Ξημέρωσε, για 85η φορά, μετά από «εκείνη την ημέρα» η 28η του Οκτώβρη, η επέτειος του παλλαϊκού ξεσηκωμού απέναντι στο φασίστα εισβολέα και στο ντόπιο φασισμό. Η μέρα – προοίμιο της εποποιίας του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ, η μέρα που απέδειξε στην ανθρωπότητα τί μπορεί να συμβεί όταν η εργατική τάξη με μπροστάρη το κόμμα της αναδεικνύεται σε ηγέτιδα τάξη του έθνους.
Για πάρα πολλά χρόνια – τουλάχιστον μέχρι την πτώση της χούντας αλλά και αρκετά χρόνια μετά – ο ελληνικός λαός, με τους κομμουνιστές πάντα μπροστά, πάλεψε να τιμηθεί η σπουδαία αυτή επέτειος όχι μόνο όπως της αξίζει αλλά και όπως επιτάσσει η ίδια η Ιστορία – ως αντικειμενική, υλική διαδικασία όσο και ως επιστημονική καταγραφή της. Οι παλαιότεροι εξ ημών θυμόμαστε τους γέροντες που συμμετείχαν στην εαμική εθνική αντίσταση να ξυλοκοπούνται αλύπητα από τις δυνάμεις καταστολής του … «αλλαγμένου» μεταπολιτευτικού Καραμανλή. Θυμόμαστε τους αγώνες που έδωσαν μαθητές και δάσκαλοι για να πάψει να ακούγεται στον επίσημο λόγο μέσα στα σχολεία ότι το «Όχι» το είπε ο φασίστας δικτάτορας Μεταξάς‧ ή ακόμα για να ακουστούν τραγούδια ζυμωμένα με το αίμα και την ψυχή του λαού μας, τραγούδια που υμνούν τους αγώνες του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ και που αποδεικνύουν ότι «αντάρτης, κλέφτης, παλληκάρι – πάντα είν` ο ίδιος ο λαός».
«Η Εθνική Αντίσταση θ` αναγνωριστεί και θάναι μέρα μεσημέρι», έλεγε ο αλησμόνητος μπάρμπα Κώστας Λουλές. Κι έτσι έγινε, κάτω από την πίεση του λαού. Το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας αποχώρησε από την αίθουσα του κοινοβουλίου την ώρα της ψηφοφορίας‧ από την παράταξη, έμεινε μόνος στην αίθουσα ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος που ψήφισε υπέρ – να ένιωσε άραγε τύψεις ο παλιός πολιτικός για εκείνο το άθλιο «Νέος Παρθενώνας» που είχε πει για τη Μακρόνησο;
Και ανακουφιστήκαμε γιατί για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μπορέσαμε να γιορτάσουμε την επέτειο με τη μνήμη του αίματός μας – του δικού μας αίματος – και με τα τραγούδια μας. Μπορέσαμε να αρθρώσουμε ελεύθερα το λόγο μας και να καταδείξουμε τον πραγματικό ρόλο και τις πραγματικές αιτίες της μη σύνταξης της επίσημης Ελλάδας με τα ομοειδή καθεστώτα του Άξονα. Αναδείξαμε το πραγματικό «Όχι», αυτό του ελληνικού λαού και των στρατευμένων παιδιών του‧ απλώσαμε σα σημαία το περίφημο γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη, ως ιδεολογική και πολιτική βάση πάνω στην οποία χτίστηκε το ΕΑΜ. Μιλήσαμε για την εαμική εποποίϊα, τις θυσίες, τα ολοκαυτώματα, τους ήρωές μας. Κλίναμε το γόνυ στο θυσιαστήριο της Λευτεριάς, στο Σκοπεύτήριο της Καισαριανής. Αναδείξαμε, από την άλλη πλευρά, την αθλιότητα και την ιδιοτέλεια της άρχουσας τάξης, τις πλευρές της συνεργασίας της με τον κατακτητή ή και (μετά την Απελευθέρωση) με τον εγγλέζικο ιμπεριαλισμό
