Στον διεθνή ανταγωνισμό των ιμπεριαλιστικών κέντρων, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ένα σοβαρό συγκριτικό μειονέκτημα: τον ολοένα και πιο γερασμένο και συρρικνούμενο πληθυσμό. Σύμφωνα με προβολές της Eurostat, η ΕΕ αναμένεται να φτάσει στο μέγιστο πληθυσμιακό της μέγεθος γύρω στο 2026 και στη συνέχεια να αρχίσει σταθερή πτώση, ενώ το ποσοστό των ατόμων άνω των 65 ετών θα φτάσει περίπου στο 32 % του συνολικού πληθυσμού ως το 2100, από περίπου 21 % σήμερα.
Ο δείκτης εξάρτησης των ηλικιωμένων είναι ήδη από τους υψηλότερους ανάμεσα στις ανεπτυγμένες οικονομίες, γεγονός που υπονομεύει τη διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού και πιέζει την παραγωγικότητα. Αντίθετα, η Κίνα και η Ινδία, παρά τις δικές τους δημογραφικές αντιφάσεις, διατηρούν υψηλότερο ποσοστό πληθυσμού σε παραγωγική ηλικία και συνεπώς πλεονέκτημα στον διεθνή ανταγωνισμό. Έτσι, η γήρανση και η μείωση του ενεργού πληθυσμού στην Ευρώπη μετατρέπονται σε παράγοντα αποδυνάμωσης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών οικονομιών, ιδιαίτερα σε τομείς που απαιτούν ευέλικτο και πολυάριθμο εργατικό δυναμικό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η πολιτική της ΕΕ στο μεταναστευτικό αποκτά όλο και πιο ξεκάθαρο ταξικό προσανατολισμό, με την τάση απορρόφησης φθηνού εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες να συνδυάζεται πλέον με μια νέα κατεύθυνση: την αναζήτηση εργαζομένων με δεξιότητες που θα στηρίξουν τις ανάγκες του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. (της συνταξης)
αναδημοσίευση από
Στην αύξηση του φθίνοντος πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως συνόλου κρίσιμος και αναντικατάστατος είναι ο ρόλος των μεταναστών με πολύ όμως μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα κράτη-μέλη της. Στο άρθρο αυτό, αφού δώσουμε σε έναν συνοπτικό Πίνακα τη μεταβολή του πληθυσμού με ξένη και εθνική υπηκοότητα και του συνολικού πληθυσμού της την 31.12.23 σε σχέση με την 1.1.2013, θα αναφέρουμε τις 5 ομάδες του πληθυσμού της ανάλογα με τη μεταβολή (αύξηση ή μείωση) του πληθυσμού με εθνική και ξένη υπηκοότητα των κρατών-μελών της και την επίπτωσή τους στη μεταβολή του συνολικού πληθυσμού τους. Τα στοιχεία που χρησιμοποιούμε είναι από τη βάση δεδομένων της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε. (της Eurostat).
Τα στοιχεία δίνονται στον Πίνακα. Στην 1η σειρά της πρώτης στήλης του Πίνακα δίνεται ο πληθυσμός με εθνική υπηκοότητα την 1.1.2013, στη 2η στήλη την 31.12.2023 και στην 3η η ποσοστιαία μεταβολή του την 31.12.23 σε σχέση με την 1.1.2013. Στη 2η σειρά δίνονται τα αντίστοιχα στοιχεία του πληθυσμού με ξένη υπηκοότητα και στην 3η του συνολικού πληθυσμού.
Από την 3η στήλη του Πίνακα φαίνεται ότι ο πληθυσμός της Ε.Ε. των 27 κρατών-μελών με ξένη υπηκοότητα αυξήθηκε πάνω από 50%, ενώ εκείνος με εθνική μειώθηκε. Η αύξηση του συνολικού πληθυσμού κατά 7.666.249 οφείλεται στο ότι η αύξηση του πληθυσμού με ξένη υπηκοότητα κατά 14.683.004 υπερκάλυψε τη μείωση εκείνου με εθνική κατά 7.116.755. Αν δεν αυξανόταν ο πληθυσμός με ξένη υπηκοότητα, αντί για αύξηση του συνολικού πληθυσμού κατά 7.666.249 θα υπήρχε μείωσή του κατά 7.116.755.
