Γράφει ο Γεράσιμος Αραβανής
Το εκλογικό αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογικών αναμετρήσεων δημιούργησε νέες συνθήκες και νέα δεδομένα. Κατέρρευσε ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Δημοκρατία ξεπέρασε το 40%, η ακροδεξιά μαζί και ένα τμήμα της πού ουσιαστικά έχει φασιστικά χαρακτηριστικά έφτασε στο 14%, μικρή αύξηση παρουσίασε το κλασικό κόμμα του κέντρου, το ΠΑΣΟΚ, ο μικροαστικός προς τα αριστερά χώρος δέχτηκε πολύ σημαντικά πλήγματα και το ΚΚΕ αύξησε τις δυνάμεις του.
Επί της ουσίας πρόκειται για ένα πιο δυσχερή συσχετισμό δύναμης σε βάρος των εργατικών και λαϊκών δυνάμεων που δυσκολεύει περαιτέρω τους όρους της δράσης εναντίον της πολιτικής του κεφαλαίου, της διακίνησης των ιδεών και των αξιών της εργατικής τάξης και του σοσιαλισμού. Πριν δεν ήταν φυσικά όλα ρόδινα, υπήρχαν πολύ σημαντικές δυσκολίες αντικειμενικές και στο κίνημα, όμως έχουμε συνθήκες χειρότερες τώρα.
Ήδη από τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης και τις πρώτες κινήσεις της μπορεί κανείς να συνάγει ορισμένες βασικές κατευθύνσεις και επιδιώξεις:
– Η επίθεση στα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των εργαζομένων συνεχίζεται και θα συνεχιστεί με αμείωτη ένταση. Όλες αυτές οι παρεμβάσεις έχουν ως κοινό παρονομαστή την προώθηση των συμφερόντων της ολιγαρχίας, τη μεγαλύτερη ασυδοσία της δράσης του κεφαλαίου με αρνητικές επιπτώσεις στα εισοδήματα, τα δικαιώματα, τις σχέσεις εργασίας των μισθωτών, αλλά και των όρων που ασκούν την οικονομική δράση τους τα εργαζόμενα τμήματα της κοινωνίας και οι μικροαγρότες, οι επαγγελματίες και οι μικρέμποροι. Μειώνονται οι μόνιμοι εργαζόμενοι και εκτινάσσονται οι προσλήψεις με σύμβαση ορισμένου χρόνου. Οξυμένα προβλήματα πχ στεγαστικό τα αξιοποιεί η κυβέρνηση για να κερδοσκοπήσει το κατασκευαστικό κεφάλαιο με τη δημόσια γη και τα ακίνητα, να πολλαπλασιάσει τα κέρδη του και κάποια από τα ακίνητα αυτά να δοθούν με χαμηλό ενοίκιο ή να χορηγηθούν χαμηλότοκα δάνεια σε νέα ζευγάρια. Ένα τέτοιο μοντέλο εμπλοκής δηλαδή του ιδιωτικού κεφαλαίου σε μία σειρά δραστηριότητες με το κράτος, τα περιβόητα ΣΔΙΤ, θα γενικευτεί. Αναμένονται πολύ περισσότερες παρεμβάσεις το επόμενο διάστημα που θα αφορούν σε όλους τους τομείς, τα οξυμένα προβλήματα και θα σχετίζονται με ευρύτατα τμήματα εργαζομένων.
Την ίδια ώρα οι πλειστηριασμοί και σε ευρεία έκταση οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας επιταχύνονται.
Ως συνέπεια της πολιτικής αυτής τα προβλήματα θα μεγαλώσουν, η δυσαρέσκεια θα μεγαλώσει και μαζί οι λαϊκές αντιδράσεις. Όλα αυτά είναι η αντικειμενική βάση ανάπτυξης των λαϊκών αγώνων και του εργατικού και λαϊκού κινήματος.
– Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προωθήσει με γρήγορους ρυθμούς μεταρρυθμίσεις που αμφισβητούν παραδοσιακά δεδομένα της Ελληνικής δεξιάς και κινούνται προς το πολιτικό κέντρο. Δημοσιεύματα φέρουν δεδομένη την κατάργηση του θρησκευτικού όρκου, ότι προετοιμάζεται για νομοθέτηση ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών και υιοθεσία εκ μέρους τους κλπ. Δημοσιεύματα επίσης φέρουν ως δεδομένη την πρόθεση στην επόμενη Συνταγματική αναθεώρηση η κυβέρνηση να προχωρήσει το διαχωρισμό εκκλησίας κράτους. Πολλά από αυτά είναι υπερώριμες αστικοδημοκρατικές διεκδικήσεις που οι αστικές πολιτικές δυνάμεις για τους δικούς τους λόγους δεν ήθελαν να προωθήσουν.
Η αλλαγή στάσης και πολιτικής απέναντι στην Τουρκία κάθ’ υπόδειξη των αμερικανών είναι ένα άλλο θέμα που ξεσηκώνει διαμαρτυρίες. Η αναθεώρηση της συνθήκης που διέπει το καθεστώς των στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων, τουλάχιστον ως προς την ονομασία τους, η απαλοιφή του κυπριακού Κράτους και η απεικόνιση του με τη μορφή γεωγραφικών συντεταγμένων στους νατοϊκούς χάρτες, η σταδιακή αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών του Αιγαίου αμφισβητούν ευθέως την κυριαρχία της χώρας και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας φόβοι που εντάθηκαν μετά την συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, την θέτουν ολοκληρωτικά χωρίς την παραμικρή αντίρρηση στην υπηρεσία του ΝΑΤΟ και των Αμερικανών. Τα παραπάνω πραγματικά αλλάζουν βαθιά την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, τη σχέση της με τις γειτονικές χώρες και τους γεωστρατηγικούς προσανατολισμούς της.