Κι ακόμα, μιλήσαμε για το Μεγάλο Δεκέμβρη και για τη δεύτερη μεγάλη εποποιϊα, αυτήν του Δημοκρατικού Στρατού (που επίσης, 28 του Οκτώβρη ιδρύθηκε – και δεν ήταν τυχαία η ημερομηνία που επιλέχτηκε). Στοχαστήκαμε, συμφωνήσαμε και διαφωνήσαμε, πάνω στις νίκες, αλλά και στις αστοχίες, τα λάθη και τις τραγωδίες μας. Προσπαθήσαμε να διδαχτούμε και να διδάξουμε. Όσοι από μας γίναμε δάσκαλοι, προσπαθήσαμε να καλύψουμε τις σχεδόν ανύπαρκτες αναφορές στα σχολικά προγράμματα σε σχέση με την Αντίσταση, προσπαθώντας να περάσουμε στα παιδιά μας «το πνεύμα του μετώπου». Τα μάθαμε να τραγουδάνε με ενθουσιασμό τον ύμνο της ΕΠΟΝ και να χορεύουν λεβέντικα τα αντάρτικα. Τα φέραμε να προσκυνήσουν στην Καισαριανή…
Και μετά ξεχάσαμε. Ξεχάσαμε αυτό που δεν ξέχασε η άρχουσα τάξη: ότι δηλαδή, σε συνθήκες καπιταλισμού, το πάνω χέρι και στην ιδεολογική διαπαιδαγώγηση, το έχουν πάντα οι αστοί με τους μηχανισμούς τους, αυτοί οι αστοί που «τρομάξανε» στη μεγάλη δεκαετία του `40, αλλά τώρα επιχειρούν με λύσσα να πάρουν την οριστική ρεβάνς από το λαϊκό κίνημα…
Από το πρωί σήμερα τα μέσα μαζικής αποχαύνωσης και δη τα κρατικά έχουν αφηνιάσει: επίσκεψη στο σπίτι του Μεταξά και συνέντευξη με την εγγονή του‧ συνέντευξη με ιστορικό (;) που διατείνεται ότι γιορτάζουμε την έναρξη του πολέμου γιατί τότε είμαστε ενωμένοι και όχι τη λήξη του γιατί τότε είχαμε διχαστεί … Και βέβαια ούτε στην έναρξη του πολέμου είμαστε ενωμένοι, αλλά και στη λήξη του ο «διχασμός» ήτανε ανάμεσα σ` αυτούς που πήραν πάνω τους την τιμή της Ελλάδας και πολέμησαν στα βουνά και στις πόλεις και στους κηφήνες του Καϊρου, τους μαυραγορίτες και τους δοσίλογους από την άλλη…
«Πετράδι του στέμματος» της φετινής αστικής προπαγάνδας είναι το μήνυμα της υπουργού παιδείας (οθντκ) για την ημέρα. Η πιο ήπια κριτική που μπορεί να γίνει σ` αυτό το άθλιο κείμενο είναι η φράση του Ροϊδη ότι «επεκράτησεν εις όλους τους τόπους ο πλέον αγράμματος να αναλαμβάνει το Υπουργείον επί της Παιδείας». Πρόκειται για ένα κείμενο που μορφολογικά συναγωνίζεται επάξια έκθεση μέτριου μαθητή της Α` Λυκείου. Πραγματολογικά και ιστορικά φανερώνει ότι οι ιστορικές πηγές της κυρίας για την ημέρα περιορίζονται στις ταινίες που γύριζε ο Τζέϊμς Πάρις επί χούντας. Ιδεολογικά δε, το στίγμα είναι ολοφάνερο; Στην Ελλάδα επιτέθηκε η «μουσολινική» Ιταλία‧ όχι η φασιστική, ο όρος φασισμός δεν υπάρχει πουθενά στο κείμενο. Αλλά διαβάστε παρακαλώ και το απόσπασμα που ακολουθεί (οι υπογραμμίσεις δικές μου):
«Έτσι, οι συγκλονιστικές επιτυχίες που καταγράφηκαν στα βουνά της Πίνδου, από άνδρες και γυναίκες, υπήρξαν από εκείνες τις στιγμές της ελληνικής ιστορίας οι οποίες δεν παραπέμπουν μόνο σε πράξεις αυτοθυσίας αλλά και σε ένα αποφασιστικό σχέδιο νίκης. Ένα σχέδιο που ήρθε ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής προετοιμασίας του ελληνικού κράτους επί πολλά χρόνια, αλλά και της εξαιρετικής ποιότητας της ελληνικής κοινωνίας, που είχε κατορθώσει να περάσει με απαράμιλλο σθένος μέσα από τις δοκιμασίες του μεσοπολέμου και να παρουσιαστεί πιο δυνατή και πιο ενωμένη σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία».
