Η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας στη Θεσσαλονίκη είναι αποκαλυπτική για την πορεία ολόκληρου του μικρομεσαίου εμπορίου. Πάνω από τετρακόσια καταστήματα παραμένουν ξενοίκιαστα ή προς πώληση, συνθέτοντας ένα σκηνικό εγκατάλειψης και αδιεξόδου. Σκόνη στις προθήκες, κατεβασμένα ρολά και σημειώματα κάτω από τις πόρτες μαρτυρούν μια αγορά που έχει χάσει τον παλμό της. Οι δρόμοι μιας άλλοτε ζωντανής εμπορικής περιοχής θυμίζουν σήμερα νεκροταφείο μικρών επιχειρήσεων
Οι μαρτυρίες των ίδιων των επαγγελματιών είναι ενδεικτικές. Ο Γιάννης Καπετανάκης, που διατηρεί κατάστημα τροφίμων, σημειώνει ότι τα μικρά παντοπωλεία δεν έχουν πλέον ζήτηση καθώς οι καταναλωτές στρέφονται στα σούπερ μάρκετ. Οι μεγάλες αλυσίδες αξιοποιώντας την κλίμακα ,την οργανωμένη εφοδιαστική και τις εκπτώσεις όγκου, απορροφούν όλη τη ρευστότητα της αγοράς. Ο μικρός έμπορος ακόμη και όταν έχει σταθερή πελατεία δεν μπορεί να αντέξει το κόστος λειτουργίας, τη φορολογία και τα ενοίκια που παραμένουν δυσβάσταχτα. Η Νανά Αντωνακάκη μετά από είκοσι χρόνια λειτουργίας καταστήματος ένδυσης δηλώνει πως σκέφτεται να πουλήσει την επιχείρηση και να γίνει υπάλληλος γιατί δεν υπάρχει πια κίνηση και ο κόσμος είναι πιεσμένος οικονομικά
Το φαινόμενο δεν περιορίζεται σε μία περιοχή ή σε έναν κλάδο. Από τα παντοπωλεία μέχρι τα κομμωτήρια και τα καταστήματα ειδών ένδυσης οι μικρές επιχειρήσεις μαραζώνουν κάτω από το βάρος του ανταγωνισμού με τα μονοπώλια. Οι αλυσίδες και οι πολυεθνικές με κεφάλαια χαμηλότερο κόστος ανά μονάδα προϊόντος και μαζική διαφήμιση επιβάλλουν όρους που ο αυτοαπασχολούμενος δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, ουσία της καπιταλιστικής ανάπτυξης στο σημερινό της στάδιο, οδηγεί στη συνεχή συρρίκνωση των μικρών παραγωγικών μονάδων. Είναι όλο και πιο ακριβό να είναι κανείς ελεύθερος επαγγελματίας ή μικρός επιχειρηματίας. Η ίδια η δομή του οικονομικού συστήματος επιβραβεύει το μέγεθος και τιμωρεί τη μικρή κλίμακα
Η λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας είναι καθρέφτης μιας γενικότερης πραγματικότητας. Η τάση συγκεντροποίησης του κεφαλαίου σαρώνει τον μικρό επαγγελματία και τον σπρώχνει είτε στην ανεργία είτε στην εξάρτηση από τα ίδια τα μονοπώλια που τον εκτόπισαν. Η λεγόμενη ανάπτυξη μεταφράζεται σε συγκέντρωση πλούτου και ισχύος σε λίγα χέρια ενώ οι δρόμοι γεμίζουν με άδεια καταστήματα. Το μονοπώλιο έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με τον ελεύθερο ανταγωνισμό, αποκαλύπτοντας το πραγματικό πρόσωπο του ιμπεριαλισμού και τις αντιθέσεις που γεννά. Για τους μικρούς επαγγελματίες, το να παραμείνουν ανεξάρτητοι γίνεται ολοένα πιο δύσκολο και πιο ακριβό, καθώς η ίδια η οικονομία σχεδιάζεται για να υπηρετεί τα συμφέροντα των λίγων και ισχυρών.
