Γράφει ο Γεράσιμος Αραβανής
Το κίνημα εναντίον της κατάληψης των παραλιών που δυσφήμισαν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ως κίνημα της πετσέτας εξαπλώνεται με μεγάλη ταχύτητα και θα εξαπλωθεί ακόμη περισσότερο, αφού το πρόβλημα της κατάληψης των παραλιών από κάθε είδους μεγάλα και μικρότερα ιδιωτικά συμφέροντα από άκρη σε άκρη της χώρας παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις.
Η σημασία του είναι προφανής και κατ’ επέκταση η ενίσχυση του με κάθε τρόπο, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες μεγάλης ύφεσης των αγώνων.
Τα βασικά αιτήματα του, στις περισσότερες περιπτώσεις, αναφέρονται στην ανάγκη εφαρμογής της νομοθεσίας και των ισχυουσών διατάξεων ώστε να υπάρχουν ελεύθεροι χώροι για όσους αδυνατούν ή δεν θέλουν να πληρώσουν ομπρέλες και ξαπλώστρες.
Τα αιτήματα είναι σωστά, θα ανακουφίσουν αρκετό κόσμο που αδυνατεί να ανταποκριθεί και με μία έννοια θα συμβάλουν να μην απαξιωθεί το τουριστικό προϊόν, αφού θα περιορίσουν την κερδοσκοπία. Είναι όμως ικανά να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που παίρνει εκρηκτικό χαρακτήρα;
Την απάντηση στο ερώτημά αυτό θα δώσει ο εντοπισμός των κυριότερων έστω παραγόντων που το δημιουργούν. Τι δημιουργεί τη σημερινή κατάσταση;
Το πρώτο είναι η πολιτική δεκαετιών που εφάρμοσαν όλες οι κυβερνήσεις και πηγάζει από την πολιτική και τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ανέδειξαν τον τουρισμό ως το μοναδικό σχεδόν κλάδο που βασίζεται η οικονομία ,ως μονοκαλλιέργεια και οδήγησε στη συρρίκνωση των υπολοίπων κλάδων της οικονομίας, της βιομηχανικής παραγωγής και ακόμη μεγαλύτερη της γεωργίας, παράκαμψε την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας, απορρύθμισε ολοκληρωτικά τις σχέσεις εργασίας και ισοπέδωσε τις αμοιβές των εργαζομένων. Μοναδικό κριτήριο της πολιτικής αυτής απέμεινε η προσέλκυση τουριστών χωρίς όριο, με διαλυμένες υποδομές στις τουριστικές περιοχές και τη χώρα συνολικά. Η μόνη διέξοδος που απέμεινε στους μισθωτούς είναι στον επισιτισμό, την εστίαση και τα ξενοδοχεία με ατελείωτες ώρες εργασίας και αποδοχές πενιχρές και σε όλους τους υπόλοιπους να ανοίξουν κάποιο μικρομάγαζο σουβλατζίδικο, καφέ και όσοι μπορέσουν να πληρώσουν κάποιες ξαπλώστρες στην άμμο.
Το δεύτερο είναι η αντίληψη των κυβερνήσεων διαχρονικά που τα τελευταία χρόνια με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας απογειώθηκε, ότι η ευημερία του λαού για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων σχετίζεται μονοσήμαντα με την ευημερία των επιχειρήσεων, πρωτίστως των μονοπωλιακών και άρα κάθε είδους παροχή και διευκόλυνση τους, ακόμη και παραβαίνοντας το νόμο και το μακροπρόθεσμο συμφέρον της χώρας και του λαού είναι θεμιτή και δεν πρέπει να παρεμποδίζεται.
Το τρίτο είναι η άρνηση του κράτους να ελέγξει την εφαρμογή των νόμων και των αποφάσεων αν όχι η παράκαμψη τους. Οι κατ’ εξαίρεση λίγες ιδιωτικές δραστηριότητες που επιτρέπονταν από το σύνταγμα και τους αρχικούς νόμους στις παραλίες σταδιακά μεγάλωσαν, έγιναν λάστιχο, αλλά και όλες οι απαγορεύσεις δεν εφαρμόζονται. Έπρεπε να σπάσουν στο ξύλο τον αρχαιολόγο στη Μύκονο που κατήγγειλε τις τεράστιες πολεοδομικές παραβάσεις και ανομίες και την ευθύνη των υπηρεσιών για να αποβιβάσει στο νησί η κυβέρνηση ομάδα φουσκωτών και εισαγγελέων να μελετήσουν, υποτίθεται, την κατάσταση. Λες και δεν υπάρχουν στη Μύκονο κρατικές υπηρεσίες, δεν υπάρχει κυβέρνηση, το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας ώστε να έχουν πλήρη γνώση. Έπρεπε να φουντώσουν οι κινητοποιήσεις για την κατάληψη των παραλιών για να πάρουν κάποια μέτρα στα νησιά, αφού μάλιστα φρόντισαν οι υπηρεσίες να ειδοποιήσουν έγκαιρα τους παρανομούντες, ώστε να σηκώσουν νυχτιάτικα τις ξαπλώστρες. Η διαπλοκή σε όλο της το μεγαλείο.