Σε ό,τι αφορά τη συμβολή του πληθυσμού με ξένη υπηκοότητα στη μεταβολή του πληθυσμού των επιμέρους κρατών-μελών υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις ανάλογα με τη μεταβολή (αύξηση ή μείωση) του πληθυσμού τους με εθνική και ξένη υπηκοότητα. Με βάση αυτή τη διάκριση υπάρχουν 5 ομάδες κρατών-μελών.
Στην 1η ομάδα περιλαμβάνονται 12 κράτη (Μάλτα, Λουξεμβούργο, Ιρλανδία, Κύπρος, Σουηδία, Ολλανδία, Δανία, Βέλγιο, Γαλλία, Εσθονία, Ισπανία και Φινλανδία) των οποίων ο συνολικός πληθυσμός αυξήθηκε χάρη στην αύξηση του πληθυσμού τόσο με εθνική όσο και με ξένη υπηκοότητα.
Στη 2η ομάδα είναι μόνο η Σλοβακία, της οποίας η αύξηση του συνολικού πληθυσμού οφείλεται στο ότι η αύξηση του πληθυσμού της με εθνική υπηκοότητα υπερκάλυψε τη μείωση εκείνου με ξένη.
Στην 3η ομάδα περιλαμβάνονται 5 κράτη (Αυστρία, Τσεχία, Γερμανία, Σλοβακία και Πορτογαλία) των οποίων η αύξηση του συνολικού πληθυσμού οφείλεται στο ότι η αύξηση του πληθυσμού με ξένη υπηκοότητα υπερκάλυψε τη μείωση εκείνου με εθνική.
Στην 4η ομάδα περιλαμβάνονται 7 κράτη (Ιταλία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Κροατία και Βουλγαρία) των οποίων η μείωση του συνολικού πληθυσμού οφείλεται στο ότι η μείωση του πληθυσμού με εθνική υπηκοότητα ήταν μεγαλύτερη από την αύξηση εκείνου με ξένη.
Στην 5η ομάδα περιλαμβάνονται 2 κράτη (η Ελλάδα και η Λετονία) των οποίων ο συνολικός πληθυσμός μειώθηκε εξαιτίας της μείωσης του πληθυσμού τόσο με εθνική όσο και με ξένη υπηκοότητα. Στην Ελλάδα ο πληθυσμός με εθνική υπηκοότητα μειώθηκε κατά 460.292 και εκείνος με ξένη κατά 142.603. Σε αντίθεση με τη χώρα μας, στην Πορτογαλία ο πληθυσμός με ξένη υπηκοότητα αυξήθηκε κατά 651.490 και υπερκάλυψε τη μείωση εκείνου με εθνική κατά 515.653.
Οι μετανάστες αποτελούν πολύτιμο και αναντικατάστατο εργατικό δυναμικό, το οποίο καλύπτει ζωτικές κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες (φροντίδα ηλικιωμένων και ατόμων με ειδικές ανάγκες, καθαρισμό οικιών, γραφείων, σχολείων και νοσοκομείων, οικοδομικές εργασίες, γεωργικές εργασίες κ.λπ.) για τις οποίες δεν υπάρχουν κάτοικοι με εθνική υπηκοότητα να τις καλύψουν. Αυτό ισχύει για όλα τα κράτη και ιδιαίτερα εκείνα των οποίων ο πληθυσμός με εθνική υπηκοότητα μειώνεται εξαιτίας κυρίως της υπεροχής των θανάτων έναντι των γεννήσεων (στην Ελλάδα αυτό συμβαίνει τα τελευταία 25 χρόνια).
Στην περίπτωση της χώρας μας, και για όσο διάστημα συνεχιστεί η κοντόφθαλμη πολιτική της κυβέρνησης τόσο έναντι των μεταναστών όσο και εκείνων με ξένη υπηκοότητα που είναι μόνιμοι κάτοικοι στη χώρα μας εδώ και δεκαετίες και των παιδιών τους που έχουν γεννηθεί και σπουδάσει εδώ, το πρόβλημα της έλλειψης εργατικών χεριών θα οξύνεται με πολύ σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες τώρα και σοβαρότερες στο άμεσο μέλλον.
● Πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
