωνισμοί και οι πόλεμοι το καπιταλιστικών κρατών έχουν στη βάση τους τα διαφορετικά και αντίθετα συμφέροντα των κυρίαρχων τάξεων και πάντα σε βάρος της εργατικής τάξης και των λαών. Η εξέλιξη των συγκρούσεων αυτών διαμορφώνει νέες συνθήκες και νέα δεδομένα για τους εργατικούς και λαϊκούς αγώνας που πρέπει το κίνημα να μελετά και να διαμορφώνει την πολιτική του. Όμως ο δρόμος των εργατών και των εργαζομένων για να διαμορφώσουν το μέλλον τους είναι ο ταξικός αγώνας, ο ταξικός πόλεμος.
Το καθήκον των εργατών και πρωτίστως των κομμουνιστών είναι πέρα από τον αγώνα για την ήττα του δυτικού ιμπεριαλισμού στην Ουκρανία στη Γάζα, στο Ιράν και σε όλο τον κόσμο να διαμορφώνουν ένα αυτοτελές και ανεξάρτητο ταξικό εργατικό κίνημα για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση σοσιαλιστικής κοινωνίας. Σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουμε πράγματι να μπούμε κάτω από ξένη σημαία.
Η στρατιωτικοποίηση των οικονομιών και οι επιπτώσεις στους λαούς
Οι παγκόσμιοι ανταγωνισμοί έχουν πάρει εκρηκτικό χαρακτήρα. Ο ρωσοουκρανικός πόλεμος συνεχίζεται. Η Βαλτική θάλασσα έγινε πεδίο πολέμου. Η Κομισιόν αποφάσισε να συμπήξει συμμαχία προθύμων για να στρατιωτικοποιήσει ολοκληρωτικά τη Μαύρη Θάλασσα που είναι ήδη πολεμικό πεδίο για να περιορίσει τη Ρωσία. Η Μέση Ανατολή φλέγεται. Η γενοκτονία στη Γάζα συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό και παράλληλα το Ισραήλ επιτίθεται στο Ιράν με πρόσχημα την υποτιθέμενη κατασκευή πυρηνικών όπλων, ενώ εκδηλώθηκε επίθεση στον αμερικανών με τα πιο σύγχρονα όπλα τους στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις. Ο χάρτης στη Μέση Ανατολή αλλάζει καθημερινά και θα αλλάξει βαθιά ο κίνδυνος γενικότερης ανάφλεξης πλησιάζει.
Η Ευρωπαϊκή ένωση για να υπηρετήσει αυτά τα σχέδια αλλά και με σκοπό να αναζωογονήσει την οικονομία των χωρών της που καιρό τώρα βρίσκονται σε ύφεση προχώρησε σε ένα κολοσσιαίο πρόγραμμα εξοπλισμού της – Rearm Europe-. Το ύψος του 800 δισεκατομμύρια ευρώ θα προέλθουν από τους κρατικούς προϋπολογισμού των χωρών της και 150 δισεκατομμύρια δάνεια που θα αποπληρώσουν τα κράτη. Στο δίλημμα βούτυρο ή κανόνια η απάντηση είναι κανόνια και κάθε είδους όπλα στρατοί, συνέχιση των πολέμων ώσπου καπιταλισμός ανακάμψει από την κρίση του αυτό το στοίχημα όμως έχει τεράστιες δυσκολίες.
Το αποτέλεσμα για τους λαούς και τις ανάγκες τους είναι σκληρό και κυρίως θα πληγούν οι κοινωνικές δαπάνες καθώς και οι ανάγκες και η προοπτική της νεολαίας και των φτωχότερων.
Σε ορισμένες χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης φάνηκαν ήδη τα θετικά αποτελέσματα από τη στροφή στην πολεμική οικονομία, Η Γερμανία παρουσίασε το πρώτο τρίμηνο του 2025 θετικό πρόσημο στο ΑΕΠ μετά από αρκετό καιρό, ενώ η Rhein metal η μεγαλύτερη βιομηχανία παραγωγής πυρομαχικών της Γερμανίας και ολόκληρης της Ευρώπης παρουσίαση χρηματιστηριακή αύξηση 850%.
Η Ελλάδα του Mητσοτάκη εμφανίζεται ως προθυμότερη των προθύμων παραγγέλει τέταρτη Μπελλαρα και 2+2 ιταλικές φρεγάτες και νέα εξοπλιστικό πρόγραμμα 25 δις. Η κυβερνητική προπαγάνδα θριαμβολογεί για την πορεία της οικονομίας που παρά τη λεηλασία του κόσμου της εργασίας αυτή δεν πάει καλά. Το 2024 το εμπορικό έλλειμμα σκαρφάλωσε στο 6% δείκτης της παραγωγικής απαξίωσης. Η εικόνα συμπληρώνεται αν συνυπολογιστούν οι τεράστιες τραγωδίες και τα εγκλήματα με ευθύνη του κράτους, τα Τέμπη, το μάτι, η πλημμύρα στη Θεσσαλία, η καταστροφή της αττικής, η διαφθορά από πνίγει τη χώρα – ΟΠΕΚΕΠΕ- και η ανομία με προεξέχοντα το ρόλο της κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού.
