Η συζήτηση για τις σπάνιες γαίες, τα κρίσιμα ορυκτά που αποτελούν τη βάση της σύγχρονης πολεμικής και ψηφιακής τεχνολογίας, φανερώνει τον οξύ ανταγωνισμό ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα συγκρούονται για τον έλεγχο των πρώτων υλών, των αλυσίδων παραγωγής και της τεχνολογικής υπεροχής, ενώ περιφερειακές δυνάμεις όπως η Τουρκία επιχειρούν να αξιοποιήσουν τα περιθώρια που δημιουργεί η αντιπαράθεση για να αναβαθμίσουν τη θέση τους μέσα στο διεθνές σύστημα.
Η κυβέρνηση Ερντογάν προωθεί σχέδιο για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων σπάνιων γαιών στην περιοχή Μπεϊλίκοβα του Εσκισεχίρ, επιδιώκοντας να μετατρέψει την Τουρκία σε παγκόσμιο παίκτη της νέας βιομηχανικής εποχής. Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση ότι παραδίδει κρίσιμους φυσικούς πόρους σε ιδιωτικά και ξένα συμφέροντα, κάνοντας λόγο για παραχώρηση κυριαρχίας.
Η ΜΙΤ εισηγείται στρατηγική που να υπερβαίνει την απλή εξαγωγή πρώτων υλών και να δίνει έμφαση στη διύλιση, στην τεχνολογική ανακύκλωση και στην παραγωγή τελικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Στόχος είναι η μείωση της εξάρτησης από τις αλυσίδες της Δύσης και η διεκδίκηση μεγαλύτερου μεριδίου στην τεχνολογική και στρατιωτική βιομηχανία.
Η σημασία των σπάνιων γαιών για τη σύγχρονη πολεμική μηχανή είναι τεράστια. Ένα μαχητικό F35 χρειάζεται περίπου 410 κιλά αυτών των στοιχείων, ένα αντιτορπιλικό τύπου Arleigh Burke πάνω από δύο τόνους, ενώ ένα πυρηνικό υποβρύχιο Virginia ξεπερνά τους τέσσερις. Είναι το υλικό υπόστρωμα πάνω στο οποίο στηρίζεται η στρατιωτική υπεροχή των ιμπεριαλιστικών στρατών.
Σήμερα η Κίνα ελέγχει σχεδόν το 92 τοις εκατό της παγκόσμιας διύλισης σπάνιων γαιών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι σύμμαχοί τους επιδιώκουν να απεξαρτηθούν από αυτή την κυριαρχία, επενδύοντας σε νέα κοιτάσματα και εναλλακτικές αλυσίδες εφοδιασμού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Τουρκία προσπαθεί να εμφανιστεί ως ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα, αξιοποιώντας τη γεωγραφική της θέση και τους φυσικούς της πόρους.
Η φιλοδοξία της Άγκυρας να αποκτήσει μεγαλύτερο ρόλο συναντά τα όρια που θέτουν οι σχέσεις εξάρτησης από το ΝΑΤΟ και το δυτικό κεφάλαιο. Παρά τις επιτυχίες της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας, η οικονομία της παραμένει δεμένη με τις αγορές και τη χρηματοδότηση της Δύσης, ενώ μεγάλο μέρος της τεχνολογίας της στηρίζεται σε αμερικανικά και ευρωπαϊκά εξαρτήματα.
Η προσπάθεια αυτονόμησης της Τουρκίας δεν αναιρεί τον εξαρτημένο χαρακτήρα της θέσης της στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Αντίθετα, την οδηγεί σε διαρκείς ελιγμούς ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις, άλλοτε προσεγγίζοντας την Κίνα και τη Ρωσία, άλλοτε επιδιώκοντας νέα ανταλλάγματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες με αντάλλαγμα τη συμμετοχή στα προγράμματα των F35 ή την αναβάθμιση των F16.
Το μεγάλο παιχνίδι των σπάνιων γαιών είναι η υλική έκφραση του παγκόσμιου ανταγωνισμού για τα κέρδη, την τεχνολογική υπεροχή και τον έλεγχο των φυσικών πόρων. Το τίμημα το πληρώνουν οι λαοί, με φτώχεια, περιβαλλοντική καταστροφή και πολέμους .