Όλα τα παραπάνω όμως αμφισβητούν ευθέως την έννοια της πατρίδας όπως την έχει μεγάλο τμήμα της Ελληνικής δεξιάς. Το τρίπτυχο Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια όπως το έχει εμπεδώσει και εμπνέεται απ’ αυτό η ελληνική δεξιά και είναι η βάση σε πολύ μεγάλο βαθμό της πολιτικής συγκρότησης της και κυρίαρχη αντίληψη για μεγάλο τμήμα της κλονίζεται.
-Η εντατικότερη ιδεολογική επίθεση, αυτή που παλαιότερα ο Βορίδης κήρυξε ως τερματισμό της ηγεμονίας της αριστεράς, στις ιδέες και τις αξίες της εργατικής τάξης και του σοσιαλισμού, την αλληλεγγύη, τη συλλογικότητα και το συλλογικό έναντι της ατομικότητας , η αριστεία και οι άριστοι και όχι το κοινωνικό σύνολο, η ενεργός αναθεώρηση της ιστορίας στα μέτρα του κεφαλαίου και των επιδιώξεών του. Η αντίληψη είναι δίνονται ευκαιρίες και δυνατότητες και όποιοι μπορούν τις εκμεταλλεύονται.
Τα δεδομένα που περιγράψαμε σε συνδυασμό και με άλλες πλευρές και με την καταστροφή πλέον του ασταθούς δικομματισμού που επετεύχθη το 2015 και παρά τη φαινομενική παντοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ωριμάζουν με ταχείς ρυθμούς διαδικασίες αναδιάταξη του αστικού πολιτικού σκηνικού και σε ένα βαθμό του πολιτικού σκηνικού γενικότερα και μάλιστα σημαντικές εξελίξεις θα έχουμε πριν τις ευρωεκλογές. Τα δημοσιεύματα του ακροδεξιού τύπου το μαρτυρούν, ενώ το ενδιαφέρον και η εμπλοκή μεγάλων πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων στη διαδικασία στην προεκλογική περίοδο και στη διαμόρφωση του αποτελέσματος και ύστερα από τις εκλογές ήταν έντονη και θα συνεχιστεί. Η διαδικασία αυτή εξελίσσεται χρόνια σήμερα όμως σε συνθήκες ευνοϊκότερου συσχετισμού επιταχύνεται
Η Στροφή της Νέας Δημοκρατίας προς το πολιτικό κέντρο που την καθιστά ένα κόμμα με νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική, πειθήνιο στον ευρωατλαντισμό πού από τα πράγματα η στροφή της προς το κεντρώο χώρο αμφισβητεί παραδοσιακές αξίες της δεξιάς θα ανοίξει χώρο στην ανάπτυξη του χώρου δεξιότερα της. Κάποιοι κάνουν λόγο και για ποσοστά 20%.
Το φασιστικό τμήμα της ακροδεξιάς είναι χρήσιμο στο σύστημα να παίζει το ρόλο του μπαμπούλα και να μετατοπίζει την πολιτική ατζέντα προς τα δεξιά, δεν είναι όμως χρήσιμο ως πολιτικός εταίρος της Νέας Δημοκρατίας για το σχηματισμό Κυβέρνησης.
Η υπόλοιπη ακροδεξιά μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει κυβερνητικό εταίρο μία διαδικασία βεβαίως που εκτυλίσσεται σε πάρα πολλές χώρες της Ευρώπης με επιτυχία. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται ότι μπορεί να ανακάμψει και να διατηρηθεί ως σημαντική παρουσία στην πολιτική σκηνή και το ΠΑΣΟΚ χωρίς ιδιαίτερη δυναμική και με ισχυρή οικονομική και πολιτική στήριξη από μεγάλα συμφέροντα μπορεί να διατηρηθεί ως ένα κόμμα μεσαίου μεγέθους και συμπληρωματικού χαρακτήρα για τη σταθερότητα του πολιτικού συστήματος.
Μία τέτοια εικόνα βλέπουμε να διαμορφώνεται σε αρκετές χώρες της Ευρώπης.
Οι διαδικασίες αυτές δεν θα εξελιχθούν σε κλίμα ανέφελο, ηρεμίας και σύμπνοιας, αλλά σκληρής αντιπαράθεσης οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων αφού τα συμφέροντα και οι επιδιώξεις τους δεν ταυτίζονται.
Στις συνθήκες αυτές δημιουργούνται δυνατότητες για τους κομμουνιστές και την ανατρεπτική αριστερά να παρέμβουν να βελτιώσουν τις θέσεις τους και να δράσουν με καλύτερες προϋποθέσεις την επόμενη μέρα παρεμποδίζοντας ως ένα βαθμό την εξέλιξη αυτών των σχεδίων στερέωσης του πολιτικού σκηνικού και του πολιτικού συστήματος της χώρας.
Το ερώτημα είναι αν αυτή τη φορά η ευκαιρία θα αξιοποιηθεί από τους κομμουνιστές, όλα τα σχήματα που αναφέρονται στο μαρξισμό και του λενινισμό, από την υπόλοιπη αριστερά και θα οργανώσουν όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες και τις προσπάθειες που απαιτούνται.