Στο βιβλίο γίνεται αναφορά στο σταχανοβικό κίνημακαι σε άλλο σημείο στην κολεκτιβοποίηση και στο χαρακτήρα που πήρε.
Το σταχανοφικό κίνημα μια ενθουσιώδης πρωτοβουλία των ανθρακωρύχων του Ντονμπάς για την αύξηση της παραγωγής ήταν κρίσιμη σημασίας και ενισχύθηκε από τη σοβιετική ηγεσία με στόχο να διαδοθεί και να καλλιεργηθεί και να λειτουργήσει ως σπινθήρας στον ενθουσιασμό και στην δραστηριότητα της εργατικής τάξης. Η αυτοθυσία της εργατικής τάξης σε μία χώρα με το επίπεδο ανάπτυξης και την ταξική σύνθεση της Ρωσίας ήταν κρίσιμης σημασίας παράγοντας. Όμως εξελίχθηκε εμπειρικά με υπερβολές, δημιούργησε διαφοροποιήσεις και αντιθέσεις εντός της εργατικής τάξης, άνοιξε την ψαλίδα των μισθών κι όλα αυτά είχαν αρνητικά αποτελέσματα.
Άλλο παράδειγμα που αναφέρεται στο βιβλίο είναι η περίπτωση της ΝΕΠ, της νέας οικονομικής πολιτικής, που εφαρμόστηκε από το 1921 και για ορισμένα χρόνια. Η εργατική εξουσία αντιμετώπιζε τεράστια προβλήματα ο κίνδυνος διάρρηξης της συμμαχίας εργατικής τάξης – αγροτιάς ήταν υπαρκτός έτσι επιλέχθηκε η νέα οικονομική πολιτική που όμως συνιστούσε προσωρινή υποχώρηση από την πορεία οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Η ΝΕΠ έδινε χώρο στην ανάπτυξη καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής ενδυνάμωνε μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες, κυρίως αγρότες, οι οποίοι είναι αντίπαλοι του σοσιαλισμού, αναζητούσαν συμμάχους στο εσωτερικό της χώρας και στο εξωτερικό και ο κίνδυνος από τη συνέχιση της ήταν ιδιαίτερα σοβαρός και έπρεπε να τερματιστεί όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν και να αντιμετωπιστούν τα αρνητικά αποτελέσματα της.
Η μεταβατική περίοδος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό είναι μία ιστορική περίοδος με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Την πολιτική εξουσία κατέχει εργατική τάξη όμως η οικονομική βάση και το εποικοδόμημα της κοινωνίας η συνείδηση και οι αντιλήψεις πλατιών μαζών διαμορφώθηκαν στην περίοδο του καπιταλισμού. Κάθε βήμα στην μεταβατική πορεία δημιουργεί νέα δεδομένα θετικά και αρνητικά, θετικά επειδή είναι ένα βήμα προς το σοσιαλισμό, αλλά δημιουργεί και νέες αντιθέσεις νέες διαφοροποίηση εντός της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, νέα προβλήματα και νέα καθήκοντα που απαιτούν συγκεκριμένο επιστημονικό σχέδιο για να επιλυθούν. Από δω απορρέει η ανάγκη διαμόρφωσης επιστημονικής συγκεκριμένης θεωρίας της μετάβασης με βάση τη μαρξιστική λενινιστική θεωρία και επιστημονικά μελετημένο σχέδιο που να συνδέει την αστική κληρονομιά με την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων που συντελείται τις κοινωνικές διαφοροποιήσεις που επιφέρει, τις διεθνείς συνθήκες, τις κατακτήσεις της επιστήμης και της τεχνικής.
Η έλλειψη επιστημονικά επεξεργασμένου προγράμματος μετάβασης είχε τεράστια αρνητική σημασία για τη Σ Ε. και τις χώρες του Υ Σ. Κυριάρχησε ο εμπειρισμός χάθηκε η επαφή με το στόχο τόσο που όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’60 το σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης και μετάβασης της κοινωνίας εξαντλήθηκε η αναζωογόνηση επιχειρήθηκε μέσω της εισαγωγής της αγοράς δηλαδή των καπιταλιστικών σχέσεων στη σοσιαλιστική οικονομία. ΟΙ συνέπειες ήταν καταστροφικές.
