Η σχέση του ανθρώπου με τον σκύλο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα συνεξέλιξης ειδών. Στη μαρξιστική αντίληψη για την εξέλιξη ο άνθρωπος δεν νοείται αποκομμένος από τη φύση αλλά ως μέρος της, μετασχηματίζοντάς την μέσα από την εργασία. Η συνεργασία με άλλα ζώα αποτέλεσε κρίκο για την ανάπτυξη της κοινωνικής ζωής.
Ο σκύλος κατάγεται από τον λύκο και εξημερώθηκε πριν από περίπου δεκαπέντε έως τριάντα χιλιάδες χρόνια. Η επικρατέστερη θεωρία είναι ότι οι πρώτοι λύκοι πλησίασαν ανθρώπινους οικισμούς τρεφόμενοι με απομεινάρια τροφής. Εκείνοι που ήταν λιγότερο επιθετικοί και πιο ανεκτικοί προς τον άνθρωπο βρήκαν σταδιακά θέση μέσα στις κοινότητες. Η διαδικασία αυτή δεν ήταν μονομερής εξημέρωση αλλά αλληλεπίδραση που διαμόρφωσε και τα δύο είδη. Οι άνθρωποι ωφελήθηκαν από την παρουσία των σκύλων και οι σκύλοι από την πρόσβαση σε τροφή και ασφάλεια.
Αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι η εξημέρωση ξεκίνησε στην Ευρασία. Στην περιοχή της Γερμανίας έχουν βρεθεί οστά σκύλων ηλικίας περίπου δεκατεσσάρων χιλιάδων ετών ενώ στη Σιβηρία και στην Κίνα τα ευρήματα φτάνουν έως και τριάντα χιλιάδες χρόνια πίσω.
Τα πρώτα σκυλιά ήταν συνεργάτες στις πρωτόγονες κοινωνίες και συνέβαλαν στην επιβίωση των ανθρώπινων κοινοτήτων. Προσέφεραν φύλαξη καταυλισμών προειδοποιώντας για θηρία ή εχθρικές επιθέσεις. Βοήθησαν στο κυνήγι αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα της συλλογής τροφής. Αργότερα χρησιμοποιήθηκαν και για τη μετακίνηση και το τράβηγμα φορτίων.
Με αυτόν τον τρόπο οι σκύλοι έγιναν οργανικό κομμάτι της ανθρώπινης εργασίας και συνεπώς της κοινωνικής εξέλιξης. Η σχέση αυτή ήταν αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος όπως ακριβώς περιγράφεται στη διαλεκτική τους ενότητα.
Στη σημερινή εποχή οι σκύλοι εξακολουθούν να ζουν δίπλα και μαζι μας, άλλοτε ως συνεργάτες σε διάφορες μορφές εργασίας όπως στη διάσωση ή στη φύλαξη κοπαδιών και άλλοτε ως μέλη της κοινωνικής ζωής.
Αδέσποτος ή δεσποζόμενος, ο σκύλος αποτελεί τον καλύτερο φίλο του Ανθρώπου.