Οι καταγγελίες στους δήμους, τις περιφέρειες και τους κρατικούς παράγοντες για κατάληψη παραλιών και δημόσιων χώρων είναι πάμπολλες, όμως παραπέμπονται από τον Άννα στον Καϊάφα διότι υποτίθεται ότι είναι κάποιου άλλου αρμοδιότητα και στο τέλος η αστυνομία ή το Λιμενικό δεν έχουν προσωπικό να εφαρμόσουν το νόμο.
Για το ενδιαφέρον του Κράτους ως προς την προστασία των παραλιών είναι χαρακτηριστικό κάτι που συμβαίνει στη Λευκάδα. Οι παραλίες της βορειοδυτικής Λευκάδας καταστρέφονται και μερικές έχουν ολοκληρωτικά διαβρωθεί και καταστραφεί. Μία εξ αυτών είναι η παραλία του Αι Γιάννη για την οποία εκκρεμεί πλήρης μελέτη για την προστασία της από το 2008 και αδιαφόρησαν παντελώς όλες οι δημοτικές αρχές, οι περιφερειακές αρχές και οι κυβερνήσεις. Αντίθετα, κάτι που υπογραμμίζει ακριβώς που στρέφεται το ενδιαφέρον των κυβερνήσεων, είναι ότι για την εκποίηση της εμβληματικής περιοχής του Κάστρου της Λευκάδας ομονόησαν οι πάντες να ιδιωτικοποιηθεί με το επιχείρημα της ανάπτυξης και των επενδύσεων.
Αυτές είναι μόνο μερικές ενδεικτικές αιτίες.
Με βάση τα παραπάνω πώς θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, πώς θα προστατευτούν οι παραλίες, το περιβάλλον και το μέλλον του λαού και της χώρας ολόκληρης; Ο αγώνας για την εφαρμογή των νόμων και των αποφάσεων προκειμένου να μην καταπατούνται και να μένουν ελεύθεροι χώροι είναι πολύ χρήσιμος, αλλά με τα αιτήματα αυτά και τις αντίστοιχες διεκδικήσεις είναι ανεπαρκής. Δεν φτάνει η εφαρμογή των νόμων που εξάλλου δεν υπάρχει κανένα κυβερνητικό ενδιαφέρον για αυτό αλλά και αν εφαρμοστούν οι νόμοι πολύ περιορισμένα αποτελέσματα θα δώσουν.
Απαιτούνται γενικευμένες και ριζοσπαστικές διεκδικήσεις που αμφισβητούν συνολικά τις αιτίες που δημιουργούν τα προβλήματα. Αυτό φυσικά δεν μπορεί να το κάνει μία Κίνηση Πολιτών που δημιουργήθηκε ακριβώς για το σκοπό αυτό, να υπάρχουν ελεύθεροι χώροι στις παραλίες, όλο αυτό το κίνημα είναι προφανώς πολύ χρήσιμο αλλά δεν είναι εκείνο που θα διεκδικήσει συνολικά τη λύση του προβλήματος
Οι γενικευμένοι αυτοί στόχοι πρέπει να γίνουν οργανικό στοιχείο των διεκδικήσεων του εργατικού και του λαϊκού κινήματος, των συνδικάτων, των συλλόγων, των προοδευτικών δημάρχων. Με τέτοιες προϋποθέσεις το εργατικό κίνημα θα ξεπεράσει την ύφεση του θα καταφέρει να συγκινήσει τους εργαζομένους και να μαζικοποιηθεί και θα συνδεθεί με τα καυτά προβλήματα του λαού που θα τα διεκδικήσει μέσω μαζικών ενωτικών διεκδικητικών αγώνων χωρίς αναστολές και δεύτερες σκέψεις.
Το κίνημα της υπεράσπισης των παραλιών πρέπει να μπει στη βάση ότι οι παραλίες είναι δημόσιο αγαθό και όχι εμπόρευμα άρα δεν νοείται ενοικίαση και αγοραπωλησία τους. Οι εξαιρέσεις πρέπει να είναι ιδιαίτερα περιορισμένες και αυστηρά προσδιορισμένες.
Το σύνολο των δημοσίων αγαθών πρέπει να είναι δημόσια και απόλυτα προστατευμένα. Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τα αναγκαία έργα για αυτό, η ανάπτυξη του συνόλου των υποδομών.
Στην ίδια λογική πρέπει να ενταχθούν πολύ σημαντικά αγαθά όπως είναι η λαϊκή υγεία, και παιδεία που η άσκησή τους πρέπει να έχει δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα.
