Γράφει η Δώρα Μόσχου
Στις 21 του Γενάρη 2024 έκλεισαν τα 100 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου επαναστάτη, φιλόσοφου και θεωρητικού Βλαντίμιρ Ίλιτς Λένιν (Ουλιάνοφ), της εμβληματικότερης ίσως φυσιογνωμίας του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, πρωτεργάτη της μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης και ιδρυτή της Σοβιετικής Ένωσης.
Ο Λένιν υπήρξε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες όλων των εποχών. Στο πρόσωπό του, συγκέντρωνε όλα τα γνωρίσματα του «οικουμενικού ανθρώπου» όπως τα περιέγραψε η Αναγέννηση: ήταν ταυτόχρονα άνθρωπος της σκέψης και της δράσης, επαναστάτης, πολιτικός, φιλόσοφος, θεωρητικός. Τις τεράστιες δυνατότητες του νου του, την ιδιοφυία του, ας μη φοβόμαστε τις λέξεις, τις αφιέρωσε στο προλεταριάτο και την επανάστασή του. Πατώντας πάνω στο στέρεο υπόβαθρο που διαμόρφωσαν ο Μαρξ και ο Ένγκελς, εξέλιξε την κοσμοθεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού αλλά και βοήθησε ώστε η θεωρία να περάσει στην πράξη και να καταστεί έτσι υλική δύναμη. Κατανόησε ότι η Ρωσία, με όλες τις καθυστερήσεις που χαρακτήριζαν την ανάπτυξη του καπιταλισμού στη χώρα, αλλά και στοιχεία του εποικοδομήματός της, όπως η θρησκοληψία, μπορούσε και έπρεπε, κατά τη συγκεκριμένη συγκυρία, να γίνει κοιτίδα και μάνα της προλεταριακής επανάστασης. Πέτυχε έτσι, μαζί με τους λαούς των Ρωσιών, το κόμμα των Μπολσεβίκων και τα Σοβιέτ, όχι απλά την ανατροπή του ξεπερασμένου και διεφθαρμένου τσαρικού καθεστώτος, αλλά την ίδρυση του πρώτου εργατικού – αγροτικού κράτους στην ιστορία της ανθρωπότητας, της ΕΣΣΔ.
Πολύτιμη παρακαταθήκη για τους κομμουνιστές του σήμερα και του αύριο αποτελεί το πλουσιότατο θεωρητικό του έργο: ο Λένιν ήταν εκείνος που όρισε με σαφήνεια τον ιμπεριαλισμό και τα γνωρίσματά του, ως ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού‧ το μνημειώδες σχετικό έργο του παραμένει πιο επίκαιρο από ποτέ και η αγνόηση ή η λαθεμένη προσέγγισή του, οδηγεί νομοτελειακά σε σοβαρότατες θεωρητικές, ιδεολογικές και πολιτικές στρεβλώσεις. Αλλά και άλλες θεωρητικές προσεγγίσεις του παραμένουν δραματικά επίκαιρες: να αναφέρουμε εντελώς ενδεικτικά, αφού το θεωρητικό του έργο είναι ωκεανός, το «Τί να κάνουμε», όπου καταπιάνεται με τη σχέση αυθόρμητου και συνειδητού μέσα στο εργατικό – κομμουνιστικό κίνημα‧ το «Κράτος και Επανάσταση, όπου περιγράφεται η πορεία μετάβασης από το σοσιαλισμό στον κομμουνισμό και η απονέκρωση του κράτους, που ήδη είχε προβλεφθεί στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο‧ την πλούσια αλληλογραφία και την έντονη διαφωνία που ανέπτυξε με τη Ρόζα Λούξεμπουργκ για το εθνικό ζήτημα. Το σύνολο εξ άλλου του έργου του αγγίζει πάρα πολλές πτυχές της φιλοσοφίας, των επιστημών, της μαρξιστικής κοσμοθεωρίας και της εφαρμογής της στην πολιτική και στην καθημερινή ζωή.
Για τα 100 χρόνια λοιπόν από το θάνατο του μεγάλου επαναστάτη που η σκέψη του, η δράση του, το μειδίαμά του («του Ουλιάνοφ το μειδίαμα») συνοδεύουν και θα συνοδεύουν τους κομμουνιστές για τους μεγάλους αγώνες που αναπόδραστα θάρθουν, ο «Εργατικός Αγώνας» δημοσιεύει εκτεταμένα αποσπάσματα από το ποίημα που του αφιέρωσε ο ποιητής της Επανάστασης, Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι, σε μετάφραση του πρόσφατα χαμένου Αλέξη Πάρνη:
Στ’ άγρια δάση των καμινάδων πέρα,
κοντάρι φτιάχνοντας από χέρια πολλά,
την Κόκκινη Πλατεία σε κόκκινη παντιέρα
με παλμό τρομερό τινάζουμε ψηλά.
Απ’ αυτή τη σημαία κι από κάθε γωνιά της
προσκαλεί και πάλι ζωντανός ο Λένιν:
«Συνταχθείτε για μάχες στερνές, εργάτες!
Ράχες και γόνατα τεντώστε, σκλαβωμένοι!
Προλεταρίων στρατιές, στώμεν καλώς!
Ζήτω στην Επανάσταση που ορμάει’ λαφρά και γρήγορα.
Είναι ο Μέγας Πόλεμος – κι ο μοναδικός
σ’ όλη την Ιστορία μέχρι σήμερα.
(…)
Λένιν – ζωντανότερος κι από τους
ζωντανούς, είν’ η γνώση μας,
η δύναμη και τ’ άρματα.
Βάρκες οι άνθρωποι πάνω στην ξέρα.
Φεύγει ο βίος, γοργά κυλά,
βρώμια στρείδια, μούχλα και λέρα
στην καρίνα μας κολλά.
Κι ύστερα, περνώντας μπόρα πολυβάσανη,
κάθεσαι στον ήλιο πιο σιμά
και παστρεύεις τα φύκια
σα γενειάδα πράσινη
και της μέδουσας την άλικη βρωμιά.
Την ψυχή με τον Λένιν καθαρίζω
και σαλπάρω σ’ επανάστασης πλάτη.
Τούτοι οι χίλιοι με φοβίζουν
όπως φοβίζουν το βρέφος η απάτη.
Περίλαμπρο στεφάνι του’ χουν βάλει,
πώς φοβάμαι μήπως και κρυφτεί
τ’ ανθρώπινο, σοφό, γνήσιο κεφάλι,
το μέτωπο του Λένιν το πλατύ.
Τρέμω μήπως μαυσωλεία και παράτες
κι η γονυκλισία η τυπική
μυραλοιφές ανακατέψουνε μοδάτες
με την απλότητα τη λενινιστική.
Τον φυλάω σαν τα μάτια μου τώρα,
για να μην ξεφτίσουν με τρόπους
τάχα ωραίους.
Ψήφισε η καρδιά!
Του στίχου φτάνει η ώρα!
Εντολή του χρέους!
Η Μόσχα ορθή.
Το παγερό χώμα αναριγεί.
Γύρω φωτιές κι άνθρωποι ξεπαγιασμένοι
Τι έκανε; Ποιος είναι; Από ποια γη;
Γιατί τιμούν έτσι τον Λένιν;
Λέξη στη λέξη το μυαλό έχει σύρει,
δε θα πω ούτε για μια « Είναι σωστή».
Τι φτωχό του λόγου τ’ αργαστήρι,
πώς να βρείς την ταιριαχτή;