Έτσι λοιπόν: αποφασιστικό σχέδιο νίκης, η πλήρης αδιαφορία του καθεστώτος Μεταξά που περίμενε να πέσουν λίγες τουφεκιές «διά την τιμήν των όπλων»‧ η διασπάθιση των χρημάτων από τους εράνους «υπέρ της αεροπορίας»‧ η εκπόνηση των βρετανικών σχεδίων για γραμμή άμυνας του ελληνικού στρατού στον ποταμό Αλιάκμονα‧ η άοπλη Κρήτη‧ η εγκατάλειψη του ελληνικού λαού στην τύχη του, όταν μπήκαν οι γερμανοί στην Αθήνα…
Η δε ελληνική κοινωνία με το απαράμιλλο σθένος της, είχε καταπιεί πολύ ρετσινόλαδο τα 4 προηγούμενα χρόνια, είχε καθίσει πάνω σε βουνά από πάγο και είχε παραθερίσει δημοσία δαπάνη σε πολλά ξερονήσια … Ο δε στρατός δεν είχε ξεπεράσει την κατάσταση αποσύνθεσης στην οποία οδηγήθηκε μετά την Μικρασιατική καταστροφή…
Η κ. υπουργός λοιπόν φαίνεται ότι μετά την προφανή της φιλοδοξία να διαλύσει σχολειά και πανεπιστήμια, φιλοδοξεί επίσης να γίνει το «ωραίο πλυντήριο» της δικτατορίας Μεταξά. Προφανέστατα εκφράζει την επίσημη κυβερνητική γραμμή, τη γραμμή συνολικά της άρχουσας τάξης με την οποία επιχειρείται η αναθεώρηση της ιστορίας και η μετονομασία του άσπρου σε μαύρο και του κρέατος σε ψάρι. Να τη χαίρονται!
Εμείς, από τη μεριά μας, να μην αφήσουμε την τιμή, τη μνήμη και το αίμα μας να σπιλώνονται από όσους με ιδιοτέλεια το καρπώθηκαν. Να εντείνουμε τις προσπάθειές μας η αλήθεια για την 28η του Οκτώβρη, για την ενιαία εποποιία της Εαμικής Εθνικής Αντίστασης, του Δεκέμβρη και του ΔΣΕ να φτάσουν στις νέες γενιές και να τις διδάξουν. Και να θυμόμαστε πάντα τα λόγια που ο Γιάννης Ρίτσος βάζει στα στόματα των «200» λίγο πριν βαδίσουν στη δόξα και στο θάνατα:
(…) Εμείς
Μερτικό δε ζητήσαμε. Τίποτα. Μόνον
Θυμηθείτε το: αν η ελευθερία
Δε βαδίσει στα χνάρια του αίματός μας,
Εδώ θα μας σκοτώνουν κάθε μέρα. Γειά σας.
